Jaarverslag Nederlandse Rode Kruis 2022: Wereldwijde vluchtelingencrises door klimaat, rampen en conflicten

Wereldwijd zagen we in 2022 het aantal humanitaire crises groeien. Eerste levensbehoeften zoals onderdak, water en voedsel stonden onder druk. In Oekraïne, Syrië, Pakistan en nog veel meer landen hadden mensen het moeilijk. Oók in Nederland. De oorzaken zijn divers, van de nasleep van de pandemie en de energiecrisis tot conflicten en natuurrampen. Maar één rode draad tekende zich in 2022 steeds scherper af als de oorzaak van veel menselijk leed: meer mensen raakten ontheemd door het veranderende klimaat, rampen en conflicten.

Wanneer er geen voedsel meer is, wanneer jouw landbouwgrond keer op keer wordt vernield door een natuurramp, wanneer strijdende partijen zorgen voor onveiligheid, dan zit er voor veel mensen niets anders op dan te vluchten. Op zoek naar veiligheid, op zoek naar een bestaan. Voor miljoenen mensen wereldwijd was dit in 2022 de keiharde realiteit. We bieden hulp aan groepen vluchtelingen die landsgrenzen oversteken en intern ontheemden, de grootste groep binnen het totale aantal mensen dat gedwongen op de vlucht is. Zij blijven binnen hun landsgrens, maar hebben wel huis en haard moeten verlaten. Beide groepen hebben grote behoefte aan schoon drinkwater, voedsel, een veilig onderdak en medische zorg.

Klimaatverandering heeft verwoestende gevolgen voor mens en natuur. Niet over tien of honderd jaar, maar nu al. Extreme weersomstandigheden leiden tot rampen zoals droogte, of juist overstromingen, zoals we zagen in 2022 in Pakistan. Ook aanhoudende bosbranden, epidemieën en landverschuivingen zijn vaak een direct gevolg van het veranderende weer. In de laatste 10 jaar had 86 procent van alle natuurrampen te maken met klimaat-gerelateerde gebeurtenissen. Mensen die in rampgevoelige gebieden of door conflicten getroffen landen wonen, worden het hardst getroffen. Vaak kampen ze al met bijvoorbeeld armoede en honger. Daarnaast hebben natuurrampen extra impact op mensen in conflictgebieden. Inwoners van conflictgebieden zijn al kwetsbaar en daar komt klimaatverandering nog eens bovenop. Een oogst die mislukt door langdurige droogte is voor hen extra schadelijk, omdat ze vaak al weinig eten hebben, er weinig voedsel op de markt is en op zoek gaan naar voedsel niet zonder gevaar is. Kwetsbare gemeenschappen hebben dringend hulp nodig om zich aan te kunnen passen aan het veranderende klimaat.

De uitdagingen waar we nu en in de toekomst voor staan, zijn groot. Rampen en crises komen steeds vaker voor, met het verlies van mensenlevens en toenemende sociaal-economische kwetsbaarheden als gevolg. Crises duren ook langer, waaronder de klimaatcrisis die nu een dagelijkse realiteit is voor miljoenen mensen. En langlopende conflicten blijven hun torenhoge tol eisen. Het aantal mensen dat op de vlucht slaat voor oorlog, geweld of klimaat zal hiermee verder toenemen. Ons missie om leed te verzachten, levens te beschermen en respect te waarborgen is hiermee relevanter dan ooit. Nu en in de toekomst.