Het Rode Kruis helpt in Utrecht dagelijks op de opvanglocatie voor gevluchte Oekraïners. Hoe ziet zo’n dag in de Jaarbeurs eruit?
Rode Kruis-vrijwilligers Eric Lamers, Ronald van Ekeris en Bert Rigter werken als coördinatoren van het Humanitaire Servicepunt op de doorstroomlocatie in de Jaarbeurs. Dit is een noodopvang waar Oekraïners een paar nachtjes blijven om tot rust te komen, tot ze naar een langdurig plekje kunnen. De coördinatoren doen er hier alles aan om de opvang zo goed mogelijk voor hen te laten verlopen. Zeven dagen per week zetten de mannen alles op alles.
Start van de dag
De klok wijst half 8 aan. De eerste dienst van de coördinatoren begint. Ze beginnen de dag met een overdracht. Zo weten ze meteen de laatste ontwikkelingen. Bijvoorbeeld hoeveel mensen in de nacht zijn gearriveerd en wie weer doorgaat naar een langdurige opvang. Maar ook of iemand extra aandacht nodig heeft, omdat diegene bijvoorbeeld ziek is. Daarna controleren de coördinatoren de benodigde materialen, zoals de portofoons waarmee ze communiceren en de EHBO-koffers.
EHBO’ers op locatie
Ook helpen tussen 8 en 18 uur dagelijks twee EHBO’ers in de jaarbeurs. Ze zijn alert als er nieuwe Oekraïners binnenkomen. Hoe is iedereen er aan toe en hebben bepaalde mensen extra aandacht nodig? Ze verlenen hulp bij zorgvragen, begeleiden indien nodig mensen naar de arts of verpleegkundige, bestellen de benodigde medicatie en maken vervolgafspraken bij specifieke zorgvragen. Ook patrouilleren ze regelmatig door de slaapzaal en ziekenboeg en houden ze in de gaten of meegereisde huisdieren aangelijnd zijn.
Ready2Helpers in actie
Naast EHBO’ers staan ook dagelijks Ready2Helpers klaar, met een Rode Kruis vrijwilliger als teamleider, begeleiden zij de Oekraïners die op station Utrecht centraal aankomen naar de opvang. De werkwijze is aangepast, doordat het aantal Oekraïners dat met de trein aankomt daalt. De Ready2Helpers zijn beschikbaar op de Jaarbeurs en gaan naar het station om de internationale treinen op de vangen. Als daar gevluchte Oekraïners in zitten, worden zij begeleid naar de opvanglocatie. Wanneer de NS tussentijds Oekraïners aantreft op het station krijgt de coördinator een seintje en halen Ready2Helpers ze op. Ook begeleiden zij doorreizende Oekraïners naar het station, zodat zij tickets krijgen, naar de Ambassade kunnen gaan en de juiste trein nemen. Bij nieuwe shiften EHBO’ers en Ready2Helpers zorgt de aanwezige coördinator ervoor dat zij goed weten wat zij moeten doen. De coördinatoren zijn grotendeels aanwezig op de opvanglocatie zelf, maar staan ook regelmatig op het station om vanaf daar de Oekraïners te begeleiden. “Bijvoorbeeld wanneer geen Rode Kruis teamleider aanwezig is, er te weinig Ready2Helpers zijn, of wanneer er bepaalde problemen zijn, zoals dat mensen niet uit willen stappen. Vaak willen mensen door reizen naar Amsterdam, omdat ze dat kennen, maar hier vangen wij ze ook goed op”, vertelt Eric. De coördinatoren worden bij problemen gebeld door de NS en krijgen ondersteuning van het NS personeel.
Op de opvanglocatie
Op de opvanglocatie zijn de coördinatoren iedere dag alert op allerlei zaken. “Wij houden de ingang en slaapzaal goed in de gaten en patrouilleren door de zaal om te kijken of de mensen hulp nodig hebben. Ook zorgen wij ervoor dat de juiste medicijnen worden geregeld bij de arts en halen wij speciaal eten als iemand dat nodig heeft. Maar wij voeren ook nog steeds taken rondom het coronavirus uit, zoals het afnemen van testen of het vaccineren van mensen. Een laatste taak, die onwijs belangrijk is, is het letten op mensenhandel.” Iedereen volgt van tevoren een opleiding over wat mensenhandel inhoudt en hoe zij dit kunnen herkennen. Tijdens de briefing aan de Ready2Helpers benoemen de coördinatoren dit nogmaals duidelijk. “We zijn hier zeer alert op en we geven het door als we het niet vertrouwen”, vertellen Ronald en Eric. Ook doet Eric de planning van alle 900 vrijwilligers, waar hij regelmatig contact mee heeft als er veranderingen zijn in het dienstrooster of aanpassingen van de werking op het HSP. Sinds een paar weken komen regelmatig bussen met grote groepen gevluchte Oekraïners binnen. Dan zetten de medewerkers van de opvang, waaronder de coördinatoren, alle hens aan denk om ervoor te zorgen dat zij goed opgevangen worden.
Voldoening
De mensen die nu binnenkomen zijn steeds meer getraumatiseerd, want zij zijn langer in het oorlogsgebied gebleven dan de eerste Oekraïners die hier aankwamen. Dit heeft impact op de coördinatoren, maar gelukkig geeft het werk hen ook voldoening. “Ik krijg energie van dit werk, omdat we hiermee mensen helpen”, zegt Eric. Sommige mensen zien zij later terug, bijvoorbeeld omdat zij zich hebben aangesloten als vrijwilliger of omdat zij in de buurt wonen. “Je ziet ze echt opknappen en dat is fijn. Wij doen ons best om het niet te veel tot ons te laten komen en onze professionele afstand te bewaren”, vertelt Eric. “Kinderen komen altijd naar ons toe en willen ‘met de mensen met de rode jasjes’ voetballen. Ook kwam er laatst een dankbare moeder naar mij toe, omdat ik goed voor haar kind had gezorgd. We worden echt gewaardeerd”, vertelt Ronald. Ook vertellen zij dat de vrijwilligers die één keer hebben geholpen, terug blijven komen en dat toont ook wel aan dat het hier goed verloopt, de diensten interessant genoeg blijven en de voldoening groot is.
Redacteur: Esther Kiemel
