Driekwart Nederlanders weet niet wat te doen bij oogletsel door vuurwerk

Vier op de tien Nederlanders weten niet hoe ze in zijn algemeen eerste hulp moeten verlenen bij vuurwerkongevallen. Bij doorvragen blijkt dat vooral bij oogletsel door vuurwerk onbekend is hoe te handelen: driekwart van de mensen geeft aan niet te weten wat te doen. Ruim de helft weet ook niet hoe te handelen bij een grote huidwond of verlies van (een deel van) een vinger door vuurwerk. Dat blijkt uit onderzoek in opdracht van het Rode Kruis. De hulporganisatie komt daarom met eerste hulp-tips bij vuurwerkongevallen.

In het onderzoek scoren de ondervraagden vooral slecht bij vragen over specifieke situaties en ongevallen. 77% weet niet hoe ze eerste hulp moeten verlenen bij oogletsel door vuurwerk. Op de gedetailleerde vervolgvraag over een ongeval met vuurwerk in het oog gaf maar 13% het juiste antwoord. En dat terwijl de juiste handelswijze ergere schade aan het oog kan voorkomen. Daarom komt het Rode Kruis met EHBO-tips bij vuurwerkongevallen te vinden via www.rodekruis.nl/vuurwerk.

De Rode Kruis EHBO-tips bij vuurwerkongevallen zijn toegespitst op de meest voorkomende verwondingen: afgelopen jaarwisseling hadden de meeste slachtoffers letsel aan hand (38%) en/of vingers (19%) en bijna één op de vier slachtoffers (23%) had oogletsel. In totaal werden er vorig jaar 482 vuurwerkongevallen gemeld op 31 december 2015 en 1 januari 2016. Opvallend is dat driekwart van de ondervraagden in het onderzoek zich niet of weinig zorgen maakt zelf verwondingen op te lopen door vuurwerk, terwijl bijna de helft van de vuurwerkslachtoffers omstander is en niet zelf vuurwerk afsteekt.[1]

De belangrijkste tip bij oogletsel door vuurwerk is zo snel mogelijk – als het oog goed in tact is en de pupil rond – het oog te spoelen met water. Door snel en juist handelen kan ergere schade aan het oog worden voorkomen. “Door vuurwerk is er eigenlijk sprake van een chemisch letsel. Door direct te beginnen met spoelen heb je een betere prognose voor het oog,” aldus Tjeerd de Faber, oogarts bij Het Oogziekenhuis Rotterdam, die samen met het NOG (Nederlands Oogheelkundig Gezelschap) en Vision2020 de EHBO-tips voor oogletsel heeft geformuleerd. “Buskruit is net als gootsteenontstopper en vreet zich door het oog heen. Daarom zeggen wij: ‘kruit moet eruit’. Dus ook bij kruit in het oog moet je spoelen.”

Als het oog niet meer in tact is en de pupil vervormd, is het belangrijk dat er niet op het oog gedrukt wordt. Ook daar kan de juiste handeling een groot verschil maken. De Faber: “Bij een oog dat zichtbaar kapot is of waar bloed in zit, mag je absoluut geen druk op het oog uitoefenen. Dus niet met een doek of hand op het oog drukken wat mensen geneigd zijn te doen. Je moet dan het liefst het hoofd een klein beetje achterover houden en voorkomen dat er in het oog gewreven wordt.”

Naast de EHBO-tips voor oogletsel zijn er ook tips ontwikkeld voor grote huidwonden, geamputeerde lichaamsdelen en brandwonden. De tips zijn via de website van het Rode Kruis te vinden. Het Rode Kruis, Het Oogziekenhuis Rotterdam, het NOG en Vision2020 hebben samen een video gemaakt, waarin de tips bij oogletsel worden uitgelegd en ook te zien is hoe je moet spoelen.

[1] Cijfers over vuurwerkongevallen komen van www.veiligheid.nl/vuurwerk