In Glasgow overleggen wereldleiders deze week hoe we klimaatverandering kunnen tegengaan. Maar in sommige landen is er geen tijd om te wachten op een vergadering. Daar zorgt klimaatverandering nú al voor problemen en zijn snelle, creatieve oplossingen nodig. Deze dorpen in Soedan hebben ze gevonden.
Het leven op het platteland van noordelijk Soedan was altijd al een uitdaging. Regenseizoenen zijn er grillig, grote delen van het land zijn droog en er is nauwelijks begroeiing. Er valt nog geen 50 millimeter regen per jaar, terwijl bijvoorbeeld in Nederland 873 millimeter valt. Niet makkelijk als je gewassen verbouwt en dieren moet voeden.
Maar de uitdaging wordt alleen maar groter door het veranderende klimaat. Temperaturen stijgen en de regen valt nog onregelmatiger dan voorheen. Boeren en herders hebben te maken met langere droogteseizoenen en moeten zich in hoog tempo aanpassen.
Water, water, water
Daarbij krijgen ze hulp van het Rode Kruis. We helpen 51 gemeenschappen in het gebied om zich aan te passen aan het veranderende klimaat.
Water speelt daarbij de hoofdrol. De kunst is om, áls het een keer regent, al dat regenwater zo goed mogelijk op te vangen en te bewaren.
Dat kan bijvoorbeeld met landbouwterrassen. Dit is een eenvoudig systeem van lage dijkjes en irrigatiestroompjes. De dijkjes zorgen ervoor dat regenwater niet gelijk wegstroomt, maar blijft staan. Hierdoor kan het water rustig door de bodem worden opgenomen. Tussen de dijkjes worden zaden geplant die goed tegen droogte kunnen. Dit zijn relatief kleine aanpassingen, maar op de foto’s hieronder is te zien dat het resultaat gigantisch kan zijn.
Vuurlijnen en poppenkast
De landbouwterrassen en droogtebestendige zaden zijn onderdeel van een uitgebreid pakket aan maatregelen. Zo zijn ook waterpompen geïnstalleerd en hafirs (waterbassins) aangelegd.
Daarnaast zijn vuurlijnen in het gebied aangebracht. Bij een vuurlijn wordt een brede strook gras weggehaald zodat een natuurbrand zich minder makkelijk kan verspreiden. Zo wordt het vuur ingeperkt en blijft meer gras over voor het vee.
Op andere plekken zijn juist extra stroken beplanting aangelegd. Dit zijn zogenoemde shelterbelts: lange stroken bomen en struiken die als een groene muur woestijnzand tegenhouden. Zo wordt kostbare landbouw- en weidegrond beschermd tegen de oprukkende woestijn.
En last but not least speelt goede voorlichting een grote rol. Via de radio wordt informatie gedeeld over klimaatverandering en natuurbeheer. Speciale ‘natuurcomités’ in de dorpen maken tekeningen van goed en slecht natuurbeheer. En op scholen wordt een poppenkastvoorstelling gegeven en planten kinderen bomen.
COP26 en het Rode Kruis
De goede oogsten in Soedan zijn het bewijs dat we niet lijdzaam hoeven af te wachten hoe klimaatverandering onze wereld aantast. Met de juiste aanpassingen kunnen we zorgen dat gebieden bewoonbaar blijven. Maar dan is het wel cruciaal dat er nú geïnvesteerd wordt, bijvoorbeeld in betere landbouwtechnieken zoals terrassen.
Tijdens klimaatconferentie COP26 roept het Rode Kruis wereldleiders dan ook op om dit te doen. In de eerste plaats op plekken waar mensen zwaar getroffen worden en niet het geld, de spullen of de kennis hebben om zich aan te passen. Want ook als we de uitstoot van broeikasgassen radicaal omlaag brengen, moeten we leren leven met een veranderend klimaat.
Dit project wordt gefinancierd door de Europese Commissie en het Rode Kruis Prinses Margriet Fonds.
