Een verbandje aanleggen zonder dat je de wond ziet; hoe doe je dat?

Kijk altijd eerst of je veilig kunt helpen. Kijk of het slachtoffer bij bewustzijn is. Kijk, kijk, kijk…… Dat is het eerste wat je leert bij een EHBO-cursus. Maar als je nou niets ziet, of heel weinig, kun je dan ook eerste hulp verlenen? Zeker wel. Vandaag ronden zeven visueel gehandicapten in Groningen hun EHBO-cursus af. Hoe werkt dat?

“Die cursus die je als visueel gehandicapte volgt is net anders dan die van een ziende”, zegt Rode Kruiser Patrick de Koning (40). Als initiatiefnemer van de EHBO-cursus voor visueel gehandicapten verdiepte hij zich anderhalf jaar in de wereld van blinden en slechtzienden. “Je verleent pas eerste hulp als je zeker weet dat de situatie veilig voor je is, maar voor een blinde is dat lastig bepalen. We beginnen dus met handvatten om hiermee om te gaan.”

Hoe weet je wat er aan de hand is met het slachtoffer als je niks ziet? “We oefenen hoe ze kunnen bepalen waar een slachtoffer ligt en hóe een slachtoffer ligt,” legt Patrick uit. Hiertoe kunnen ze hun stok gebruiken of het aan het slachtoffer vragen als deze bij bewustzijn is.

Maar ook bij een bewusteloos slachtoffer zijn er manieren. Martien, één van de deelnemers aan de cursus: “Als je met je knie bij de schouder van een bewusteloos persoon gaat zitten, heb je automatisch de perfecte houding om te kunnen reanimeren.”

Liefst vraagt een visueel gehandicapte EHBO’er hulp van een omstander. “Deze buddy kan bijvoorbeeld kijken of de omgeving veilig is en bij mij aangeven of er sprake is van bloedingen of braaksel voor ik tot hulpverlening overga.”

Met hulp van een LOTUS-slachtoffer wordt de blinde EHBO’er getraind in het behandelen van een brandblaar (foto: Philip Dilling)

Wat je natuurlijk sowieso wilt voorkomen is dat visueel gehandicapte hulpverleners in besmet bloed of ontlasting grijpen of een giftige stof aanraken. Dat is een reëel risico. Patrick: “We trainen hen daarom in het gebruik van handschoenen. Ze moeten zich echt aanwennen die altijd te gebruiken. Ze doen immers veel op de tast.”

Het aanbrengen van verband of een pleister lijkt voor een visueel gehandicapte lastiger dan het in de praktijk blijkt. “We leren hen dat ze het slachtoffer moeten vragen zijn wond naar het verband te brengen, in plaats van andersom. Zolang het slachtoffer bij bewustzijn is, kunnen ze veel in overleg doen.”

Zijn er handelingen die voor visueel gehandicapten echt onmogelijk zijn? “Kijken of er iets in de keel zit, is moeilijk. Daarvoor is die buddy dan handig”, aldus Patrick. “En een verbandje uit de verpakking halen is geen probleem, maar om te bepalen of het verbandje groot genoeg is voor de wond hebben ze ook hun buddy nodig.”

De cursus in Groningen was een pilot. Wat Patrick betreft een succesvolle, met zeven hulpverleners die hun diploma krijgen. “Ik hoop dat deze cursus ook navolging vindt in andere steden. Dat blinden en slechtzienden zichzelf en mensen in hun omgeving kunnen helpen in een noodsituatie, dat is toch geweldig?”