Word vrijwilliger Doneer

De druppel: hoe geweld zorgt voor enorme waterproblemen in Gaza

Geplaatst op 29 juni 2021

Na elf dagen van intense bombardementen en raketbeschietingen in mei is het stil in Gaza. Palestijnen beginnen zuchtend aan het herbouwen van hun huizen. Op verkoeling van een glaasje kraanwater hoeven ze daarbij niet te rekenen, want naast woontorens raakte onbedoeld ook belangrijke infrastructuur beschadigd, zoals de watervoorziening. Tammo van Gastel, waterexpert voor het Internationale Rode Kruis, legt uit hoe water in het gebied is uitgegroeid tot een enorm probleem.

Luchtalarm, explosie, paniek. Bij een bommenregen zouden veel mensen direct hun werk uit handen laten vallen, maar voor Tammo van Gastel was dit geen optie tijdens het geweld in de Gazastrook in mei. Het Rode Kruis zorgt samen met de lokale waterinstantie onder andere voor onderhoud aan de waterleiding en riolering in het gebied, en daar kun je niet plotseling mee stoppen. “Tijdens de geweldsuitbarsting werkten we door vanuit de schuilkelders. Mensen moeten toegang blijven houden tot water,” legt Tammo uit.

Dat zorgen voor schoon water is niet bepaald een klusje zonder gevaar. “In Gaza is alles sterk met elkaar verbonden, omdat het in feite één groot stedelijk gebied is,” zegt Tammo. “Als de stroom uitvalt, moet er iemand naar het waterpompstation toe om deze handmatig weer aan te zetten of om een generator aan te sluiten. Pas dan doet de stroom – en dus het station – het weer. Ten tijden van conflict is dit natuurlijk levensgevaarlijk.”

Zeewater in de leiding

Door het geweld kwamen bovendien de waterzuiveringsinstallaties stil te liggen. De grenzen werden gesloten, waardoor er geen brandstof meer binnenkomt in het bezette gebied. Zonder brandstof komt de enige energiecentrale van Gaza stil te liggen, waardoor de waterzuiveringsinstallaties ook niet meer werken. Omdat het leidingwater uit zee wordt gehaald, moet het goed gereinigd en ontzilt worden. Dat kan momenteel niet omdat er niet genoeg stroom is. “Het water dat hier uit de kraan komt, is hartstikke zout”, zegt Tammo.

Riool in de zee

Een extra probleem is dat het zeewater sterk vervuild raakt door het stilleggen van de zuiveringsinstallaties. “In Gaza komt dan de riolering direct uit in de zee,” vertelt Tammo. “Hierdoor wordt het zeewater sterk vervuild.” Zwemmen in de zee is daardoor gevaarlijk. “Als mensen per ongeluk vervuild zeewater binnenkrijgen, dan liggen er allerlei ziektes op de loer, zoals cholera en diarree.”

Toch zwemmen mensen graag in zee omdat er verder nauwelijks vrijetijdsbesteding is in Gaza. Er zijn geen natuurgebieden of grote parken en mensen leven al jaren achter gesloten grenzen en in angst voor escalaties. Jongeren in Gaza kennen inmiddels niets anders dan grote militaire operaties en talloze geweldsescalaties. Zij hebben behoefte aan een verzetje en een duik in de zee. “Het vieze zeewater vormt daardoor niet alleen een groot gevaar voor de fysieke gezondheid, maar uiteindelijk ook voor de mentale gezondheid,” vertelt Tammo.

Hulp bij water

Om de Palestijnse bevolking te helpen, zoekt het Rode Kruis naar innovatieve oplossingen om water efficiënter te gebruiken. “We kijken nu hoe we rioolwater kunnen hergebruiken door het te behandelen en zuiveren. Dit kan dan bijvoorbeeld worden ingezet voor irrigatie in de landbouw,” zegt Tammo.

Daarnaast zoeken we naar manieren om watersystemen en energievoorzieningen duurzaam te verbeteren. “We werken bijvoorbeeld aan het automatiseren van deze systemen, zodat er niemand meer naartoe hoeft als de bommen uit de lucht vallen. Dit is efficiënter en tevens duurzamer omdat door zo’n systeem alle waterbronnen tegelijk kunnen worden bestuurd. Zo kan water gelijkmatig over een groter gebied worden gepompt.”

Tot slot biedt het Rode Kruis onder andere psychosociale hulp in de Gazastrook. Zo zijn er hulpprogramma’s voor getraumatiseerde mensen en wordt nazorg verleend aan lokale hulpverleners die talloze gewonden hebben behandeld. “De mensen hier zijn fantastisch”, zegt Tammo, “maar er is nog heel veel werk te doen en daar probeer ik mijn steentje aan bij te dragen. Water is nu eenmaal van levensbelang.”

Wil je meer weten over Hulp wereldwijd?