Libanon verkeert al jaren in een diepe crisis. Sinds het escalerende geweld in het Midden-Oosten zijn honderdduizenden mensen op de vlucht geslagen. Een recent staakt-het-vuren bood een sprankje hoop, maar dat loopt binnenkort alweer af. Frederike de Graaf, projectcoördinator bij het Nederlandse Rode Kruis, volgt de situatie in Libanon al jaren op de voet: “Ondanks alles zie ik een enorme veerkracht en solidariteit onder de mensen. Dat blijft me inspireren.”
Als projectcoördinator werkt Frederike nauw samen met het Libanese Rode Kruis en ziet ze dagelijks de impact van opeenvolgende crises op de bevolking. Met bijna 6 miljoen inwoners vangt Libanon al jarenlang een ongekend aantal vluchtelingen op. “Het land biedt onderdak aan meer dan 1,5 miljoen Syriërs en 500.000 Palestijnen. Dat is het grootste aantal vluchtelingen per hoofd van de bevolking ter wereld”, legt Frederike uit.
Deze enorme instroom heeft de publieke voorzieningen zwaar onder druk gezet. De toch al kwetsbare situatie verslechterde verder door een financiële crisis, de coronapandemie en de verwoestende explosie in de haven van Beiroet. Sinds het escalerende geweld dat begon op 7 oktober 2023 heeft het land het zwaar te verduren. Veel mensen zijn om het leven gekomen of gewond geraakt, en velen hebben hun familie, huizen en inkomsten verloren.

Een baken van hoop in Libanon
“Dit is opnieuw een klap voor de bevolking”, vertelt Frederike. Maar ondanks de zware omstandigheden blijft ze hoopvol: “De kracht en het doorzettingsvermogen van de mensen hier zijn echt bijzonder. Ze delen wat ze hebben, hoe weinig dat ook is. Libanon en haar inwoners hebben een speciale plek in mijn hart gekregen.”
Het Libanese Rode Kruis is een baken van hoop in deze moeilijke tijden. “Het is de enige organisatie in Libanon die overal hulp kan bieden”, legt Frederike uit. “Ruim 85% van de ambulances in het land is van het Rode Kruis, en ze helpen iedereen – ongeacht afkomst, religie of politieke overtuiging. Dat is precies waarom ze zo gerespecteerd worden. Iedereen voelt dat ze er ook voor hen zijn.”
Samenwerking Nederland en Libanon
Het Nederlandse Rode Kruis ondersteunt het Libanese Rode Kruis al sinds de jaren ’80. “Ons partnerschap voor de lange termijn is onze kracht”, vertelt Frederike. “We zijn er niet alleen tijdens een crisis om geld te geven en weer weg te gaan. Nee, we staan naast elkaar, ook in moeilijke tijden. Door jarenlange samenwerking groeit het wederzijdse vertrouwen, en dat maakt het mogelijk om echt impact te hebben.”
Onderzoek toont aan dat goede voorbereiding de impact van een ramp of crisis aanzienlijk kan verminderen. Organisaties en gemeenschappen herstellen sneller en komen er sterker uit. “Van 2012 tot 2021 namen het Libanese Rode Kruis en de Palestijnse Rode Halve Maan in Libanon deel aan een programma, gesteund door het ministerie van Buitenlandse Zaken. Voorbereid zijn op rampen stond daarbij centraal. De kennis en ervaring die ze daarmee hebben opgedaan, is de afgelopen jaren van onschatbare waarde gebleken.”
Water dankzij de zon
Het Nederlandse Rode Kruis ondersteunt het Libanese Rode Kruis bijvoorbeeld met expertise in watermanagement en duurzame energie. Door de beperkte stroomvoorziening in Libanon – slechts vier uur per dag – zijn veel gemeenschappen afhankelijk van vervuilende dieselgeneratoren. Daarom helpen we hen bijvoorbeeld met duurzame watersystemen op zonne-energie.
Natuurlijk geven we in noodsituaties ook geld, zoals na de explosie in Beiroet of nu voor de slachtoffers van het conflict in het Midden-Oosten. We doen dit het liefst zonder ‘oormerk’. Dat betekent dat het Libanese Rode Kruis binnen hun noodhulpoperatie zelf kan bepalen waar op dat moment de nood het hoogst is. Daar kunnen ze het geld dan aan besteden.”
De drijvende kracht
“We werken als een tandem”, vertelt Frederike over haar samenwerking met Country Representative Robert Mugubi. “Hij is mijn ogen en oren in Libanon.” Maar de drijvende kracht achter het Rode Kruis zijn de vrijwilligers.
“Wat mij steeds weer raakt, is hoe deze vrijwilligers alles op alles zetten om anderen te helpen”, zegt Frederike. “Ze steken politieke en religieuze verschillen moeiteloos over. Zodra ze het Rode Kruis-uniform dragen, staan ze klaar voor iedereen. In de meest chaotische situaties blijven zij hoop en hulp bieden, met alle risico’s van dien. Die hulp kan het verschil maken tussen leven en dood.”
Het Rode Kruis in Libanon
De afgelopen maanden hebben mensen in Libanon zwaar geleden onder het geweld. Veel mensen zijn om het leven gekomen of gewond geraakt, en zijn hun familie, huizen en inkomens verloren. Het staakt-het-vuren bood een sprankje hoop, maar er blijven spanningen in de regio. Het conflict in het Midden-Oosten heeft een ongekende humanitaire crisis veroorzaakt. Met onze hulp helpen wij miljoenen mensen in Gaza, de Westelijke Jordaanoever, Israël, Libanon en Syrië die afhankelijk zijn geworden van hulp voor voedsel, water en medische zorg.