Evenementenhulpverleners van het Rode Kruis worden goed getraind, doorlopen verschillende EHBO-cursussen en volgen leerzame én leuke activiteiten. Zo worden hulpverleners van het Rode Kruis voorbereid op onverwachte situaties. Is er iemand gewond? Dan houden ze hun hoofd koel en nemen verantwoordelijkheid. Moeten er extra collega’s worden ingeschakeld, dan pakken ze zonder aarzeling de portofoon. Om dit laatste goed te kunnen oefenen, werd er begin september een speurtocht door het centrum van Amsterdam georganiseerd. Een goede manier om ‘droog’ te oefenen met het gebruik van portofoons. Zonder de druk van een noodsituatie maar wel met diverse opdrachten, grid-kaarten en het NAVO-spellingsalfabet.
Tekstschrijver Jolanda Janssen liep mee.
De Dam op een zinderende zaterdagmiddag begin september: rammelende trams, rinkelende fietsers, een demonstratie, muziek uit een box, beierende kerkklokken, toeterende auto’s, koerende duiven en vooral heel veel kletsende mensen. In die kakofonie moeten we via een portofoon antwoord geven op de vraag hoelang er een voorlopig oorlogsmonument heeft gestaan, voordat het huidige er kwam. Het ‘elf jaar’ (we hebben gegoogeld) komt pas na een aantal pogingen duidelijk door.
Na de basisopleiding voor vrijwilligers, waarin de theorie over het gebruik van de portofoon wordt uitgelegd, leer je tijdens deze praktijkopdracht echt hoe het werkt. En deze warme dag op de overvolle Dam biedt dé perfecte situatie om te oefenen met de portofoon. Want tijdens een inzet als eerstehulpverlener op een groot evenement of bij een noodsituatie is het ook niet lekker koel en muisstil. Extra belangrijk dat je dan getraind bent hoe je goed en duidelijk moet communiceren.
In een zaaltje in het kantoor aan de Valkenburgerstraat heeft de Verbindingsdienst een communicatiepost ingericht: de centrale. Vier centralisten, waarvan een deel in training, sturen ieder een team van drie hulpverleners door Amsterdam. De centralisten hebben een computer, een oortje en een microfoon. De teams een portofoon, een envelop en een grid kaart (een kaart met een raster eroverheen). Aan de hand van aanwijzingen die door de portofoon worden doorgegeven en vragen die door de portofoon worden beantwoord, worden de hulpverleners van punt naar punt door de drukte van Amsterdam geleid. Ondertussen zijn alle aanwijzingen van de centralist in het NAVO-spellingsalfabet, dat wereldwijd wordt gebruikt. En zijn overal punten mee te scoren, ook voor kort en bondig praten.
Na alle uitleg over de apparatuur en de spelregels loop ik met Hester (‘niet eerder een portofoon in handen gehad’) en Susan (‘een beetje ervaring’) als team 35-21 de straat op, onze centralist is Hendrik, aan te spreken met 35-00.
Eerste stop: Hotel 10 Charlie, een hoek van het Waterlooplein. De eerste beurt is aan Hester. Spreekknop op de portofoon indrukken, wachten op een bliepje, dan pas spreken, want anders horen ze je niet: ’35-00 hier 35-21 over…’ Het duurt even voordat er contact is. Hester, ondersteuner op de HBO-opleiding Verloskunde, weet duidelijk te maken dat we op de markt staan, waarna we briefje Zulu mogen openen, een stukje lezen over die markt en de vraag kunnen beantwoorden hoe het gebied vroeger heette – Vlooienburg. We kunnen naar het volgende punt: Delta 10 Alfa.
Rustig kuierend gaan we verder, genietend van het mooie Amsterdam. Programmeur Susan: ‘Dit is leuk, ik woon op Zeeburgereiland, kom niet zo vaak in het centrum.’ Ineens worden we opgeroepen met de vraag of alles goed gaat. ‘Het was zo lang stil.’ De centralist kan ons op zijn computer volgen, de portofoon heeft gps.
We zetten er wat meer de pas in en dan kan Hester onze volgende locatie doorgeven, voor het huis aan de drie grachten. ‘Niet lopen tijdens het praten, dat kan invloed hebben op de ontvangst’, adviseert Susan. ‘En je hoeft niet steeds „begrepen” te zeggen.’ Hester: ‘Ik ben nog erg zoekende.’ Susan: ‘Het belangrijkste is rustig blijven. Knop indrukken en wachten.’
Via de Stadsbank van Lening en de Industriële Grote Club staan we even later voor het Nationaal Monument op de Dam. Hester wordt steeds bondiger. Na verwarring over de opdracht wordt een lange beleefde zin ingekort tot ‘Herhaal vraag’.
Nadat we van 35-00 de roaming op ‘centrum’ hebben moeten zetten, is het bereik een stuk beter. We worden nog naar de Nieuwe Kerk gestuurd, en dan ineens komt bij likeurstokerij Wynand Focking de vaart erin. De slag is te pakken, het portofoon-verkeer verloopt gesmeerd. Bij het Trippenhuis en het Rembrandthuis – de laatste stop – staan we maar een minuutje of wat stil. ‘Leuk om te merken dat het echt beter gaat na deze twee uur’, zegt Susan. ‘Eigenlijk is het niet zo moeilijk, je moet het gewoon veel doen.’
‘Heel leerzaam, een superleuke samenwerking’, beaamt ook Marjan bij terugkomst. Zij stond vandaag voor het eerst in de schoenen van een centralist, net als Daniël, die bevestigend knikt.
En welk team er gewonnen heeft? Daar is tijdens het napraten nou echt niemand meer mee bezig!
