Een land dat misschien niet bij iedereen op het netvlies staat, is volop in het nieuws. Het gaat om Soedan, waar de straten van hoofdstad Khartoum op dit moment slagvelden zijn geworden. Rode Kruis-hulpverlener Jesper Jansweijer ziet het vanuit Nederland met pijn in zijn hart aan. Hij was een maand geleden nog in de stad en werkte daarvoor anderhalf jaar in Soedan. Hoe kijkt hij naar de situatie?
Het nieuws over de situatie in Soedan volgt Jesper vanuit Nederland op de voet. Hij ziet hoe zijn Soedanese collega’s er alles aan doen om mensen in nood te helpen. Zo verlenen een paar honderd hulpverleners met eerste hulp en ondersteunen ze medische klinieken. Maar tegelijkertijd ziet hij ook hoe de stad die hij zo goed kent de afgelopen week is veranderd in een conflictgebied.
In de straten in Khartoum, waar hij vorige maand nog rustig doorheen kon lopen, wordt nu hevig gevochten. En de burgers worden het hardst geraakt. Een restaurantje waar hij vaak kwam in Khartoum is veranderd in een legerbasis. Dat de stad nu ineens één van de gevaarlijkste plekken in het land is, komt dan ook hard binnen. Vooral als je bedenkt dat het een paar weken geleden nog heel anders was.
“Ik heb me nooit onveilig gevoeld in Khartoum. De Soedanezen zijn van nature hele aardige, verwelkomende en eerlijke mensen. Zo had ik een keer fooi gegeven aan een taxichauffeur, die vervolgens kilometers terugreed om me het geld terug te geven.”
Een rijke cultuur met diepe wonden
Tijdens de coronapandemie woonde Jesper anderhalf jaar in Soedan, samen met zijn vrouw. Als hulpverlener van het Nederlandse Rode Kruis ondersteunde hij bij de opzet van verschillende humanitaire projecten in het land. “Soedan is een prachtig land met een rijke geschiedenis en cultuur, maar het heeft ook zijn uitdagingen. Het land heeft een lange geschiedenis van conflicten en instabiliteit. Veel mensen lijden onder armoede en gebrek aan basisvoorzieningen, zoals elektriciteit, gezondheidszorg, voedsel en schoon water.”
Een regenseizoen van tien dagen
In veel van deze uitdagingen speelt het klimaat een bepalende rol. Zo werkte Jesper lange tijd aan een project in het oosten van het land, in de staat Kassala. “Het leven was hier eigenlijk altijd uitdagend”, vertelt Jesper. “Door het veranderende klimaat is het steeds extremer geworden. Regenseizoenen zijn er grillig, en grote delen van het land zijn extreem droog. Het regenseizoen duurt in theorie vier maanden, maar in praktijk valt bijna alle regen verspreid over tien dagen. Daardoor is het heel lastig om gewassen te planten.”
Door klimaatverandering wordt het in grote delen van Soedan nog warmer én wordt de droogte steeds intenser. Boeren en nomaden die gewassen willen verbouwen en dieren moeten voeden, komen hierdoor flink in de problemen. Het Rode Kruis helpt deze gemeenschappen om zich aan te passen aan het veranderende klimaat. Bijvoorbeeld door gebruik te maken van slimme oplossingen, zoals droogtebestendige zaden, waterpompen of landbouwterrassen, zorgen we ervoor dat regenwater goed wordt opgevangen.
Veel vluchtelingen
Soedan vangt ook grote aantallen vluchtelingen op. Wat niet meevalt als je zelf ook in de problemen zit. De onveilige situatie in buurlanden Ethiopië, Eritrea en Zuid-Soedan zorgt ervoor dat honderdduizenden mensen zijn gevlucht naar Soedan. Veel van deze vluchtelingen kwamen aan in Kassala, het gebied waar Jesper werkte. “Als Rode Kruis ondersteunen we ook bij de opvang van vluchtelingen, door bijvoorbeeld te zorgen voor toiletten en sanitaire voorzieningen in vluchtelingenkampen. En ook helpen we bij contactherstel van familieleden die gevlucht zijn.”
Escalatie van geweld
De Soedanezen kampen dus al met flink wat uitdagingen. De huidige escalatie van geweld komt daar nog eens overheen. Hulpverleners doen er alles aan om zo veel mogelijk mensen te helpen, maar de situatie blijft moeilijk. Vanwege het heftige geweld is het namelijk erg gevaarlijk om mensen de hulp te bieden die nodig is. Jesper vreest voor de mensen in het land. “Ik maak me ontzettend veel zorgen. Veel van mijn vrienden wonen daar. Ze kunnen al dagen hun huis niet uit en hun voorraad aan water en voedsel raakt steeds verder op.”
Hulp is onderweg
Gelukkig is hulp onderweg. Vrachtwagens van het Rode Kruis met onder andere verdovingsmiddelen en verbanden om gewonden te helpen komen naar Khartoum. Maar er is meer hulp nodig. De inwoners van Soedan houden deze situatie niet vol. Daarom roepen we de strijdende partijen op om er alles aan te doen om burgers te ontzien en ervoor te zorgen dat infrastructuur zoals waterleidingen en elektriciteitsnetwerken beschikbaar blijven. Hulpverleners mogen nooit belemmerd worden in hun werkzaamheden.
