Als scheidsrechter voor de KNVB valt het Jan Meijsen steeds meer op dat trainers vaak maar één doel hebben wanneer ze het veld betreden: de wedstrijd winnen. Daarbij verliezen ze de gezondheid van de spelers vaak uit het oog. Dat was voor Jan de reden om EHBO op zijn sportclub hoog op de agenda te zetten, en met succes. “Op het speelveld gebeuren soms flinke ongelukken, het is dan aan mensen zoals ik om daar adequaat op te reageren. We hebben het wel over jonge mensen die nog een heel leven voor zich hebben”, legt hij uit.
Al jaren fluit Jan voor de KNVB. Hij vond het onverantwoord dat de gezondheid van spelers zo naar de achtergrond verdween en besloot daarom een EHBO-cursus te volgen. “Ik hou enorm van het fysieke sportduel. Dat vind ik echt mooi. Dat betekent echter niet dat er geen grenzen zijn. Juist wel. En daar moeten wij voor zorgen.”
Jan vervolgt: “Het viel me op dat de trainers zelf bitter weinig of zelfs helemaal geen kennis hebben van eerstehulpverlening of andere medische kennis. Ook kijkend naar de club: er was slechts één oud verbandtrommeltje, waarvan de hengels er bij het oppakken al vanaf vielen. Daar zaten dan twee steriele gaasjes is, een paar oude pleisters en als je geluk had nog een schaar.” Nadat Jan zijn EHBO-cursus gevolgd had, nam hij de touwtjes in handen om de veiligheid op zijn sportclub te verbeteren.
Neervallen op het veld
Dat het snel fout kan gaan weet Jan ook: “In het voorjaar hadden we een wedstrijd van vrouwen 1. We speelden op kunstgras, dat nog vochtig was van de dauw, waardoor je gemakkelijk uitglijdt. In een aanval kreeg een spits een lichte duw waarbij ze op de grond terecht kwam. Normaal zou ik hier niet voor fluiten, maar ze bleef stil op haar buik liggen op dat natte gras.” Dit was voor Jan het moment waarop hij besloot het spel stil te leggen.
Jan gaat verder: “Nadat ik het spel affloot liep ik naar haar toe. Ze gaf aan geen gevoel meer te hebben in haar linkerbeen. Op dat moment kwam de trainer eraan die haar gelijk wilde oppakken om door te spelen, maar dat vond ik een slecht idee. Ik probeerde uit te vragen waar ze last van had, maar ze was erg suf en viel af en toe weg. Dat was voor mij een reden om omstanders 112 te laten bellen. Ik vroeg anderen een deken binnen te pakken, zodat ze wat warmer zou liggen dan op dat natte kunstgras. We hielden haar stabiel totdat de ambulance er was. Zij gaven haar direct wat pijnstilling en onderzochten haar. Het bleek dat haar knie volledig uit de kom was.”
EHBO-kennis in sport is cruciaal
Dat Jan ervoor koos de situatie rustig te beoordelen en de trainer terug te fluiten op het moment dat hij haar wilde oppakken, was cruciaal voor het ongeval: “Als zij toch had besloten eerder te gaan staan, had het letsel veel erger kunnen worden”. Daarom vindt Jan dat alle trainers een EHBO-diploma moeten halen. “Of het nu voetbal is of een andere sport, er moet altijd iemand aanwezig zijn die een goede inschatting kan maken van de situatie. Je hoeft niet exact elke handeling perfect uit te kunnen voeren, maar het is wel belangrijk dat iemand de keuze maakt om het spel te stoppen en te onderzoeken wat er aan de hand is en daarop te reageren.”
Voor Jan is het belangrijk dat niet de wedstrijd, maar de spelers vooropgezet worden: “Die uitslag is leuk, maar niet het belangrijkste. We hebben het hier over mensenlevens. Het is onze verantwoordelijkheid ervoor te zorgen dat iedereen weer gezond thuiskomt. Het is logisch dat het in de emotie van het spel weleens fout gaat. Het is dan aan de trainer om daar adequaat op te reageren.”
Hoe handel je als iemand in elkaar zakt?
Hoe handel je als iemand in elkaar zakt?“Als iemand plotseling ineenzakt, controleer dan meteen of die persoon nog reageert door aan te roepen en op de schouders te drukken”, legt EHBO-instructeur Louise Schalkoort uit. “Bij geen reactie – iemand is dan bewusteloos – bel je direct 112. Zij gaan je verder begeleiden en zullen vragen om de ademhaling te controleren. Bij bewusteloosheid rijdt de ambulance al. Indien de persoon niet of niet goed ademt, start dan zo snel mogelijk met reanimeren door afwisselend 30 borstcompressies en 2 beademingen toe te passen. Laat ook zo snel mogelijk een AED halen, als deze aanwezig is.
Snel en accuraat handelen is cruciaal om de eerste minuten te overbruggen. Dit benadrukt het belang van EHBO-kennis, ook op sportclubs waar onverwachte situaties kunnen voorkomen. Het laat zien dat als mensen over de juiste vaardigheden beschikken, ze levens kunnen redden in noodsituaties. Iedere minuut telt in dit geval.”
