Update: 124 doden bij pestuitbraak op Madagascar

Eind augustus bezweek een 31-jarige man in de centrale hooglanden van Madagascar aan de pest en nu, twee maanden later, zijn er 124 doden en meer dan 1300 mensen besmet. De ziekte grijpt razendsnel om zich heen. Het Rode Kruis op Madagascar zet nu alle zeilen bij om verdere verspreiding te voorkomen.

De (builen)pest is een infectieziekte die wordt veroorzaakt door een bacterie (Yersinia Pestis). Vlooien verspreiden deze bacterie. Dit maakt de ziekte de bekendste zoönose, een ziekte die overgaat van dier op mens.

Voor de builenpest geldt een incubatietijd van enkele uren tot zeven dagen. Dan krijgt de patiënt koorts, spierpijn en hoofdpijn. Daarna volgen lymfeklierzwellingen (de builen) en een verhoogd hartritme. Alleen met snelle behandeling met antibiotica overleeft de patiënt de ziekte.

Builenpest kan overgaan in longpest. Je spreekt van primaire en secundaire longpest, afhankelijk van hoe een patiënt de ziekte krijgt:

1. Primaire longpest: als een pestpatiënt hoest of niest en iemand ademt de kleine vochtdruppeltjes in, dan raakt diegene besmet.
2. Secundaire longpest: de pestbacterie komt via het bloed van de patiënt in diens longen terecht.

Longpest heeft een kortere incubatietijd dan builenpest en leidt zonder behandeling binnen 48 uur tot de dood.

In Europa is het lang geleden dat de pest woedde; de bacterie gedijt niet in ons koude klimaat. Op Madagascar echter komen bijna elk jaar gevallen van de pest voor.

Toch is deze keer anders dan anders: “Dit is de eerste keer dat de pest zich verspreidt in gebieden waar de bacterie normaal niet voorkomt, en in dichtbevolkte steden zoals de hoofdstad Antananarivo”, zegt Dr. Fatoumata Nafo-Traoré, regiodirecteur voor Afrika bij het Internationale Rode Kruis.

Inmiddels zijn 107 mensen aan de ziekte bezweken en er zijn ruim 1100 mensen besmet. Het Rode Kruis op Madagascar heeft 700 vrijwilligers opgeroepen om mee te helpen. Zij onderzoeken met wie besmette patiënten in contact zijn geweest en geven voorlichting aan gemeenschappen over hoe verspreiding tegen te gaan. Rond de plekken waar veel mensen besmet zijn, hebben ze checkpoints opgericht om te voorkomen dat mensen die besmet zijn zonder het te weten het gebied verlaten.

Ze hebben in het verleden ook gereageerd op pestuitbraken en werken nauw samen met de overheid en internationale partners om de hulpverlening te kunnen uitbreiden.