Het Rode Kruis roept alle Nederlandse gemeenten op om een lokaal hitteplan op te stellen. Nu er een warme en droge zomer wordt verwacht, zijn veel gemeenten daar nog niet goed op voorbereid. Terwijl hitte juist voor kwetsbare groepen een groot risico vormt.
“Lekker warm, denken veel mensen. En vandaag op de eerste tropische dag, mag je dat zeker denken”, zegt Harm Goossens, directeur van het Nederlandse Rode Kruis. “Maar nu hittegolven steeds normaler worden in Nederland, moeten we ons beter voorbereiden. Daar ligt ook een rol voor gemeenten. Op dit moment telt Nederland 90 gemeenten met een lokaal hitteplan, terwijl er 342 gemeenten zijn. Werk aan de winkel dus.”
Hitte is een serieus gezondheidsrisico
Extreme hitte vormt een gevaar voor ouderen, jonge kinderen, mensen met een beperking en zwangere vrouwen. Vooral bij ouderen kan het fataal zijn. Zij voelen vaak minder dorst en zweten minder, waardoor hun lichaam minder goed afkoelt. Dit vergroot het risico op een levensgevaarlijke hitteberoerte. Ook mensen die buiten werken, zoals postbezorgers en bouwvakkers, lopen extra risico. Net als mensen die dak- en thuisloos zijn.
Nederland krijgt steeds meer tropische dagen met temperaturen boven 30 °C. Door klimaatverandering komen dit soort temperaturen eerder in het jaar voor en nemen ze in frequentie toe.
Gemeenten spelen een sleutelrol
Dat vraagt om een goede voorbereiding. “De gemeente speelt een belangrijke rol in de bescherming van mensen”, vertelt Goossens. “Zij weten precies welke wijken extra kwetsbaar zijn of waar veel thuiswonende 75-plussers wonen. Samen met de GGD, welzijnsorganisaties en het Rode Kruis kunnen gemeentes hen extra ondersteunen. Of er wordt geadviseerd om sportevenementen te vervroegen of aftelasten. Of mensen die buiten werken eerder starten, zodat ze niet op het heetste punt van de dag in de zon werken.”
Lokaal hitteplan
Toch zijn nog weinig gemeenten voorbereid. “Op dit moment telt Nederland 90 gemeenten met een lokaal hitteplan, terwijl er 342 gemeenten zijn. Werk aan de winkel dus.”
Hoewel Nederland een nationaal hitteplan heeft, kunnen we op lokaal niveau meer doen. Een lokaal hitteplan is een draaiboek waarin gemeenten samen met organisaties zoals de GGD en het Rode Kruis vastleggen wat er moet gebeuren tijdens een hittegolf. Het bevat afspraken over verantwoordelijkheden en maatregelen bij een periode van hitte.
Simpele oplossingen, groot verschil
Het Rode Kruis pleit voor eenvoudige maatregelen om hittestress te voorkomen. “Een lokaal hitteplan is geen promotieonderzoek van jaren. De oplossingen om veel leed te voorkomen zijn simpel”, zegt Goossens. “Het Rode Kruis ontwikkelde bijvoorbeeld speciale drinkschijven, een papieren hulpmiddel waarmee ouderen kunnen bijhouden hoeveel ze hebben gedronken.” Ook zijn er gratis hitteflyers beschikbaar in tien talen, waaronder Nederlands, Arabisch, Spaans en Pools.
Het Rode Kruis en hitte
Het Rode Kruis helpt wereldwijd mensen zich aan te passen aan extremer weer, zoals hitte. Zo verspreiden onze vrijwilligers waarschuwingsberichten als extreme hitte nadert, gewoon via hun telefoon. Ook richten we koelplekken in waar mensen kunnen samenkomen om af te koelen. Ook werkt het Rode Kruis aan projecten die de impact van klimaatverandering beperken.
