De Democratische Republiek Congo (DRC) is een van de armste landen ter wereld. Maar dat is slechts een deel van het verhaal. Wat er nu gebeurt in het land, behoort tot één van de grootste én meest onderbelichte humanitaire rampen van onze tijd. Al 8 jaar op rij staat Congo in de top van lijstjes met vergeten crises. Momenteel zijn 25 miljoen inwoners afhankelijk van humanitaire hulp.
De pijnlijke realiteit van Oost-Congo
In de provincies Noord- en Zuid-Kivu is de situatie ronduit schrijnend. Hier escaleerde het conflict tussen de gewapende groep M23-rebellen en het Congolese leger. De strijd bereikte in januari 2025 de stad Goma, met desastreuze gevolgen. Goma, Bukavu en andere steden in het oosten van Congo, waren juist plekken waar ontheemden eerder bescherming zochten. Maar ook daar is nu dus geen veiligheid meer. Het geweld bereikt helaas ook vluchtelingenkampen, plekken waar mensen bescherming zouden moeten vinden.
Verhalen van extreem geweld, dwangarbeid en seksueel geweld zijn wijdverspreid. In februari 2025 werden in Goma minstens 3.000 mensen gedood en nog meer raakten gewond. Sommige lichamen bleven dagenlang op straat liggen.
Tekst gaat hieronder verder.
Wachten op een teken van geliefden
Ook Daniela Mapendo Santana moest Goma ontvluchtten, samen met haar man en drie kinderen – thuis vlogen buiten de kogels om de oren. Ze dacht dat het niet erger kon dan daar, maar onderweg naar Burundi – een rustiger land in de regio – brak ook chaos uit. “We raakten verspreid, en ik kon mijn man en twee van mijn kinderen niet terugvinden.” Het contact tussen hen is nog steeds niet hersteld. In het vluchtelingenkamp Musenyi in Burundi is de lucht zwaar van onzekerheid.
Terwijl kinderen zich vastklampen aan hun moeders, speuren hun ogen de stoffige horizon af, op zoek naar vertrouwde gezichten die misschien nooit meer terugkeren. Zoals zovelen in het kamp wacht Daniela – met angst en hoop – op een teken van haar geliefden.
Een leven in constante vlucht
In Congo zijn er 11 miljoen meer mensen die, zoals Daniela, hun thuis verloren. Meer dan 6,7 miljoen mensen zijn in eigen land ontheemd, onder wie het overgrote deel in de zwaar getroffen oostelijke provincies. Sinds de escalatie van het geweld moesten enorme mensenstromen zich dus opnieuw verplaatsen – sommigen al voor de derde, vierde of vijfde keer. En dit aantal groeit dagelijks.
De overvolle kampen waar mensen zich nu bevinden hebben slechts gebrekkige sanitaire voorzieningen, een schreeuwend tekort aan voedsel, nauwelijks toegang tot medische zorg en een groeiend risico op uitbraken van allerhande ziektes. Vrouwen en meisjes lopen extra risico: er komen vaak meldingen van zwaar seksueel geweld.
Terugkeer?
Wat doe je als je nergens meer heen kan? Als je moet kiezen tussen honger en geweld? Tussen vluchten of sterven? Congolese gezinnen maken dagelijks deze keuzes. De situatie in Congo is al jarenlang bijzonder complex en heftig. Geweld, onzekerheid en verlies beheersen het dagelijks leven. Toch blijft het Rode Kruis helpen – waar dat maar enigszins mogelijk is. Daniela is één van de velen die getroffen zijn. Haar grootste wens? “Wat ik het liefst wil, is met mijn kinderen en man samenleven.”
Ze verlangt geen nieuwe toekomst of grootse dromen – alleen maar een terugkeer naar wat ooit normaal was.
En net als Daniela leven ook in Soedan, Myanmar en Syrië talloze mensen dagelijks in angst. Zonder veiligheid. Zonder houvast.
Voor hen maakt elke vorm van hulp een wereld van verschil.
