Vrachtwagens vol bedden, busjes vol maaltijden, containers vol luiers. Honderdduizenden vluchtelingen van hulpgoederen te voorzien is een gigantische operatie. Arnold van der Werff helpt om te zorgen dat de juiste goederen de juiste mensen bereiken in Oekraïne. Maar het liefst geeft hij de vluchtelingen nog iets: een klein beetje regie over hun eigen leven.
“Ik werk in Uzhhorod. Dat is een stad in het zuid-westen van Oekraïne, dichtbij de grens met Slowakije. Er wordt in dit gebied nauwelijks gevochten, daarom zijn veel mensen uit andere delen van Oekraïne hierheen gevlucht. Hier worden meer dan 400.000 mensen opgevangen en dat worden er elke dag meer. En dat in een regio ter grootte van ongeveer een derde van Nederland en met slechts 1,3 miljoen inwoners. Als je het naar rato van het aantal inwoners vergelijkt, dan zou dat betekenen dat we in Nederland 5,5 miljoen mensen zouden opvangen!
Die honderdduizenden mensen moeten allemaal een plek krijgen om te slapen. Sporthallen, scholen, kinderdagverblijven: alle grote gebouwen in de regio worden gebruikt als opvanglocatie. En daar moet voor iedereen een bed zijn en voldoende te eten. Dat is een gigantische operatie. Mijn werk is om erbij te ondersteunen dat de juiste hulpgoederen naar de juiste opvanglocatie worden gebracht.”
Troosteloos
“Bij de opvanglocaties spreek ik veel met mensen die op de vlucht zijn voor het geweld. De verhalen die zij vertellen, zijn vreselijk. Ik sprak bijvoorbeeld een jonge vrouw uit de Krim. Zij was in 2014 naar Oost-Oekraïne gevlucht voor het geweld, en een paar weken geleden moest ze opnieuw vertrekken. Ze ging naar Lviv, maar ook die stad kwam onder vuur te liggen. Nu is ze hier. Dan ben je begin twintig, en dan heb je al drie keer moeten vluchten.
Veel mensen zijn troosteloos. Ze hebben alles achter moeten laten, soms weten vrouwen ook niet waar hun man is. En wat heel zwaar is, is dat mensen niet weten wat de toekomst zal brengen. Ze willen het liefst terug naar huis, verder met hun leven, maar ze weten niet of dat ooit weer zal kunnen en wanneer. Die onzekerheid, daar hebben mensen heel veel last van.”
Plotseling afhankelijk van hulp
“Wat mensen ook lastig vinden, is dat ze plotseling helemaal afhankelijk zijn van anderen. We zien op tv de beelden van kapotgeschoten huizen, maar waar je misschien niet zo snel aan denkt, is dat veel mensen ook hun baan kwijt zijn. Mensen hebben plotseling geen geld meer voor eten, drinken en kleding. Ze zijn totaal overgeleverd aan hulp.
Mensen zijn dan natuurlijk heel dankbaar dat ze hulp krijgen. Dat er een dak is om onder te slapen en dat er te eten is. Maar als we doorvragen, merken we wel dat de vluchtelingen de regie over hun eigen leven missen. Een paar maanden geleden hadden ze een leven zoals jij en ik, en nu wordt plotseling alles voor ze bepaald. Kun jij je voorstellen dat een organisatie bepaalt welke luiers je voor je kind gebruikt? Of uit welke maaltijden je ’s avonds kunt kiezen? Of met welke shampoo je je haar wast?”
Financiële hulp bieden
“Daarom gaan we binnenkort meer financiële hulp bieden. Vluchtelingen krijgen dan een prepaid betaalkaart, waarmee ze zelf kunnen kopen wat ze nodig hebben. Op die manier krijgen ze zelf de regie en het is goed voor de lokale economie als mensen in lokale winkels hun benodigdheden kopen.
Ik ben blij dat we vluchtelingen binnenkort een klein beetje zelfstandigheid kunnen geven. Het is natuurlijk nooit precies te zeggen hoelang deze situatie gaat duren, maar we moeten er rekening mee houden dat veel mensen voor lange tijd hulp nodig gaan hebben. Dan is het fijn als we hen in al die tijd een beetje regie kunnen geven.”
Steun onze hulp
Het Rode Kruis helpt slachtoffers van het geweld in Oekraïne. Dat doen we in Oekraïne zelf, in de omliggende landen én in Nederland. Help jij ook mee?
