Soms maakt snelle eerste hulp het verschil tussen leven en dood. Vaak zorgt het voor een beter herstel van een slachtoffer. Daarom is handelen van omstanders na een incident cruciaal. Samen met een groep artsen, verenigd in Schok & Pomp, is het Rode Kruis daarom een burgerinitiatief gestart. Bernard Leenstra is één van de artsen die zich hier hard voor maakt.
Nog geen 20 procent van alle Nederlanders beschikt over een EHBO-certificaat. Van de Nederlandse jongeren van 12 tot en met 18 jaar weet slechts 17 procent hoe je moet reanimeren. De jongeren zeggen graag te willen helpen, maar hun kennis is vaak niet op orde. Met EHBO-les standaard in het middelbaar onderwijs maken we Nederland veiliger.
Waar komt jouw bevlogenheid over dit onderwerp vandaan?
“Tijdens mijn eerste baan als arts, op de Spoedeisende Hulp, zag ik dat er geregeld patiënten binnenkwamen die baat zouden hebben gehad bij goede eerste hulpverlening. Na een tijdje werd die constatering een frustratie. Hoe kan het nou dat we in het welvarende Nederland zo weinig mensen hebben die een EHBO-cursus hebben gevolgd?”
Zo te horen kunnen we nog een hoop verbeteren?
“Als je ons vergelijkt met de rest van Europa staan wij absoluut niet aan de top als het gaat om EHBO. In Scandinavië is het verplicht in het onderwijs. In Duitsland en België moet je een EHBO-cursus volgen bij het behalen van je rijbewijs. In Nederland niks van dat alles. Daarom zou EHBO-les in het lespakket op het middelbaar onderwijs goed zijn.”
Kun je niet starten met verplicht EHBO in het basisonderwijs?
“Eigenlijk is het antwoord ja en nee. Met de theorie zou je zeker al kunnen beginnen. Het punt is dat bij zo’n les ook de praktijk komt kijken, zoals reanimatie. Je moet al gauw een borstkas 5 cm induwen. En ik kan uit ervaring vertellen – en ik ben geen kleine man – dat is heel zwaar. Dat lukt een kind op de basisschool nog niet. De Wereldgezondheidsraad adviseert ook vanaf 12 jaar EHBO-cursussen te geven. Vandaar dat we ons focussen op het middelbaar onderwijs.”
Moeten we jongeren hier wel mee belasten?
“Als je heel realistisch bent, gaat men uit zichzelf vaak niet ieder jaar een EHBO-cursus doen. Tenzij je het dus in het systeem hebt zitten, bijvoorbeeld in het onderwijs waarin het vanzelf gaat.”
“En EHBO-les bij jongeren heeft nog meer voordelen. Als een middelbare scholier thuiskomt en net heeft geleerd hoe je een herseninfarct kunt herkennen, is de kans groot dat hij dit thuis vertelt. ‘O, hoe herken je dat dan?’ vraagt moeder dan. Dit is het zogenoemde tweederangs leren.”
“Een mooie bijkomende factor bij jongeren is een stukje zelfvertrouwen. Veel mensen hebben na het volgen van een cursus de gedachte: ‘nou, laat nu maar iemand omvallen, ik weet wat ik moet doen.’ Dat zelfvertrouwen kun je niet meten, niet in geld uitdrukken, maar is wel heel wat waard.”
“Een ander voordeel aan het trainen van jongeren is het rendement dat je eruit haalt. Met andere woorden: een kind van 14 leeft nog zeker 60 jaar, maar die man van 60 misschien nog maar 20 jaar. Dus hoe langer iemand leeft in Nederland die goede kennis heeft van EHBO. Hoe beter.”
En hoe zit het met de leraren? Nóg een les erbij is niet te doen toch?
“Dat is juist niet wat er gebeurt. Het zijn namelijk de artsen, verpleegkundigen en de EHBO-instructeurs die langs school komen om de cursus te geven. Sterker nog: het werkt juist in hun voordeel. Het enige wat we van die scholen vragen is een gymzaal en drie uurtjes tijd. That’s it! Leraren kunnen die tijd dan nog aan andere werkzaamheden besteden. Dus het tegenovergestelde is waar. En als we op lange termijn kijken, zorgen de verplichte EHBO-lessen voor kostenverlaging in de zorg. Hier heeft heel Nederland dus baat bij.”
EHBO-petitie
Voor EHBO in het onderwijs is veel draagvlak. Uit onderzoek van het Rode Kruis onderkennen vrijwel alle jongeren tussen 12 en 18 jaar het belang van EHBO. 91 procent geeft aan dat iedereen op school les zou moeten krijgen over EHBO. 95 procent van de ouders vindt het belangrijk dat ook jongeren weten wat te doen als iemand gewond raakt.
Er zijn minstens 40.000 handtekeningen nodig om te zorgen dat EHBO in het middelbaar onderwijs op de politieke agenda komt te staan. Heb jij getekend?
