Word vrijwilliger Doneer

Waarom perfect zijn niet altijd beter is

Geplaatst op 26 april 2021

Doe jij al jaren een poging om een kruising te worden tussen een fitnessgoeroe, een carrièretijger en de ideale schoonzoon? Niemand is perfect, hoe graag je dat misschien ook wilt of hoe zeer je ook denkt dat anderen dat van jou verwachten. Maar wie heeft er eigenlijk iets aan dat jij alleen maar tienen haalt of jezelf nooit een feestje gunt? Rode Kruis-psycholoog Esmée vertelt waarom het best goed is om af en toe een fout te maken en hoe je jezelf dit kunt toestaan.

FAIL: first attempt in learning

Het is een cliché, maar van fouten leer je. Sometimes you win, sometimes you learn. “We hebben allemaal veerkracht en zijn sterker dan we denken”, vertelt Esmée. “Door fouten te maken, vergroot je die veerkracht, waardoor je weer beter om kunt gaan met een volgende fout. Een leven zonder fouten gaat niet, dus probeer er iedere keer de goede kant van in te zien, hoe lastig dat ook is.”

Zelfcompassie

Opvallend is dat we vaak veel strenger zijn voor onszelf dan voor iemand anders. We gunnen een vriendin haar cheatday, we vergeven het onze teamgenoot als-ie een blunder maakt, maar zelf willen we graag alles perfect doen.

Om dit probleem aan te pakken, hebben we zelfcompassie nodig, vertelt Esmée. Zelfcompassie is, net als mindfulness, afkomstig uit het Boeddhisme. Het verschil: mindfulness gaat om het accepteren van de situatie, zelfcompassie om het accepteren van de persoon die in die situatie zit. Jijzelf dus.

Esmée: “Zelfcompassie is niets anders dan naar jezelf kijken zoals je naar iemand kijkt die dichtbij je staat. Tegen anderen zeg je veel sneller: het geeft niet, kop op, volgende keer beter. Mensen zijn veel strenger voor zichzelf dan voor degenen die ze liefhebben.”

Dus hoe kun je jezelf toestaan om fouten te maken?

Door zelfcompassie toe te passen, sta je jezelf toe om fouten te maken. Daarbij zijn drie elementen belangrijk:

  • Wees onvoorwaardelijk lief tegen jezelf en geef jezelf de ondersteuning die je nodig hebt. Juist als je jezelf toestaat om fouten te maken, ontstaat ruimte om te ontdekken waar bijvoorbeeld je passie ligt. Besef dat niemand perfect is.
  • Heb je een fout gemaakt? Accepteer de situatie zoals die is (mindfulness). Geef je gevoel de aandacht die het vraagt, maar probeer wel een beetje in het moment te blijven. Dit is het grote verschil met zelfmedelijden. Bij zelfmedelijden laat je jezelf volledig opgaan in je gevoel. Neem in plaats daarvan je gevoelens waar en kijk er zonder oordeel naar.
  • Zie en accepteer dat anderen fouten maken. Hierdoor erken je dat fouten maken menselijk is, maar ook dat je nooit alleen staat als je het moeilijk hebt. Jij bent er voor hen, iemand anders is er voor jou.

Wat heb je eraan als je fouten toestaat?

Als je mild bent voor jezelf en het accepteert dat je af en toe de mist ingaat, dan heeft dat een hoop voordelen:

  • Je gaat fouten zien als deel van een leerproces en niet als falen. Zo werk je de volgende keer nog harder en heb je ook meer vertrouwen dat het gaat lukken.
  • Je accepteert dat tegenslagen erbij horen. Met zelfcompassie kan je jezelf sneller bij elkaar rapen en over tegenslagen heen komen.
  • Weg met de onzekerheid, hallo zelfwaardering! Meer zelfwaardering zorgt dat je trots op jezelf kunt zijn en plezier kunt halen uit de dingen die je doet. Een mooi pluspunt hierbij is dat de behoefte om anderen onderuit te halen om jezelf beter te voelen hier ook mee verdwijnt.
  • Je gaat minder piekeren. Omdat je tekortkomingen niet meer als tekortkomingen hoeft te zien, scheelt dat een hoop slapeloze nachten waarin je steeds je fouten herhaalt.
  • Het geeft je de ruimte om je dromen na te jagen. En daar voel je je dan weer beter door.
  • Je wordt minder bang voor afwijzingen. Met zelfcompassie zal je zien dat het veel makkelijker wordt om sociale contacten te hebben. Lach om die gekke vraag die je stelde! Geeft niks.
  • Je hebt minder stress. Waar zelfkritiek juist stress en onrust oplevert, zorgt zelfcompassie voor innerlijke rust. We maken dan namelijk het gelukshormoon oxytocine aan. Oxytocine is de tegenhanger van stress en zorgt voor gevoelens als tevredenheid, onthaasting en verbondenheid. Wat wil je nog meer?
  • Door lief te zijn tegen jezelf, ben je ook minder streng voor anderen en is het makkelijker om anderen te vergeven. En daardoor weer om jezelf te vergeven voor die domme dingen die je hebt gedaan.

Tot slot de supertip van Esmée: veroordeel jezelf ook vooral niet als je een keer wél kritisch naar jezelf bent. Zelfkritiek is een gewoonte die we allemaal van jongs af aan hebben aangeleerd. Het hele leven is een leerproces, dus ook dit stukje.

Skip je dip met het Rode Kruis!

Vind jij het soms lastig om lief te zijn voor jezelf? Lees alle tips van onze psychologen van onze psychologen en skip je dip!

Wil je meer weten over Mentale gezondheid?

Osama Isaac met kinderen

Isaac (44) maakte eigen lesmateriaal voor medevluchtelingen

22 juni 2023

Ooit was Osama Isaac (44) zelf vluchteling. Nu werkt hij als vrijwilliger bij het Rode Kruis en leert hij andere vluchtelingen meer over de Nederlandse taal en cultuur, iets wat hij heel belangrijk vindt. “Elke activiteit in het onderwijs vormt een stap op weg naar vrijheid.”

Lees meer