Het groene hart van Afrika kleurt oranje-donkerrood op de kaart van Buitenlandse Zaken. Dit betekent: ga er niet naartoe! Het gaat om de Democratisch Republiek Congo (DRC), een land dat al decennialang te maken heeft met een bloederig conflict door gewapende groeperingen. Miljoenen mensen kunnen geen kant op. Ze leven elke dag in angst om in handen te vallen van één van de vele gewapende groeperingen.
De groene Congolese bossen lijken sprookjesachtig: het regenwoud biedt een thuis voor berggorilla’s en honderden vogels. Maar in deze ogenschijnlijk vreedzame bossen woedt in het oosten van het land al jaren een bloederige strijd tussen meer dan honderd verschillende gewapende groeperingen. Deze strijd dwingt mensen in het gebied om te vluchten. Vaak zelfs meerdere keren.
Rijk aan grondstoffen
Congo is niet alleen rijk aan wildlife en cultuur. De grond zelf is rijk aan zeer kostbare grondstoffen zoals koper en kobalt. Deze gewilde materialen, die onder andere in mobiele telefoons, laptops en smartwatches worden gebruikt, zorgen al decennia voor veel conflict. En de bevolking van de Democratisch Republiek Congo betaalt hiervoor de hoogste prijs: hun leven.
Veiligheid is een illusie
Afgelopen februari escaleerde het geweld wederom. En sloegen miljoenen mensen op de vlucht. Naast Soedan, waar op dit moment ook hevig gevochten wordt, is er geen land ter wereld waar zoveel mensen op de vlucht zijn. Veel mensen zoeken naar veiligheid in Goma, een grote stad in het oosten van Congo, waar nu meer dan honderd kampen zijn ontstaan. Anderen schuilen in de bossen terwijl het geweld om hen heen onverminderd doorgaat. Sommige vluchtelingen weten de grens met buurlanden Zambia, Oeganda of Tanzania te bereiken en zoeken daar naar veiligheid, in de hoop terug te kunnen keren wanneer het geweld stopt. Maar veiligheid is op dit moment een illusie in het oosten van het land.
Ook in de kampen waar mensen op de vlucht leven, is veiligheid een relatief begrip. De mensen wonen heel dicht op elkaar, leven onder enkel een muggennet en hebben niets om zich te beschermen tegen de felle zon. Alle bezittingen zijn achtergelaten toen ze moesten vluchten. Niet alleen het geweld vormt een gevaar. Door slecht sanitair, vervuild drinkwater en gebrek aan medische hulp liggen ziektes op de loer. Vooral (zwangere) vrouwen, kinderen en ouderen zijn extra kwetsbaar voor ziektes.
Afschuwelijke verhalen in het ziekenhuis
Ziekenhuizen kunnen het aantal patiënten met schotwonden en andere verwondingen door het geweld niet meer aan. Collega’s in het gebied vertellen over de situatie in het ziekenhuis. “Een moeder bracht haar vierjarige dochter naar de afdeling. Het meisje was door granaatscherven in haar gezicht en lichaam geraakt. Het trauma was van haar moeders gezicht af te lezen. Haar andere twee kinderen hadden de aanval niet overleefd.”
“Een andere patiënt was een vijfjarig meisje. Ze lag bewegingsloos in het ziekenhuis en zei niets. Haar moeder was voor haar ogen vermoord, en ook zijzelf was zwaargewond. Vele anderen hebben dezelfde verschrikkelijke dingen meegemaakt.”
Onzichtbare wonden door grote trauma’s
Maar ook de onzichtbare wonden zijn groot. Trauma’s worden elke dag meegedragen, zonder dat iemand ze ziet. Denk aan traumatische ervaringen van seksueel misbruik, of jonge jongens die worden gerekruteerd om te vechten voor de gewapende groeperingen in de frontlinie.
Achter deze trauma’s zit veel schaamte, angst en pijn. Zo vertelt een 15-jarige jongen dat hij moest vechten en niets liever wil dan teruggaan naar huis, maar bang is voor de reactie van zijn familie. En veel slachtoffers van seksueel misbruik vertellen niet wat hen is overkomen, uit schaamte en angst dat het nog een keer gebeurt.
Hulpvraag is groot
Rode Kruis-psychologen bieden psychosociale hulp aan mensen met deze trauma’s. Maar ook zij zien dat dit pas het topje van de ijsberg is. De vraag naar hulp is groot, en dat is alleen nog maar van de mensen die hen weten te bereiken.
Daarnaast ondersteunen medische teams van het Internationale Rode Kruis ziekenhuizen waar nodig. We helpen met het transport van gewonden, zorgen voor schoon drinkwater, bieden tijdelijk onderdak aan mensen op de vlucht en helpen bij het zoeken naar vermiste familieleden.
Laten we hen niet vergeten
Het Rode Kruis helpt mensen in crises wereldwijd met voedsel, water, onderdak en medische zorg. Ook als de ramp de voorpagina niet haalt. Help jij ons mee de nood in beeld te brengen? Dan zorgen wij dat de hulp op de goede plaats komt. Deel dit bericht of geef op giro 881 onder vermelding van ‘Vergeten crises’. Want vergeten is menselijk, maar laten we mensen niet vergeten.
