Dit klinkt misschien als een titel van een onheilspellende thriller, maar voor veel mensen is dit de harde realiteit. Stel: je nicht woont in Turkije, en je ziet op het nieuws dat er een verwoestende aardbeving is geweest. Ze neemt haar telefoon niet op en berichten komen niet aan. Hoe weet je of ze nog in leven is? Elk jaar verliezen duizenden mensen wereldwijd het contact met een dierbare door een natuurramp, conflict of migratie. Waar begin je dan met zoeken?
Joëlle werkt als behandelaar bij de afdeling Restoring Family Links (RFL) van het Rode Kruis. Deze afdeling helpt met het zoeken naar vermiste familieleden en het herstellen van contact, of het ophelderen van hun lot. “Voor veel mensen is het misschien niet voor te stellen hoe je iemand kwijt kunt raken in deze tijd van social media”, vertelt Joëlle. “Natuurlijk hebben veel mensen een telefoon, maar toegang tot internet is een heel ander verhaal.”
Daarnaast spelen er nog veel andere factoren mee, waar je misschien niet aan denkt als je nog nooit getroffen bent door een ramp of hebt moeten vluchten. Zo kan je telefoon worden afgepakt door mensensmokkelaars, kapotgaan onder het puin van een bombardement, of op de bodem van de zee belanden als de boot omslaat tijdens een gevaarlijke overtocht.
De zoektocht naar vermiste dierbaren
Hoe begint een zoektocht naar een vermist familielid? De eerste stap is het invullen van een contactformulier en het indienen van een opsporingsverzoek. “In Nederland hebben we zes teams van vrijwilligers die wekelijks bij elkaar komen”, vertelt Joëlle. “We nodigen de persoon die hulp zoekt uit voor een gesprek, waarin we zoveel mogelijk details proberen te achterhalen. Wat is er precies gebeurd? Wanneer was het laatste contact? Zijn er aanknopingspunten?”
Het Rode Kruis heeft een internationaal netwerk dat direct kan worden ingezet om familieleden op te sporen. Dit netwerk bestaat uit alle 191 nationale Rode Kruis-verenigingen over de hele wereld en het Internationale Comité van het Rode Kruis (ICRC). “Op basis van de informatie uit het gesprek wordt er gekeken naar de mogelijkheden, die verschillen per land. In elk land heeft het Rode Kruis andere lokale samenwerkingsverbanden, en varierende toegang tot zoeksystemen. Ook kunnen zij collega’s inzetten om bijvoorbeeld naar de laatst bekende locatie te gaan”, voegt Joëlle toe.
Verlossend bericht
Ahmed* (28) herinnert zich nog goed de dag dat Joëlle hem belde met nieuws over zijn vader. “Ik wist dat mijn vader met mijn broertje van 11 naar Libië was gevlucht om daar een gevaarlijke oversteek naar Italië te maken”, vertelt hij. “Ze zouden in een klein bootje vertrekken, maar daarna hoorde ik niets meer van hen.”
Vijf dagen lang bleef het stil, en de onzekerheid groeide. “Ik was die dagen zo bezorgd en gespannen. Maar toen kreeg ik een telefoontje van Joëlle van het Rode Kruis. Ze vertelde dat mijn vader veilig was en nu op een groot schip zat. Binnen een half uur had ze ook bevestigd dat mijn broertje veilig was. Dat was een enorme opluchting.”
De vader en het broertje van Ahmed waren gevonden door de Ocean Viking, het reddingsschip van SOS Méditerranée en de IFRC, het internationale Rode Kruis. In 2023 rukte het schip 45 keer uit en redde bijna 2300 mensen van de dood op de Middellandse Zee.
Het herstel van contact
Aan boord van het reddingsschip bieden Rode Kruis-hulpverleners niet alleen humanitaire hulp, ook helpen ze bij het herstellen van contact met familieleden. “Ze vragen de geredde personen om namen, locaties en telefoonnummers van hun familie. Deze informatie sturen ze naar een centraal team in Belgrado, dat vervolgens contact opneemt met de juiste nationale verenigingen van het Rode Kruis”, legt Joëlle uit. Zo kwam het bericht van Ahmeds vader uiteindelijk bij haar terecht.
Menselijkheid boven de cijfers
“Contactverlies met familie heeft zoveel impact op mensen”, vertelt Joëlle. “En alleen al het idee dat ik daarbij kan ondersteunen, maakt mijn werk bijzonder. Zelfs alleen een luisterend oor bieden en met iemand meedenken maakt het verschil. Dat ik tegen iemand kan zeggen: wij gaan samen jouw familie zoeken. Belangeloos iemand helpen, dat is het mooiste wat je kunt bieden.”
Ahmed kan dat alleen maar beamen. Nadat hij het goede nieuws van Joëlle had gekregen, reisde hij naar de haven om zijn vader en broertje op te wachten. Na tien jaar kon hij hen weer in zijn armen sluiten. Ahmed: “Ik ben zo gelukkig dat ik mijn vader en broertje na al die tijd weer zie. Ik ben Joëlle en het Rode Kruis dankbaar, uit de grond van mijn hart.”
*Om veiligheidsredenen is de naam van Ahmed gefingeerd, zijn echte naam is bij ons bekend.
