Wetenschappers bevestigen voor het eerst dat klimaatverandering al bijdraagt aan humanitaire crises over de hele wereld; Rode Kruis dringt aan op lokale actie
Het Internationale Rode Kruis doet een dringende oproep om de verwoestende humanitaire gevolgen van de klimaatcrisis te bestrijden door de meest kwetsbaren te ondersteunen om effectieve lokale maatregelen te treffen. Deze humanitaire gevolgen worden bevestigd door klimaatwetenschappers over de hele wereld in het vandaag verschenen rapport van het VN-klimaatpanel IPCC. Maarten van Aalst, directeur van het Klimaatcentrum van het Internationale Rode Kruis en hoogleraar Klimaat en Rampen aan de Universiteit Twente, is één van de hoofdauteurs. “Dit rapport betekent dat het licht op rood springt, een groot alarm voor wat er op ons afkomt. Het bevestigt wat we al zien gebeuren, wat we verwachten voor de toekomst en – het allerbelangrijkste – wat we kunnen doen om die effecten te beperken.”
Climate Change 2022: impacts, adaptation and vulnerability is geschreven door meer dan 200 klimaatexperts over de hele wereld. Het rapport borduurt voort op het klimaatrapport van afgelopen zomer over wat er gebeurt in de atmosfeer en de oceanen – en maakt een doorvertaling naar de gevolgen voor mensen en ecosystemen. Het laat zien dat allerlei risico’s nu al zichtbaar zijn en sneller zullen toenemen naarmate de opwarming vordert. Voor het eerst meldt het IPCC ook dat klimaatverandering nú al bijdraagt aan humanitaire crises, vooral voor de meest kwetsbaren. Klimaatverandering verstoort nu al het leven van miljarden mensen, in het bijzonder de armsten ter wereld.
Driedubbele bevestiging voor meest kwetsbaren
Het Rode Kruis ziet in het rapport een aantal bevestigingen die de noodhulporganisatie al in het dagelijkse werk tegenkomt. Allereerst de urgentie om de oorzaken van klimaatverandering écht aan te pakken. Een tweede bevestiging is dat we meer moeten doen om de stijgende risico’s het hoofd te bieden. Reageren op rampen nadat deze zich al hebben voorgedaan, is onvoldoende om levens te redden en de crises van de toekomst te bestrijden. De nieuwste wetenschap bevestigt ten derde dat de gevolgen en risico’s van klimaatverandering de kwetsbaarheden van gemarginaliseerde groepen en de sociale en economische ongelijkheid in de wereld verergeren. Deze vergroten op hun beurt acute ontwikkelingsproblemen, vooral in ontwikkelingslanden en op kwetsbare plekken zoals kustgebieden, kleine eilanden, woestijnen, bergen en poolgebieden.
Risico’s komen sneller op ons af, maar het is nog niet te laat
Van Aalst: “Dit rapport vertelt ons ondubbelzinnig dat we een stevige koerswijziging nodig hebben om een leefbare toekomst veilig te stellen. Alle risico’s waar we ons in het verleden zorgen over maakten, komen nu nog sneller op ons af. Maar het rapport toont ook dat het nog niet te laat is. Ten eerste door de uitstoot van broeikasgassen te verminderen om het ergste te voorkomen. Maar we moeten ook beter leren omgaan met de risico’s die we niet meer kunnen voorkomen. Veel van de oplossingen, zoals betere waarschuwingen voor extreem weer en sociale vangnetten, hebben hun waarde al bewezen.”
‘Doortastend en drastisch optreden’
Jagan Chapagain, Secretaris-Generaal van het Internationale Rode Kruis, roept overheden en maatschappelijke organisaties op tot lokale hulp én financiering voor de meest kwetsbaren, zodat de vernietigende humanitaire gevolgen van de klimaatcrisis een halt kan worden toegeroepen. “De wereldwijde reactie op COVID-19 bewijst dat regeringen doortastend en drastisch kunnen optreden bij wereldwijde dreigingen. We hebben dezelfde energie en daadkracht nodig om de klimaatverandering nu te bestrijden. We hebben het nodig om de meest kwetsbare gemeenschappen over de hele wereld te ondersteunen, zodat ze de tools en financiering krijgen om risico’s te anticiperen en te beheersen.”
Ook cruciale rol in rampenpreventie
Het Rode Kruis reageert niet alleen op rampen wanneer die zich voordoen, maar speelt ook een cruciale rol bij preventie, om de ergste gevolgen van extreem weer zoals overstromingen en hittegolven rampen te voorkomen. Bijvoorbeeld door herbebossing op berghellingen om modderstromen tegen te gaan, of landbouwvormen te promoten die beter bestand zijn tegen het veranderende weer. Het Rode Kruis steunt en ontwikkelt dit soort preventieve projecten. De noodhulporganisatie gebruikt ook in toenemende mate data en innovatieve oplossingen om de gevolgen van klimaatverandering en extreem weer op kwetsbare mensen inzichtelijk te maken, en waar mogelijk te voorkomen en te verminderen. Hierin ondersteunt het Internationale Rode Kruis Klimaatcentrum met wetenschappelijk onderzoek, coherent beleid en praktische oplossingen voor risicobeheersing.
Op de hoogte blijven over het Rode Kruis?
Volg ons via X of meld je aan voor de perslijst. Vragen over dit bericht?
Neem contact op met een woordvoerder
