Dat een ramp langdurige gevolgen heeft, daar weet water-expert Bram Berkelmans alles van. Hij gaat van dorp naar dorp in Noord-Nigeria om waterpompen te repareren en de gemeenschap te trainen in onderhoud en reparatie zodat ze hun eigen pompen kunnen gaan onderhouden. “Noodhulp stopt niet bij het boren van waterputten”, zegt Bram. “Mensen willen zelfvoorzienend zijn. Ik mag ze daar een handje bij helpen.”
In september 2024 overstroomde grote delen van het noorden van Nigeria. Ruim zevenhonderdduizend mensen moesten vluchten voor het natuurgeweld, met alleen de spullen die ze konden dragen. Gelijk werd er een noodhulpteam opgezet vanuit het Internationale Rode Kruis om de noodhulpoperatie te ondersteunen. Nu, zes maanden later, is deze operatie bijna tot een einde. Maar de schade is nog altijd te zien, vertelt de Nederlandse Bram vanuit het noorden van Nigeria. “Het water is weg, maar je ziet nog steeds de overstromingsmarkeringen op de huizen staan.”
Grote overstromingen
In deze laatste fase coördineert Bram het waterteam van het Nigeriaanse Rode Kruis. “Samen met mijn Nigeriaanse collega’s werk ik nauw samen om ervoor te zorgen dat mensen weer toegang krijgen tot drinkwater. Door waterpompen te repareren en mensen te trainen zodat ze de pompen in hun eigen dorp kunnen gaan onderhouden.”
Hoewel het pas een paar maanden geleden is dat een groot deel van het noorden van Nigeria onderwater stond, is dat bijna niet voor te stellen. “Als je om je heen kijkt dan zie je alleen maar kurkdroge grond en het is meer dan 40 graden momenteel, zo vlak voor het volgende regenseizoen begint”, vertelt Bram. “De weersextremen zijn zo groot. Het gaat van enorm zware regenval naar geen druppel.” Door de droogte kan de grond geen water opnemen en als er dan regen valt overstroomd alles plotseling, waardoor mensen geen kant op kunnen. “Omdat ik in de laatste fase van de operatie zit, zie ik de actieve ramp niet meer, en dus denken mensen vaak dat alles weer in orde is. Maar ook deze fase is heel belangrijk om de gevolgen van een volgende ramp te verkleinen en ziekte-uitbraken tegen te gaan. Helaas weten we namelijk dat een volgende overstroming gaat komen ten gevolge van klimaatverandering.”
Enorme veerkracht
“In de verhalen die mensen vertellen, hoor je wel de verschrikkelijke gevolgen van de ramp. Mensen hebben alles verloren, vee is verdronken, oogsten zijn verwoest en sommigen zijn familieleden kwijtgeraakt. Deze verhalen raken me diep, maar benadrukken ook weer extra het belang van het werk. De veerkracht van de mensen is enorm, dat ga ik nooit meer vergeten.”
Het Rode Kruis werkt samen met lokale gemeenschappen om de gevolgen van extreem weer voor de mens zo beperkt mogelijk te houden. Dit doen we door bijvoorbeeld samen met de lokale bevolking mangroves te planten en droogtebestendige zaden te verstrekken. Ook installeren we waarschuwingssystemen. Zo kan de lokale bevolking tijdig voorbereidingen treffen bij naderend noodweer. Zo proberen we onze noodhulp, te voorkomen of te beperken. Iedere euro die we investeren in preventie scheelt 16 euro aan eventuele noodhulp achteraf.
