Als 14 miljoen mensen te weinig te eten hebben, dan wil je daar nú iets aan doen. Daarom gaat het Rode Kruis het voedseltekort in de Hoorn van Afrika te lijf met voedsel, water, cash en medische hulp. Maar dat mag niet het enige zijn, vertelt Derk Segaar, hoofd Internationale Hulp van het Nederlandse Rode Kruis, vanuit Ethiopië. Waarom we werken aan oplossingen op korte én lange termijn.
“‘Onze opties drogen op. Letterlijk.’ Mijn collega van een lokale afdeling van het Ethiopische Rode Kruis legt uit hoe moeilijk het leven is geworden voor de nomadische herders in de Zuid-Ethiopische Somali-regio, waar ik op bezoek ben. Er zijn steeds minder plekken waar water te vinden is voor hun dieren. Zo staat een waterreservoir bij Jijiga voor het eerst volledig droog sinds de dam in de jaren ’70 gebouwd werd. Mensen staan op de bodem van het reservoir zelf naar water te graven. Als je dat ziet, terwijl je ogen prikken van de droge föhn-wind, is het haast apocalyptisch dat de bakermat van de mensheid nu wederom aan de vooravond staat van een hongersnoodramp.
Beginnen bij de oorzaken
Dat er honger ontstaat door periodes van droogte, is niet nieuw en ook logisch te verklaren. Toch zijn hier ook andere dynamieken in het spel. Niet alleen blijven de regenseizoenen al jarenlang uit, ook de viruspandemie, sprinkhanenplagen, politieke conflicten en de oorlog in de Oekraïne hebben invloed op de hoeveelheid voedsel die mensen tot hun beschikking hebben in grote delen van de wereld. En daar begint de complexiteit, want de directe en indirecte oorzaken van honger zijn met elkaar verweven en versterken elkaar. En als je niet weet wat de specifieke oorzaak van een probleem is, hoe kun je dan aan een oplossing werken?
De oplossing? Niet dweilen met de kraan open
Uiteraard wordt momenteel noodhulp geboden in de Hoorn van Afrika waar de honger slachtoffers eist: het Rode Kruis zorgt voor waterpunten, deelt voedsel en cash uit, helpt ondervoede mensen bij gezondheidsklinieken te komen en assisteert in het vaccineren en voeden van de veestapel.
We kijken hoe de natuur je kan helpen om rampen te voorkomen
Maar alleen noodhulp bieden, is dweilen met de kraan open. Ook dat weten we maar al te goed in de humanitaire sector. Daarom zijn we al jaren bezig met duurzame oplossingen; sinds 2011 biedt het Rode Kruis Prinses Margriet Fonds steun via innovatieve projecten die focussen op duurzame rampenvoorbereiding. Deze projecten voorkomen uiteindelijk veel schade en leed.
Laat de natuur een handje helpen
Wat we ook al een tijd weten, is dat ons klimaat verandert. Deze nieuwe realiteit vraagt om fikse aanpassingen en daarom zet het Rode Kruis in op ‘nature-based solutions’; oplossingen waarbij wordt gekeken hoe de natuur je kan helpen om rampen te voorkomen. Denk bijvoorbeeld aan het planten van bomen en het herstellen van mangrovebossen die bescherming bieden bij overstromingen.
Hier in Ethiopië, in een gebied bij de stad Jijiga, installeerde het Rode Kruis een serie van micro-dammetjes, “water spreading weirs” genaamd. Deze zorgen ervoor dat korte, heftige regenbuien niet meteen stukken van de helling meesleuren en vruchtbare grond eroderen, maar remmen als het ware de waterstroom af. Doordat het water in de dammetjes blijft staan, krijgt de aarde meer tijd om het water op te nemen en stijgt het grondwaterpeil. “Dit is het enige meertje in de wijde omgeving,” vertelt het dorpshoofd me. “Mijn gemeenschap keert terug naar dit dorp om het ingedamde gebied in te zaaien voordat het nieuwe regenseizoen begint.” Op deze manier wordt zelfs een tegenvallend regenseizoen optimaal benut.
Een ander inspirerend voorbeeld van duurzame natuur-oplossingen in Ethiopië is het starten van een kwekerij van droogtebestendige bomen en gewassen; inclusief inkomen-genererende gewassen. De komende tijd worden er 70.000 kiemplanten geplant om het uitgedroogde land te vergroenen. Zo worden lokale gemeenschappen, degenen die het hardst geraakt worden door extreme weersomstandigheden, uiteindelijk weerbaarder. En dus blijft er ook in de Hoorn van Afrika, ondanks de honger, nog hoop.”
Help de Hoorn van Afrika!
In de Hoorn van Afrika hebben 14 miljoen mensen niet voldoende te eten. Het Rode Kruis helpt, met oplossingen op de korte én lange termijn. Help jij ook mee? Doneer op Giro 6251 (IBAN: NL58INGB0000006251) onder vermelding van ‘voedselnood Afrika’!
