Het redden van levens was nog nooit zo gevaarlijk. In 2024 alleen al kwamen in totaal 286 hulpverleners om het leven door geweld. Het Rode Kruis verloor 38 collega’s, de meesten in Gaza en Soedan. Dit mag nooit normaal worden. Hulpverleners zijn geen doelwit en verdienen bescherming. Daarom organiseerde het Rode Kruis op 5 december wereldwijd een herdenking.
Hussam, Hedaya, Jean, Yusuf en Ahmed. Het zijn enkele namen van collega’s die we het afgelopen jaar verloren. Zo waren Youssef Zaino en Ahmed Al-Madhoun, vrijwilligers van de Palestijnse Rode Halve Maan, begin dit jaar onderweg om de zesjarige Hind te redden. Het meisje had gebeld naar de alarmcentrale: “Ik ben zo bang, kom me alsjeblieft helpen”.
Toen er groen licht kwam om veilig naar het gebied te gaan, stapten Youssef en Ahmed, zoals ze al jaren doen, in de ambulance. Helaas hebben ze Hind nooit kunnen bereiken. Hun ambulance werd volledig verwoest teruggevonden, een paar meter van de auto waarin Hind zat. De lichamen van Hind, Youssef en Ahmed – of wat ervan over was – werden geborgen in zakken. Hun families blijven achter met een hartverscheurend verlies. Youssef en Ahmed hadden beiden kinderen, die nu opgroeien zonder vader.
In Soedan verloren we onder anderen Hussam Eldin Awad, pas 26 jaar. Al op zijn 21e werd hij vrijwilliger bij de Soedanese Rode Halve Maan. Tijdens het Eid-festival in april, verleende hij eerste hulp bij een moskee toen gewapende mannen aanvielen. Acht mensen raakten gewond, Hussam overleefde de aanval niet. Zijn collega’s beschrijven hem als een vrolijke en hulpvaardige jongen die zich onvoorwaardelijk inzette voor zijn gemeenschap: “Hij was er altijd, voor iedereen”.
Wereldwijde herdenking Rode Kruis
Dit zijn slechts twee van de vele verhalen van hulpverleners die hun leven gaven om anderen te redden. Onze collega’s zetten zich elke dag in om mensen in nood te helpen, vaak in de meest onherbergzame en gevaarlijke gebieden. Maar zij moeten veilig hun werk kunnen doen. Levens redden zou geen levens mogen kosten.
Daarom organiseerde het Rode Kruis op 5 december wereldwijd manifestaties en herdenkingen. Van Nigeria tot Griekenland, van Singapore tot Panama stonden we stil bij hen die hun leven riskeerden om anderen te helpen. Met de slogan ’Protect Humanity’ vroegen we om meer bescherming voor humanitaire hulpverleners. In Nederland stonden honderd vrijwilligers en medewerkers bij de Tweede Kamer in Den Haag. Uniek, want vanwege onze neutrale en onpartijdige rol organiseren wij vrijwel nooit een dergelijke actie.
Een aanval op hulp, is een aanval op hoop
Harm Goossens, directeur van het Rode Kruis, benadrukt: “Onze hulpverlening staat onder druk door dit geweld. Als wij ons werk niet veilig kunnen doen, krijgen mensen in Gaza minder medische ondersteuning, en de mensen in Soedan minder voedselhulp. Dat accepteren we niet. Elke keer dat een hulpverlener wordt gedood, betekent het dat er één persoon minder is om zich in te zetten voor een ander. Een aanval op hulp is een aanval op hoop.”
Niet schieten
We roepen iedereen op om zij aan zij met ons te staan, in de bescherming van hulpverleners. Zowel het publiek, als de politiek. Want zelfs in een oorlog gelden regels en betekent het embleem van het Rode Kruis ‘niet schieten’. Of het nu staat op een ziekenhuis, jas of ambulance, het zorgt ervoor dat wij altijd en overal mensen kunnen helpen. Toch lijkt er steeds minder respect voor de regels die burgers en hulpverleners beschermen.
Hulpverleners beschermen is je plicht
Dat kunnen wij als Rode kruis helaas niet oplossen. Daar hebben we de overheid voor nodig. Onze oproep aan hen is dan ook: wees voorvechter van internationaal en humanitair recht. Vraag waarom hulpverleners worden gedood. En wijs strijdende partijen vaker en explicieter op hun verplichting om onze mensen te beschermen, zowel voor als achter de schermen. Dit is niet alleen een morele, maar ook een grondwettelijke plicht.
Harm Goossens: “De collega’s die wij verloren zijn, waren mensen die op weg waren om voedsel te brengen naar uitgehongerde kinderen. Die in een ambulance reden om levensreddende hulp te bieden. En naast levensredders, waren het ook vaders, moeders, dochters en zonen. Terwijl hulporganisaties van de daken schreeuwen dat hulpverleners nóóit een doelwit mogen zijn, blijft het op het internationale toneel stil. Waarom kan het de wereld niets schelen? We hebben iedereen – en vooral de politiek – nu harder nodig dan ooit.”
Ook tijdens oorlog gelden regels
Het humanitair oorlogsrecht zijn de regels die gelden tijdens oorlog, met als doel zoveel mogelijk onnodig leed voorkomen. Daarin staat ook dat burgers, hulpverleners en ziekenhuizen beschermd moeten worden tegen geweld. Het Rode Kruis zet zich wereldwijd in om te zorgen dat het humanitair oorlogsrecht wordt gerespecteerd. Maar dat kunnen we niet alleen. Help ons door onze boodschap te delen, bijvoorbeeld via je social media kanalen.
