Het is heet, heel heet. Overal ter wereld worden hitterecords gebroken, en temperaturen boven de 40 graden worden zelfs in Europa het nieuwe normaal. Maar we onderschatten de gevaren van hitte, waarschuwt Fleur Monasso van het Rode Kruis Klimaatcentrum: “Als we niet snel actie ondernemen, kunnen we in Nederland de komende jaren een alarmerende stijging van sterfgevallen door hitte verwachten.”
Begin juli werd de warmste dag in de warmste week ooit gemeten. Met een recordtemperatuur van 17,3 graden Celsius werd het vorige hitterecord uit 2016 overtroffen. Onder meer China, India, Noord-Afrika en het zuiden van de Verenigde Staten gaan op het moment gebukt onder extreem hoge temperaturen. Deze warme weerpatronen gaan gepaard met hevige regenval, wat op veel plaatsen heeft geleid tot zware overstromingen.
El Niño
Volgens deskundigen is de wereldwijde hitte het gevolg van de klimaatcrisis én van het wereldfenomeen El Niño. Dit is een natuurverschijnsel waarbij het zeewater voor de kust van Peru en Ecuador opeens heel sterk opwarmt, en daarmee tijdelijk voor (nog) hogere temperaturen zorgt over de hele wereld.
Ver-van-je-bed-show
“De extreme hitte is geen ver-van-je-bed-show meer”, benadrukt Fleur, die werkt als expert bij het Klimaatcentrum van het Rode Kruis. “Ook in Zuid-Europa, waar op dit moment veel Nederlanders naartoe vertrekken om vakantie te vieren, stijgt de temperatuur deze week tot maar liefst 48 graden.” Landen als Spanje en Italië hebben al voor de derde keer dit jaar te maken met een hittegolf. “Ook in Nederland moeten we ons voorbereiden op meer hittegolven”, waarschuwt Fleur, “helemaal nu er een grote kans is dat El Niño voor nog hogere temperaturen kan zorgen.”
61.000 doden
Hittegolven horen nu al bij de dodelijkste natuurrampen waar we wereldwijd mee te maken hebben. In 2022 stierven maar liefst 61.000 mensen in Europa door de gevolgen van extreme hitte, blijkt uit een recent verschenen onderzoek. Dit schokkend hoge aantal is een direct gevolg van de klimaatverandering, wat niet alleen de kans op hittegolven vergroot, maar ook hun intensiteit, frequentie en duur verhoogt, legt Fleur uit. En dat is zorgelijk: “Als we ons niet op tijd aanpassen, dan kunnen we de komende jaren een ongekende toename van de sterftecijfers verwachten door die hitte.”
Meer aandacht voor hitte
Het Rode Kruis doet een dringende oproep aan overheden om meer aandacht te besteden aan warme maanden en de impact van hitte. Volgens Fleur is het essentieel om lokale hitteplannen te implementeren en daarvoor samen te werken met gemeenten, zorgprofessionals en woningbouw. “Samen kunnen we steden beter voorbereiden op hittegolven en de meest kwetsbare groepen beschermen.” Het Rode Kruis heeft daarvoor de ‘Hittegolfgids voor steden‘ ontwikkeld, met concrete stappen die steden kunnen zetten. “Het vergroenen van steden met meer koelplekken en groenvoorzieningen is cruciaal om de impact van hitte te verminderen”.
Let op elkaar
Bovendien is het belangrijk dat we extra goed letten op kwetsbare groepen. Dankzij het nationaal hitteplan, waar het Rode Kruis ook aan heeft meegewerkt, houden we in Nederland kwetsbare groepen beter in de gaten. Met name ouderen zijn gevoelig voor hitte-uitdroging en oververhitting. Zij ervaren bijvoorbeeld minder snel een dorstprikkel, terwijl zij genoeg moeten drinken om hun vochtbalans op peil te houden, legt Fleur uit. “Het is belangrijk dat we omzien naar elkaar als het heet is, zodat we nog meer doden in de toekomst zoveel mogelijk kunnen voorkomen.”
Tips voor hitte
Als de temperaturen stijgen, is het extra belangrijk om op jezelf en anderen te letten. Veel mensen onderschatten de gevaren van hitte. Vooral kwetsbare groepen zoals ouderen hebben sneller last van hitte, maar het blijft voor iedereen belangrijk om te weten wat te doen. Lees hier onze tips om jezelf en anderen te beschermen tegen de hitte.
