De laatste weken is er een opvallende tendens merkbaar bij EHBO-posten op diverse vaccinatielocaties: steeds meer mensen vallen flauw nadat ze gevaccineerd zijn. Het gaat met name om jongeren. Dit blijkt uit een rondgang langs een aantal vaccinatielocaties waar het Rode Kruis EHBO verleent. Het Rode Kruis komt daarom met een aantal tips om flauwvallen te voorkomen.
Jeroen, EHBO’er op de vaccinatielocatie in Enschede, vertelt: “Jongeren zijn soms erg gespannen voor de prik, ze komen met een lege maag en soms is het dan buiten ook nog warm of broeierig weer. Het vaccineren gaat vaak zo snel, dat ze daar niets van merken. Maar wanneer ze dan vervolgens plaatsnemen in de wachtruimte – dus nadat ze hun vaccinatie hebben gehad – zien we dat het plotseling niet goed met ze gaat. We nemen ze dan mee naar een andere wachtruimte, waar ze even kunnen liggen, waar ze zich kunnen ontspannen, een glaasje water krijgen of een druivensuiker kunnen innemen. Vaak knappen ze dan snel weer op.”
Dit zien we als Rode Kruis EHBO’er regelmatig bij jongeren op vaccinatielocaties:
- Zwakte en misselijkheid
- Bleekheid
- Zweten en koude huid
- Het slachtoffer ziet zwarte vlekken voor de ogen
- Bewustzijnsverlies en vallen
Tips uit het veld, voor Rode Kruis EHBO’ers
Veel locaties hebben brancards met verstelbare hoofdsteunen of Stryker (ambulance) brancards met verstelbaar hoofdeinde. Laat de persoon met een (driegende) flauwte even liggen en breng daarna rustig het hoofdeind steeds verder overeind.
Een flauwte voorkomen is het beste, maar jongeren trekken over het algemeen te laat aan de bel. Zie je iemand in de wachtruimte die tekenen vertoont, wacht niet af, maar leg contact. Dan merk je snel of iemand alert reageert. Schroom niet om pro-actief te handelen.
Tips voor jongeren, wat doe je als je een flauwte voelt aankomen?
Wat kun je vooraf doen om een flauwte te voorkomen?
Een flauwte voorkomen lukt helaas niet altijd. Maar soms kan een goede voorbereiding genoeg zijn. Dit kun je doen:
- Zorg dat je iets gegeten en gedronken hebt voordat je naar de priklocatie gaat.
- Ben je weleens flauwgevallen bij een eerdere vaccinatie? Geef dit dan aan op de vragenlijst over je gezondheid die je vooraf moet invullen.
- Geef het aan op de priklocatie als je bang bent om flauw te vallen of als je je niet lekker voelt. Dit kun je direct doen als je je persoonsgegevens laat controleren bij het eerste loket. Je wordt dan doorverwezen naar een arts of verpleegkundige.
- Vertel het ook als je prikangst hebt. Angst voor naalden komt heel veel voor en is dus niets om je voor te schamen.
Hoe herken je een opkomende flauwte?
- Ondanks je goede voorbereiding, kan het gebeuren dat je je niet lekker voelt. Dit zijn tekenen dat je misschien kunt gaan flauwvallen:
- Je voelt je slapjes en misselijk.
- Je wordt bleek.
- Je gaat zweten en hebt een koude huid. Je ziet vlekken voor de ogen. Je hebt het gevoel dat je gaat vallen.
Wat kun je doen als je een flauwte voelt opkomen?
Heb je last van de symptomen hierboven? In veel gevallen kun je voorkomen dat je daadwerkelijk je bewustzijn verliest (wegraakt). Doe het volgende:
Geef aan dat je je niet goed voelt. Dit kun je doen bij de EHBO’ers of verpleegkundigen op de priklocatie.
Zit je in de wachtruimte? Steek dan je hand op. Dan komt er een EHBO’er naar je toe.
Ga zitten, en als het mogelijk is: ga liggen. Soms kan het helpen om je spieren aan te spannen en daarna weer te ontspannen. Doe dit met je been-, buik- en bilspieren totdat je je iets beter voelt.
Wat als je toch bent flauwgevallen?
Als je flauwvalt op de priklocatie, staan onze EHBO’ers klaar om je te helpen. Neem daarna vooral rustig de tijd om bij te komen. Het kan na een flauwte soms wel een uur duren voordat je je weer goed voelt. Dit is heel normaal. Luister goed naar je lichaam en gun jezelf de tijd.
