“Er kwamen mannen waar ik seks mee moest hebben”

Halfnaakt en met gescheurde kleren komt Angela* thuis. Ze is zestien als ze wordt aangerand in haar dorp in Latijns-Amerika. Haar ouders zijn boos, maar niet op de dader. Volgens hen is het Angela’s eigen schuld en moet ze trouwen met de man die haar aanrandde.

“Ik heb gesmeekt om te mogen blijven, maar mijn ouders wilden er niets van weten,” vertelt Angela. “Ik hoefde niet meer thuis te komen.”

Radeloos gaat ze naar een vriendin van school. Via haar raakt ze in contact met een aardige man, Carlo. “Hij was als een vader voor me. Hij stelde me gerust en zei dat hij me een betere toekomst kon geven.”

Angela vertrouwt Carlo. Als hij voorstelt om naar Nederland te gaan, gaat ze dan ook met hem mee. Hij regelt papieren voor haar en verzorgt de reis. “Ik had helemaal niks meer, het leek de enige optie,” herinnert Angela zich.

Maar eenmaal in Nederland wordt Carlo een totaal ander persoon. “Ik moest lingerie aan en er kwamen mannen waar ik seks mee moest hebben. Het was afschuwelijk. Ik kon niks meer, was gevangen. Deed ik niet wat de mannen wilden, dan werd ik gestraft en kreeg ik de hele dag geen eten.”

Na een verschrikkelijke tijd ontsnapt Angela. “Op een dag was Carlo bij me, maar hij werd afgeleid. Hij liep de kamer uit en liet de deur openstaan. Toen heb ik wat kleding gepakt en ben ik weggerend.”

Angela doet aangifte bij de politie. Die vermoedt al snel dat er sprake is van mensenhandel en zorgt voor onderdak en medische hulp.

Maar Angela’s ellende is nog niet voorbij. Omdat ze nooit buiten is geweest en geen Nederlands spreekt, kan ze de politie weinig informatie geven. Ze heeft bijvoorbeeld nooit straatnaambordjes kunnen lezen en kan daardoor de politie niet vertellen waar ze opgesloten zat.

Daarom wordt het onderzoek naar Carlo stopgezet en vervalt Angela’s verblijfsrecht: ze moet terug naar haar geboorteland. Om een voortgezet verblijf aan te vragen, heeft ze een paspoort nodig. Bovendien moet ze aantonen dat het niet veilig voor haar is in haar geboorteland en dat ze daadwerkelijk slachtoffer van mensenhandel is.

Wat een ingewikkeld gedoe, denk je nu misschien. En dat klopt: voor de gemiddelde Nederlander is het al een opgave om dit soort regels te begrijpen. Maar jij kunt Nederlands lezen en schrijven, en hebt in elk geval een basiskennis van de Nederlandse maatschappij. Angela heeft vanaf dag 1 opgesloten gezeten in een vreemd land waar ze de taal en haar rechten niet kent.

Daarom krijgt Angela sinds kort hulp van Veerle, een juridisch vrijwilliger bij het project Ondersteuning Slachtoffers Mensenhandel (OSM) van het Rode Kruis. Veerle gaat met Angela mee naar de advocaat, werkt samen met haar aan haar dossier en helpt met het aanvragen van een paspoort. Dat is nog niet eenvoudig, want Angela heeft veel last van trauma’s en wil niet terugdenken aan de vreselijke tijd waar ze doorheen is gegaan.

Onlangs is Angela’s eerste aanvraag voor een nieuwe verblijfsvergunning afgewezen. Samen met haar advocaat en met ondersteuning van Veerle heeft Angela nu bezwaar ingediend.

Helaas is Angela niet de enige met zo’n heftig verhaal. De Nationaal Rapporteur Mensenhandel brengt vandaag een schatting naar buiten dat jaarlijks zo’n 6.250 mensen in Nederland slachtoffer zijn van mensenhandel.

Dat kunnen we niet laten gebeuren. Speciaal getrainde Rode Kruis-vrijwilligers zoals Veerle geven buitenlandse slachtoffers daarom juridische ondersteuning, zodat ze er niet alleen voor staan.

* Angela, Carlo en Veerle heten in werkelijkheid anders. Om privacy- en veiligheidsredenen worden verzonnen namen gebruikt. Ook de bijgevoegde foto is fictief.