Stel: in plaats van voedsel, kleding of tenten ontvangen, krijgen mensen in nood geld om zelf te kiezen wat ze het hardst nodig hebben. Dat is het idee achter geldhulpverlening. Deze directe vorm van hulp – mogelijk gemaakt door de tool ‘One to One’ of ‘121’ – biedt mensen in crisissituaties de kans om zelf hun situatie te verbeteren.
Het begon met een simpel idee: een hulpgever direct geld laten storten op de rekening van een hulpvrager. Inmiddels is geldhulpverlening niet meer weg te denken uit de humanitaire hulpverleningswereld.
En nu gaat het nog een stap verder: het data & digital team 510 van het Nederlandse Rode Kruis heeft de digitale tool ‘121’ ontwikkeld, dat wereldwijd zal worden ingezet. Andere landen kunnen dit betalingssysteem overnemen, zodat hulp sneller, lokaler én efficiënter kan worden verleend. Het doel is om in 2025 de helft van alle wereldwijde hulpverlening op deze manier te laten verlopen.
Wereldwijd populair
Geldhulpverlening, of ‘cashhulp’ is al zeker vijftien jaar een succes in het buitenland. Zo ontvingen 8.000 huishoudens in Kenia geld om hun leven weer op te bouwen na een klimaatramp. Hetzelfde gebeurde in Zuid-Afrika waar honderden gezinnen dankzij een simpele betaalkaart, vaak beschikbaar op de telefoon, spullen konden kopen na de heftige overstromingen.
Steeds meer vraag naar cashhulp, ook in Nederland
Uit onderzoek blijkt dat de populariteit van financiële hulp blijft groeien. Mede door de coronapandemie en het conflict in Oekraïne werd deze vorm van hulp ook in Europa populair.
Tijdens de coronacrisis stond het Nederlandse Rode Kruis voor een extra uitdaging: hoe bereik je mensen als je elkaar niet fysiek mag ontmoeten? Dankzij de digitale boodschappenkaart werd het toch mogelijk om mensen te helpen. Met deze kaart konden mensen die niet genoeg geld overhielden voor eten, alsnog genoeg en voedzaam eten kopen.
Op dit moment ontvangen wekelijks bijna 28.000 gezinnen in Nederland geld op een kaart waarmee ze boodschappen kunnen doen in de supermarkt en op de markt. De kaart is inmiddels zo ver ontwikkeld dat bepaalde winkels zijn uitgesloten, zodat hulp écht wordt ingezet waar het nodig is.
Drie redenen waarom cashhulp werkt
1. Efficiënt, snel en eenvoudig
Bij grote rampen zien we vaak dat mensen massaal kleren, voedsel en hygiëneproducten inzamelen voor mensen die getroffen zijn. Een lief gebaar, maar niet erg efficiënt en snel. Denk bijvoorbeeld aan de situatie aan de grens met Oekraïne, waar stapels ingezamelde kleding nooit op de juiste plek terechtkwamen. Met een digitale kaart, of een cashvoucher, kan iemand zelf kiezen wat écht nodig is. Want stel dat jij je huis bent verloren, en iemand brengt drie vuilniszakken kleding. Natuurlijk ben je dankbaar, maar misschien heb je veel meer aan bouwmaterialen om je huis te herstellen of aan spullen om je moestuin te redden.
Cashhulp biedt daar een oplossing voor én maakt het mogelijk om veel sneller hulp op te schalen. Meer voedselpakketten leveren kost tijd, maar met een paar drukken op de knop kan je via geldhulpverlening in één keer veel meer mensen ondersteunen.
2. Ondersteunen van de lokale economie
Financiële hulp is ook een stuk goedkoper. Voor het uitdelen van honderd zakken rijst heb je vrijwilligers, vrachtwagens en tijd nodig. Voor geld storten op een kaart zodat iemand zelf rijst kan kopen op de plaatselijke markt, maar één persoon. Van het geld dat overblijft kan meer en andere hulp worden aangeboden. Daarbij kunnen mensen met cashhulp direct producten kopen op de lokale markt, waardoor ook lokale ondernemers worden gesteund. Een mooie win-win situatie.
3. Autonomie voor de ontvanger
Tot slot geeft het mensen meer autonomie. Zij kunnen zelf inschatten wat ze nodig hebben en waar ze het geld aan willen uitgeven. In plaats van in de rij staan voor een voedselpakket – waar ze ook nog eens gezien kunnen worden en dit liever vermijden door schaamte – kunnen ze nu zelf naar de supermarkt. Geen pak melk meer in de koelkast die toch niet gedronken wordt vanwege een allergie. Zo kunnen ze waardig en zelfstandig inkopen doen, zonder zichtbare afhankelijkheid.
Het Rode Kruis en digitale innovaties
Het Rode Kruis zoekt continu naar nieuwe manieren om mensen in nood nog beter te kunnen helpen. Daarbij maken we steeds vaker gebruik van data en digitale technieken om onze hulpverlening efficiënter en effectiever te maken. We hebben zelfs een speciale afdeling die zich hiermee bezighoudt: het data- & digitalteam 510.
