“Goedemiddag! U zit nu vijf dagen in quarantaine en ik wilde graag weten: hoe gaat het nu met u?” Deborah Quarles luistert ingespannen naar het antwoord. Voor haar op het bureau ligt een kladblokje, waarin ze af en toe een aantekening maakt. Coach Jan Schouten loopt langs voor het geval de persoon die Deborah aan de telefoon heeft, een lastige vraag stelt. Deborah is namelijk aan het bellen voor het bron- en contactonderzoek. Ze is een van de vrijwilligers die door het Rode Kruis worden opgeleid om de GGD te helpen. Samen met een groepje andere vrijwilligers leert ze vandaag welke vragen ze moet stellen en hoe ze mensen in quarantaine kan ondersteunen.
“Maar als die huisgenoot de ziekte nu al gehad heeft, moet hij dan ook nog in quarantaine blijven?” “En als hij inmiddels klachtenvrij is, is hij dan nog besmettelijk?” Deborah, Hanneke en Nikki kijken naar coach Jan. Die legt uitgebreid uit hoe ze de vragen van mensen in quarantaine het beste kunnen beantwoorden.
Nikki, Hanneke en Deborah worden vandaag opgeleid om te helpen bij het bron- en contactonderzoek rondom het coronavirus. Het is de tweede dag van hun tweedaagse training. Eerder hebben ze al uitgebreide online seminars, sessies en e-learningmodules doorlopen, maar vandaag is het tijd voor het echte werk: ze gaan mensen bellen. Met een headset op het hoofd zitten ze aan tafels in een grote zaal van het Rode Kruis in Amsterdam. Coach Jan loopt langs om vanaf veilige afstand aanwijzingen te geven.
De vrijwilligers van het Rode Kruis bellen niet over een testuitslag. Ze bellen mensen die eerder van de GGD hebben gehoord dat ze in contact zijn geweest met iemand die besmet is met het coronavirus. Deze mensen wordt gevraagd om uit voorzorg tien dagen in thuisquarantaine te gaan. Op de vijfde en de tiende dag bellen de vrijwilligers hen op. Ze vragen hoe het met hen gaat, of ze ziekteverschijnselen hebben, of ze zich hebben laten testen en of het lukt met de quarantaine.
Blij dat iemand vraagt hoe het gaat
Mensen reageren over het algemeen heel goed op deze telefoontjes, vertelt trainer Jan. “De reacties zijn over het algemeen heel positief. Veel mensen zijn blij dat er eindelijk eens iemand belt die de tijd voor ze neemt en belangstelling toont. In quarantaine gaan is best ingrijpend. Mensen zijn blij om van iemand te horen die interesse toont, dan kunnen ze even hun verhaal kwijt.” Negatieve reacties zijn volgens Jan een uitzondering. “Maar er zijn natuurlijk wel regelmatig mensen die best een beetje verdrietig zijn.”
Verder merken de vrijwilligers dat mensen aan de telefoon vragen hebben over hun quarantaine. Mogen ze nog wel boodschappen doen? En hoe zit het met de hond uitlaten? Wanneer kunnen ze weer naar hun schoonouders gaan? En wat nu als ondertussen is gebleken dat ze besmet zijn?
Klaarstaan bij vragen
Vrijwilliger Deborah is blij dat ze mensen straks bij die vragen kan helpen. “Het is belangrijk om mensen goed uit te leggen hoe het zit. Soms kan het best een beetje complex worden.”
Haar medecursist Nikki Bosch is het daarmee eens. Volgens haar is het belangrijk dat mensen antwoord krijgen op hun vragen. Ook benadrukt ze hoe belangrijk begrip en empathie zijn bij een telefoontje. Mensen gaan in quarantaine omdat ze mogelijk een gevaar zijn voor de omgeving, maar tien dagen geen contact hebben met anderen kan best ingrijpend zijn.
“Het is heel belangrijk om empathie te tonen en echt even contact te maken”, vertelt Nikki. “Bijvoorbeeld tijdens de hittegolf was in quarantaine gaan voor mensen echt niet makkelijk. Dan is het voor mensen enorm fijn om te horen dat ze het goed doen.”
Een bijdrage leveren
De vrijwilligers zijn blij dat ze in de coronatijd iets voor een ander kunnen doen. Zo is Deborah normaalgesproken hulpverlener op evenementen voor het Rode Kruis. Nu er geen evenementen georganiseerd worden, kan ze zich dankzij het bron- en contactonderzoek toch nog inzetten. “Ik vind het heel fijn dat ik bij dit maatschappelijke probleem een positieve bijdrage kan leveren.” Haar collega Hanneke Baars herkent dat. “Dit is een hele prettige manier om bij te dragen en nuttig te zijn op dit moment”, vertelt Hanneke.
Nikki wordt opgeleid om binnenkort ook zelf vrijwilligers te coachen bij het bron- en contactonderzoek. Zo moet de mankracht bij het bron- en contactonderzoek worden uitgebreid.
Nikki heeft gezien hoe ingrijpend het coronavirus kan zijn. “Mijn zusje werkte tijdens de eerste golf als arts op de IC. Die vertelde hoe hectisch het was, en dat er patiënten waren die binnen enkele dagen overleden. Daardoor heb ik toch een beetje van dichtbij meegekregen wat dit virus allemaal doet. Het is dan fijn om op deze manier een positieve bijdrage te kunnen leveren.”
Waar ze op gaat letten als ze andere vrijwilligers traint voor het bron- en contactonderzoek? “Natuurlijk zorgen dat de vragen van mensen beantwoord worden, maar vooral empathie. Dat je zegt: ‘Je doet het heel goed, hou nog even vol.’ Als je mensen met oprechte compassie benadert, dan houden ze die laatste paar dagen van de quarantaine ook nog wel vol.”
Het Rode Kruis helpt tijdens de coronacrisis
Het Rode Kruis is dé noodhulporganisatie van Nederland en tijdens de coronacrisis staan we klaar om in actie te komen. Daarom ondersteunen we de GGD bij het bron- en contactonderzoek, maar we delen bijvoorbeeld ook voedselpakketten uit, ondersteunen de zorg en helpen in de teststraten.
Update 17-11-2020: Rode Kruis-vrijwilligers zetten zich nog altijd enthousiast in voor het bron- en contactonderzoek. Vanwege de coronamaatregelen vindt het opleiden van vrijwilligers inmiddels niet meer op locatie plaats, maar krijgen zij deze training online.
