De zon schijnt en de temperatuur stijgt. Voor sommigen is dat genieten, maar voor anderen kan het levensgevaarlijk zijn. Hittegolven kunnen iedereen raken, maar sommige groepen lopen extra risico. Daarom is het tijdens warme dagen belangrijk om juist die mensen goed in de gaten te houden.
Hoofdpijn, vermoeidheid, moeite met ademhalen en zelfs hartfalen zijn enkele van de gezondheidsproblemen die kunnen optreden bij extreem warme temperaturen. In het ergste geval leidt dit tot een ziekenhuisopname of zelfs sterfte.
Met de snel stijgende temperaturen op aarde worden de gevolgen van klimaatverandering steeds zichtbaarder. Niet alleen krijgen we te maken met meer en intensere overstromingen en droogte, maar ook met een toename van hittegolven. In 2050 zal deze ‘stille moordenaar’ naar verwachting wereldwijd meer dan 3,5 miljard mensen treffen, vooral in stedelijke gebieden. En met name onder de volgende groepen:
1. Ouderen
Ouderen zijn één van de groepen die extra kwetsbaar zijn tijdens hittegolven. Mensen boven de 65 jaar hebben vaak moeite om hun lichaam goed af te koelen, omdat ze minder zweten. Dit maakt het lastiger om koel te blijven. Bovendien kunnen bestaande gezondheidsproblemen, zoals hartziekten, door de hitte verergeren. Veel ouderen drinken ook niet genoeg water of hebben moeite om een koele plek te vinden, wat hun risico bij hitte nog verder vergroot.
2. Daklozen
Daklozen zijn extra kwetsbaar tijdens hittegolven om meerdere redenen. Ze hebben vaak geen vaste plek om te verblijven en kunnen daardoor moeilijk aan de hitte ontsnappen. Zonder een koele ruimte of voldoende water lopen ze een groot risico op uitdroging en oververhitting. Bovendien hebben ze meestal geen toegang tot goede medische zorg, waardoor ze sneller last kunnen krijgen van gezondheidsproblemen zonder hulp te krijgen.
3. Arbeidsmigranten (die buiten werken)
Mensen die buiten werken, zoals bouwvakkers, landbouwarbeiders en straatverkopers, worden vaak direct blootgesteld aan hoge temperaturen. Vaak zijn de mensen die dit werk doen arbeidsmigranten. Hun werk vereist zware fysieke inspanningen, wat het risico op uitdroging en hittegerelateerde ziekten vergroot. Daarnaast hebben ze niet altijd toegang tot schaduw, voldoende water of pauzes, wat hun situatie extra zorgwekkend maakt.
4. Baby’s en jonge kinderen
Baby’s en jonge kinderen zijn ook erg gevoelig voor hitte. Hun lichamen warmen sneller op dan die van volwassenen, waardoor ze sneller oververhit kunnen raken. Ze kunnen bovendien niet goed aangeven wanneer ze het te warm hebben of dorstig zijn, wat het lastig maakt om op tijd in te grijpen. Hierdoor is het extra belangrijk om deze kleintjes koel te houden, genoeg te laten drinken en uit de zon te houden.
5. Mensen met een chronische ziekte
Mensen met chronische ziektes, zoals hart- of longaandoeningen, lopen extra risico tijdens hittegolven. Op warme dagen moeten zij extra voorzichtig zijn. Hitte kan namelijk de symptomen van hun ziekten verergeren en sommige medicijnen die ze gebruiken, kunnen uitdroging veroorzaken.
6. Mensen met een laag inkomen
Ook mensen met een laag inkomen zijn kwetsbaarder voor hitte, omdat ze vaak in woningen leven die slecht zijn geïsoleerd en niet goed geventileerd. Hierdoor kan het binnen erg warm worden. Ze hebben meestal geen geld voor airconditioning of andere manieren om hun huis koel te houden. Bovendien wonen ze vaak in buurten met weinig groen, waardoor er minder schaduw en verkoeling is.
7. Zwangere vrouwen
Zwangere vrouwen hebben een verhoogd risico tijdens hittegolven. Hun lichaam moet harder werken om zichzelf en hun baby koel te houden, wat sneller kan leiden tot uitdroging en oververhitting. Dit kan gevaarlijk zijn voor zowel de moeder als de baby. In diverse studies is aangetoond dat zwangere vrouwen vooral aan het einde van de zwangerschap een hoger risico op hittestress lopen, met een verhoogde kans op complicaties zoals vroeggeboorte. Daarom is het belangrijk dat zwangere vrouwen op warme dagen goed uitrusten, genoeg water drinken en zich beschermen tegen de hitte.
Let op elkaar
Tijdens een hittegolf is het belangrijk om extra aandacht te besteden aan deze kwetsbare groepen. Voor deze groepen is het juist extra moeilijk om maatregelen uit te voeren, zoals koele ruimtes opzoeken of voldoende water te drinken. Door goed op elkaar te letten, kunnen we ervoor zorgen dat iedereen veilig blijft tijdens de warme dagen.
Het Rode Kruis en hitte
Over de hele wereld helpt het Rode Kruis om de impact van hitte te verminderen. In Vietnam plaatsen we bijvoorbeeld koelingstations, en in Honduras helpen we bij het opstellen van lokale hitteplannen. Ook in Nederland werken we aan hitteplannen en geven we advies over hoe je jezelf kunt beschermen tegen de hitte. Met handige tools, zoals een draaischijf om je waterinname bij te houden, helpen we mensen alert te blijven op de risico’s van hitte. Ondertussen onderzoekt het Internationale Rode Kruis Klimaatcentrum hoe we mensen in de meest kwetsbare posities beter kunnen beschermen tegen de gevolgen van klimaatverandering.
