Word vrijwilliger Doneer

Deze 7 giftige paddenstoelen wil je echt vermijden in het bos 

Geplaatst op 06 november 2024

Herfst betekent paddenstoelentijd! Van rode paddenstoelen met witte stippen tot elfenbankjes – de bossen zitten er vol mee. Maar pas op: niet alle paddenstoelen zijn zo onschuldig als dat ze eruitzien. In Nederland groeien verschillende giftige en zelfs dodelijke soorten. We leggen je uit welke paddenstoelen je moet vermijden en wat je moet doen als het tóch misgaat. 

Dodelijke paddenstoelen 

De belangrijkste vraag is natuurlijk: welke paddenstoelen moet je nu écht vermijden? In Nederland komen zo’n dertig giftige soorten voor, waaronder enkele dodelijke varianten. We zetten er een aantal voor je op een rij, zodat je ze kunt herkennen als je op paddenstoelenjacht gaat:  

1. Groene knolamaniet 

De ‘death cap’ of groene knolamaniet is één van de gevaarlijkste paddenstoelen in Nederland. En pas op: een vergissing ligt op de loer. De paddenstoel lijkt namelijk erg op de champignon die we wél eten. Zie je een groene glans? Blijf er dan ver vanaf, want een hap van deze schimmel kan fataal zijn. 

De groene knolamaniet in het bos.
De groene knolamaniet in het bos.

2. Voorjaarsknolzwam 

De voorjaarsknolzwam is een giftige en zelfs dodelijke paddenstoel, die voorkomt in naaldbossen. De schimmel is spierwit met in het midden een gelige gloed. De voorjaarsknolzwam wordt makkelijk verward met de boschampignon die er erg op lijkt, maar vergis je niet.   

De witte hoed van de voorjaarsknolzwam.
De witte hoed van de voorjaarsknolzwam.

3. Panteramaniet 

De opvallende panteramaniet is niet te missen. Deze unieke paddenstoel met geelbruine bovenkant met witte stippen en vlekken, moet je zeker niet eten. Er bestaat namelijk geen tegengif voor deze schimmel. Als je hier een hap van hebt gegeten, kun je overlijden aan ernstige vergiftingsverschijnselen zoals stuiptrekkingen. Ook deze laten staan dus, en alleen bewonderen van een afstandje. 

De bruin met wit gevlekte panteramaniet.
De bruin met wit gevlekte panteramaniet.

4. Voorjaarskluifzwam 

Gelukkig ziet deze paddenstoel er al niet heel aantrekkelijk uit, maar blijf nog steeds alert. Het eten van deze paars- en hersenachtige schimmel kan namelijk zorgen voor leverfalen, wat in 10% van de gevallen fataal is.

De als hersenen-uitziende voorjaarskluifzwam
De voorjaarskluifzwam, met een paarsachtige hersenstructuur.

5. Bundelmosklokje 

Lief klein paddenstoeltje? Denk dat maar niet. Het bundelmosklokje lijkt onschuldig, maar is zeer giftig. Net als bij de groene knolzwam kan een klein hapje ervan al leiden tot ernstige vergiftiging. Deze kleine bruine paddenstoelen vind je vooral op boomstammen en takken van verrot hout.

De kleine bundelmosklokjes bij elkaar.
Enkele kleine bundelmosklokjes bij elkaar.

6. Giftige satijnzwam 

Deze grijze paddenstoel met gele, bruine en rode tinten, is zeer giftig en kan zelfs dodelijk zijn. Bij een boswandeling valt de satijnzwam snel op, aangezien het wel een grootte van 20 centimeter kan bereiken. Zie je hem? Niet aanraken en zeker niet opeten dus.

De giftige satijnzwam in het wild.
De giftige satijnzwam in het wild.

7. Parasolzwam 

Parasolzwammen zijn er in verschillende soorten en maten. Pas goed op, want in sommige gevallen is de schimmel dodelijk. Zie je er een kleiner dan 10 centimeter? Dan is deze hoogstwaarschijnlijk giftig. Je herkent de paddenstoel aan de schilferige hoed en witte kleur.

Lijkend op een echte parasol, de parasolzwam.
Lijkend op een echte parasol: de parasolzwam.

Wat gebeurt er na het eten van een giftige paddenstoel? 

Naast deze, soms dodelijke, paddenstoelen, zijn er ook giftige paddenstoelen waar je behoorlijk ziek van kunt worden. Ze kunnen zware maag- en darmklachten veroorzaken, zoals diarree, misselijkheid en overgeven. Lees hier welke andere gevolgen je kunt krijgen na het eten van giftige paddenstoelen en wat je ertegen kunt doen.

Eet je paddenstoelen uit het bos? Let goed op! 

Ben je gek op wilde paddenstoelen en wil je deze eten? Lees je dan goed in. Er bestaan veel fabels en misverstanden over eetbare en giftige soorten. Check daarom altijd van tevoren waar je op moet letten en lees deze tips voordat je het bos in gaat. 

Louise Schalkoort Rode KruisTips van EHBO-expert Louise

Weet wat je moet doen als iemand een giftige paddenstoel gegeten heeft. “Spoel direct je mond en spuug de resten uit bij een branderig gevoel. Als je ziet dat iemand suf wordt of ademhalingsstoornissen krijgt, bel dan direct 112, of laat bellen, legt Rode Kruis EHBO-expert Louise Schalkoort uit. “Zorg ervoor dat 112 ook wordt ingeschakeld bij iemand die zich geagiteerd en angstig gedraagt. Raakt iemand bewusteloos en heeft diegene een normale ademhaling? Leg deze persoon dan in de stabiele zijligging en bel de alarmcentrale. In alle andere situaties bel je de huisarts of spoedpost. Als het kan, verzamel de resten van de gegeten paddenstoel, of deze nu rauw, gebakken of afval is. Zo kan een arts beter bepalen welke behandeling nodig is.

Wil je meer weten over EHBO en gezondheid?