Als Rode Kruis-hulpverlener behandelt Guido Versloot mensen die slachtoffer zijn van oorlogsgeweld. Toen hij een jaar geleden door het Rode Kruis werd opgeroepen om naar Oekraïne te gaan, twijfelde hij geen moment: “Voor mensen die hulp het hardst nodig hebben, kun je het meest betekenen.” Maar dat het zó zwaar zou zijn, had hij niet verwacht.
Al elf jaar verblijft hij in oorlogsgebieden over de hele wereld: de Nederlandse Guido Versloot (46). Als fysiotherapeut werkt hij voor het Internationale Rode Kruis (ICRC), dat hulp verleent in conflictgebieden. Eerder was hij al op missies in Noord-Korea, Syrië en Zuid-Soedan. Hoe erger de situatie in een gebied, hoe meer hij kan doen. Maar dat hij nu is opgeroepen om te helpen bij een conflict in Europa, had Guido nooit verwacht.
“Ik was op missie in Syrië met een Oekraïense collega toen de berichtjes binnenstroomden dat het conflict daar ging escaleren. We konden het ons eerst niet voorstellen, dus toen de eerste tanks binnenvielen kwam het nieuws heel hard binnen. Ook mijn Oekraïense collega zag dit totaal niet aankomen.”
Overbelaste ziekenhuizen
In Oekraïne biedt de ICRC naast onderdak en voedselhulp ook medische zorg aan slachtoffers van het conflict. Een belangrijk onderdeel van de medische zorg is fysiotherapie, vertelt Guido. “Door al het geweld zijn er veel gewonden die fysiotherapie nodig hebben om te revalideren, maar door het conflict ligt de gezondheidszorg plat. “Veel medisch personeel is vertrokken, zijn gevlucht of het leger ingegaan. En dat terwijl de vraag naar zorg enorm is toegenomen.”
Daarom ondersteunt Guido nu zijn Oekraïense collega’s in een aantal ziekenhuizen in Vinnytsia, een stad in het westen van Oekraïne. “Vinnytsia is één van de veiligste plaatsen in het land”, vertelt Guido, “maar doordat er op meerdere plekken gevochten wordt, ben je nergens helemaal veilig. Toen midden oktober het conflict opnieuw escaleerde hebben we hier enkele dagen grotendeels in de schuilkelder door moeten brengen en de raketten en drones over zien komen.”
Het blijven kinderen
De slachtoffers van het geweld worden vanuit de frontlinie naar de ziekenhuizen in Vinnytsia gebracht. Van botbreuken tot amputaties en van hersenletsel tot dwarslaesies. Guido heeft het allemaal voorbij zien komen. “De slachtoffers blijven continu binnenstromen. Ik zie in dit kleine gebied waar ik werk al zoveel slachtoffers. Dan vraag ik me vaak af wat er elders nog voor ellende is.”
De jonge slachtoffers raken hem het meest. “Sommige patiënten blijven in je hoofd zitten en gaan er niet meer uit. Bij mij zijn het vaak de kinderen. Ondanks de verschrikkelijke situatie waar in ze zitten, blijven ze optimistisch en willen ze spelen. Daar verwonder ik me vaak over.”
De zwaarste missie ooit
Guido is in verschillende schrijnende gebieden werkzaam geweest, waaronder het beruchte vluchtelingenkamp Al-hol in Syrië. Toch vindt Guido de missie in Oekraïne misschien wel zijn zwaarste ooit. En dat heeft vooral te maken met de mensen die totaal niet gewend zijn aan het leven in een oorlogssituatie, legt Guido uit.
“Iedereen was compleet verrast door de oorlog. De sfeer is gespannen en het lijkt soms wel of de mensen hier in een permanente shock verkeren. Ook fysiotherapeuten, verpleegkundigen en artsen hebben weinig ervaring met oorlogsslachtoffers. Het werk is hierdoor behoorlijk intensief.”
Ook het gebrek aan elektriciteit maakt het werk niet makkelijk. “We zitten regelmatig zonder stroom, ook in het ziekenhuis. Op die momenten is er geen verwarming en geen stromend water, terwijl het in de winter erg koud is in het land.
Tot rust komen
Elke drie maanden gaat Guido even naar huis om tot rust te komen en familie en vrienden te bezoeken. Dat is niet alleen fijn, maar ook écht nodig, vertelt hij. Maar doordat het conflict zo veel in de media is, kan hij ook in Nederland lastig loskomen van de situatie. “Ik krijg dan een onrustig gevoel en denk: wat doe ik hier? Ik moet weer terug om te helpen.”
Of hij wel eens klaar is met zijn werk? Dat ligt eraan wanneer je het vraagt. “Soms voelt mijn werk als een druppel op de gloeiende plaat. Dan frustreert het mij dat ik slechts twee helpende handen heb die iets kunnen doen voor al het leed dat er is.” Maar een dag later help je een patiënt weer op zijn benen staan en voel je echt alsof je een verschil kan maken. En dan realiseer je je dat je op het leven van die ene patiënt wel heel veel impact maakt. En dat gevoel geeft je weer energie om door te blijven gaan.”
