Ben je net lekker aan het zwemmen in de zee, heb je ineens een kwallenbeet te pakken. Het prikkelende gevoel is niet fijn, maar gelukkig is het in de meeste gevallen na een kwartiertje voorbij. Maar zijn er eigenlijk kwallen die écht gevaarlijk zijn? En kunnen ze nog steken als ze op het strand liggen? In dit artikel beantwoorden we deze en andere vragen over de kwal.
1. Welke kwallen zijn er in Nederland?
In de Noordzee leven het hele jaar door verschillende kwallen, maar deze zijn niet allemaal even gevaarlijk. Er zijn vier soorten die onze zee domineren. In het voorjaar duikt de oorkwal op. Daarna komen de haarkwal en de kompaskwal, en in de zomer en herfst verschijnen dikke zeepaddenstoelen – die ook bekend staan als de bloemkoolkwal. Er zijn nog andere soorten, zoals de zoetwaterkwal en de kruiskwal. Maar deze komen veel minder voor. De kans dat je die tegenkomt is dus kleiner.
2. Welke kwallen in Nederland zijn gevaarlijk?
Dat kwallenbeten pijn kunnen doen, weten we allemaal. Maar niet elke kwallenbeet doet even zeer. In de Noordzee zijn het voornamelijk de haarkwal en kompaskwal die goed steken. De kruiskwal is vrij zeldzaam, maar een beet van deze kwal kan zelfs leiden tot een ziekenhuisbezoek. De zeepaddenstoel daarentegen komt vaak voor, maar heeft geen tentakels en vormt daardoor geen gevaar.
3. Is een kwallenbeet gevaarlijk?
Over het algemeen zijn kwallenbeten van de kwallen die in de Nederlandse zee leven niet gevaarlijk. Het gif van deze kwallen is namelijk vaak niet sterk genoeg om veel schade te veroorzaken. Maak je daarover dus niet teveel zorgen. Wel is het mogelijk dat je een allergische reactie krijgt na een steek. Dan zullen klachten, zoals roodheid of een zwelling, wat extremer zijn.
4. Kan een kwal op het strand nog steken?
Een kwal ziet er misschien onschuldig uit als het aangespoeld op het strand ligt. Toch kan het nog steeds een beet veroorzaken. De netelcellen, ofwel de tentakels, blijven actief zelfs nadat de kwal is aangespoeld en is uitgedroogd. Dit betekent dat het nog steeds een risico vormt. Raak de kwal dus niet zomaar aan.
5. Hoe herken je een kwallenbeet?
Een kwallenbeet herken je meestal aan het volgende: zwelling, roodheid, jeuk en soms pijn. In sommige gevallen kun je een ernstige allergische reactie krijgen, waardoor de symptomen zich verspreiden over het hele lichaam. Is extreme gevallen kan het slachtoffer erg ziek worden en kunnen er shockverschijnselen zijn.
6. Helpt plassen over een kwallenbeet?
Het korte antwoord: nee. Plassen over een kwallenbeet helpt niet tegen het helen ervan. Het zorgt enkel voor wat afleiding van de pijn. Sterker nog, plassen over een kwallenbeet kan door de zuurgraad van de urine de pijn zelfs verergeren.
7. Wat moet je doen bij een kwallenbeet?
Ben je gebeten door een kwal en voel je dat het pijn doet? Volg dan deze stappen:
- Bij een ernstige allergische reactie: bel direct 112 of vraag iemand om dit voor je te doen.
- Wrijf niet over de gestoken plek, dit kan de situatie verergeren.
- Verwijder de achtergebleven netelcellen door ze voorzichtig weg te schrapen of weg te spoelen met zeewater. Doe dit niet met koud kraanwater, dat verergert je klachten.
- Dompel vervolgens de plek onder in heet water. Gebruik water dat zo heet is als het slachtoffer kan verdragen.
- Is er geen heet water voor handen? Gebruik dan een hot- of coldpack.
Download de gratis EHBO-app
Wil je alle informatie over onder meer een kwallenbeet binnen handbereik? Met onze gratis EHBO-app heb je alle EHBO-instructies altijd op zak. Zo weet je precies wat je kunt doen in een noodgeval.
