Op papier is het een van de rijkste landen ter wereld. Toch is het een van de armste. We hebben het over de Democratische Republiek Congo, een land dat nu weer volop in het nieuws is. Hoe kan het dat zo’n rijk land, zó arm is? Wat is er nu aan de hand in Congo?
Om dat te begrijpen moeten we terug naar het koloniale verleden. Tijdens de Belgische overheersing werd Congo systematisch leeggeroofd. Miljoenen mensen werden uitgebuit in de mijnen en rubberplantages, terwijl de winsten naar Europa stroomden.
Toen Congo in 1960 onafhankelijk werd, kreeg het land geen eerlijke kans. Politieke instabiliteit, corruptie en dictatuur hielden de bevolking in armoede, terwijl buitenlandse bedrijven en lokale elites profiteerden van de rijkdom.
Conflictmineralen
Decennialang was Congo het centrum van een strategisch strijdtoneel. En helaas is dat vandaag de dag nog steeds zo. Afgelopen jaren is het land versplinterd door meer dan honderd gewapende groepen. Vooral in het oosten van Congo vechten zij om de controle over waardevolle grondstoffen, zoals coltan – een zeldzaam mineraal dat in bijna al onze telefoons en laptops zit. Deze grondstoffen worden daarom ook wel ‘conflictmineralen’ genoemd. Mensen, en zelfs kinderen, werken onder levensgevaarlijke omstandigheden om deze mineralen uit de grond te halen.
De gewapende groepen vallen dorpen binnen en verwoesten alles om zich heen. Veel mensen raken gewond, maar ziekenhuizen kunnen het amper aan of zijn zelfs verwoest door het conflict. Zieke en gewonde Congolezen kunnen vaak nergens terecht voor hulp.
Seksueel geweld als wapen
En het geweld stopt niet bij kogels en bommen. Seksueel geweld wordt op grote schaal ingezet als wapen. Vrouwen en meisjes zijn slachtoffer van systematische verkrachtingen. Ondertussen worden kinderen gerekruteerd door gewapende groepen, gedwongen om te vechten in een conflict waar ze niets mee te maken hebben. Meer dan acht miljoen mensen zijn al op de vlucht geslagen.
Te weinig aandacht voor Congo
De situatie is de afgelopen tijd nóg erger geworden. Eén van de grootste gewapende groepen, M23, heeft de stad Goma in Oost-Congo ingenomen. Tienduizenden mensen moeten opnieuw vluchten. Maar veel mensen waren juist naar Goma toegevlucht en leefden daar in geïmproviseerde vluchtelingenkampen. Zij kunnen nu nergens anders heen. De humanitaire nood is enorm. 27 miljoen mensen – meer dan een kwart van de bevolking – heeft dringend hulp nodig. Toch krijgt Congo weinig aandacht van de internationale gemeenschap.
Tips voor een eerlijkere telefoon
Het is helaas lastig om te achterhalen welke telefoons écht ethisch verantwoord zijn, omdat de herkomst van de mineralen in onze telefoons vaak moeilijk te traceren zijn. Toch kun je enkele stappen zetten om een meer verantwoorde keuze te maken.
Kies bijvoorbeeld voor telefoons die gebruikmaken van gerecycled materiaal, of die makkelijk te repareren zijn. Deze telefoons hebben een langere levensduur en zorgen voor minder elektronisch afval. Ook een tweedehands of refurbished telefoon kan een goede optie zijn, omdat dit de vraag naar nieuwe grondstoffen vermindert. Zoek daarnaast naar merken die transparant zijn over hun productieprocessen en zich inzetten voor eerlijke arbeidsomstandigheden, zoals het bedrijf Fairphone. Meer tips voor ethisch verantwoorde telefoons vind je hier.
Het Rode Kruis in Congo
Het Rode Kruis helpt mensen in Congo met voedsel, water, onderdak en medische zorg. Dit doen we in conflictgebieden wereldwijd. Ook als een noodsituatie de voorpagina niet haalt, blijven wij hulp bieden. Help jij mee? Deel dit artikel, zodat meer mensen weten wat er aan de hand is in Congo, of doe een donatie.
