Herinner je het nog? Op 26 december, twintig jaar geleden, sloeg het noodlot toe voor miljoenen mensen in Zuid- en Zuidoost-Azië. Langs de kust van onder andere Indonesië, Sri Lanka, India, Thailand en de Malediven werd tweede kerstdag ruw verstoord. Een muur van water, metershoog en met verwoestende kracht, overspoelde de kustgebieden. Binnen enkele minuten werden hele dorpen weggevaagd. De tsunami, veroorzaakt door een onderzeese aardbeving in de Indische Oceaan, is één van de grootste natuurrampen van de afgelopen decennia.
Meer dan 226.000 mensen kwamen om en miljoenen verloren hun huis. Vandaag staan we stil bij deze tragedie, maar ook bij de ongelooflijke veerkracht van de getroffen gemeenschappen en de rol van humanitaire hulp. Want met hulp van een ongekende wereldwijde solidariteit – waaronder de grootste Giro555-actie ooit in Nederland – werden niet alleen levensreddende noodmaatregelen genomen, maar ook gemeenschappen versterkt en beter voorbereid op toekomstige rampen.
Een ramp zonder grenzen
De tsunami trof veertien landen, waaronder Indonesië, Sri Lanka, India, Thailand en de Malediven. Volledige kustdorpen werden van de kaart geveegd en mensen verloren in een oogwenk hun geliefden, huizen en gemeenschappen.
Directe noodhulp
Op de dag van de ramp begonnen Rode Kruis-hulpverleners meteen met zoek- en reddingsacties. In de weken die volgden werd noodhulp geboden: voedsel, schoon drinkwater, onderdak en medische zorg bereikten miljoenen mensen. De omvang van de ramp stelde lokale hulpverleners voor ongekende uitdagingen. De infrastructuur was verwoest en overheden en gemeenschappen stonden machteloos door het verlies van personeel en middelen.
In de Indonesische provincie Atjeh – het epicentrum van de ramp – verloren zeker 160.000 mensen het leven. Hier hielpen we tot wel vijf jaar na de natuurramp. Vanaf het eerste moment met zoek- en reddingsacties en daarna met de wederopbouw van het gebied.
Wederopbouw
De hulpverlening stopte niet bij de noodhulp. In de jaren na de tsunami werkten Rode Kruis-organisaties samen met lokale partners aan grootschalige wederopbouw. Zo is de Maldivische Rode Halve Maan, zoals het Rode Kruis daar heet, in de nasleep van de tsunami opgericht. Dankzij hun werk op het gebied van rampenparaatheid, gezondheidszorg en gemeenschapsontwikkeling kunnen de eilanden nu beter omgaan met toekomstige rampen.
Voor de inwoners van Kandholhudhoo betekende dit een nieuw begin op andere eilanden van de Malediven, waar ze nu leven met betere infrastructuur, scholen en basisvoorzieningen.
Waardevolle lessen
De tsunami in de Indische Oceaan van 2004 gaf de wereld belangrijke inzichten in hoe we ons beter kunnen voorbereiden op rampen. Sindsdien zijn vroege waarschuwingssystemen en evacuatieplannen in de getroffen regio’s sterk verbeterd. Gemeenschappen zijn daardoor beter voorbereid en kunnen sneller handelen bij een dreigende tsunami.
Maar nog steeds worden miljoenen mensen wereldwijd getroffen door natuurgeweld. Hulpverleners van het Rode Kruis blijven zich inzetten om mensen waar dan ook ter wereld weerbaarder te maken tegen natuurrampen. Door te investeren in preventie, educatie en samenwerking kunnen we levens redden nog voordat een ramp toeslaat.
