Bomen blijken een enorm goede bondgenoot te zijn in de strijd tegen klimaatverandering. Door beter gebruik te maken van bomen en de natuur kunnen we de gevolgen van natuurgeweld bedwingen en rampen voorkomen. In Zambia gaan het Wereld Natuur Fonds (WWF) en het Rode Kruis daarom samenwerken om via nature-based solutions mens én planeet te beschermen.
Wereldwijd leven meer dan 3,3 miljard mensen in gebieden die kwetsbaar zijn voor klimaatverandering. Ook Zambia, een land dat bekendstaat om haar adembenemende natuur, wordt hard geraakt door klimaatverandering. Periodes van extreme droogte worden er afgewisseld door hevige overstromingen. Naar verwachting zal de temperatuur tot aan 2050 met 2,2 graden toenemen. Het extreme weer zal dus alleen maar toenemen.
Een levensader in nood
De klimaatverandering heeft grote gevolgen voor de Zambezi-rivier: de levensader voor het land. De rivier is de belangrijkste bron van water, elektriciteit en voedsel voor de Zambianen, maar door de klimaatopwarming valt de rivier ten prooi aan langdurige droogte en zware overstromingen. Hierdoor mislukken oogsten en hebben steeds meer mensen in het land honger.
Een van de redenen dat Zambia zo kwetsbaar is voor klimaatverandering is de houtkap. Zambia is namelijk voor een groot deel afhankelijk van houtskoolproductie. Ieder jaar wordt zo’n 300.000 hectare bos gekapt. Door de houtkap en het grootschalig wegpompen van water voor de landbouw blijft er onvoldoende water over voor mens en natuur. Ook neemt de biodiversiteit af en erodeert de bodem, waardoor de effecten van het extreme weer nog schadelijker zijn. Bij zware regengeval overstromen nu de gebieden waar vroeger een bos het water opgenomen zou hebben. En in tijden van droogte is er geen enkele reserve.
De natuur als bondgenoot
Een zorgelijke situatie, vinden het WWF en het Rode Kruis. Niet alleen worden eeuwenoude ecosystemen beschadigd, ook worden levens van zowel mens als dier ernstig bedreigd. We staken daarom de koppen bij elkaar om tot een oplossing te komen. En die vonden we: de natuur.
Samen met lokale gemeenschappen gaan we aan de slag met nature-based solutions om het natuurgeweld in Zambia het hoofd te bieden. Dit zijn maatregelen om ecosystemen te behouden, te herstellen en duurzaam te beheren.
Door het herstel, behoud en duurzaam beheer van de natuur worden lokale gemeenschappen in Zambia en hun leefomgeving weerbaarder tegen natuurgeweld. Samen met WWF onderzoeken we welke natuurlijke oplossingen het best werken op deze plek. Een optie is bijvoorbeeld om bossen te herstellen om de bodem vast te houden en bescherming te bieden tegen overstromingen. Die bomen halen bovendien kooldioxide uit de atmosfeer, zodat de planeet minder opwarmt, en ze leveren voedsel voor lokale gemeenschappen.
Een win-win-win-situatie
Zulke nature-based solutions leveren win-win-win-situaties op: de risico’s op rampen worden kleiner, de biodiversiteit en water- en luchtkwaliteit gaat omhoog en bovendien ontstaan er nieuwe mogelijkheden voor mensen om een inkomen te verdienen, bijvoorbeeld met het planten van bomen of het bedrijven van duurzame landbouw.
De oplossingen zijn bovendien relatief goedkoop én effectief. Uit een recent rapport van het Internationale Rode Kruis en het Wereld Natuur Fonds blijkt dat deze nature-based solutions de intensiteit van klimaat-gerelateerd natuurgeweld met maar liefst 26% verminderen. Naar schatting kunnen ze in 2030 zo’n 104 miljard dollar aan kosten door klimaatverandering schelen.
De COP27 en de natuur
Genoeg reden dus om de natuur vaker als bondgenoot te kiezen. Op de COP27 in Egypte vragen het WWF en het Rode Kruis daarom aandacht voor deze nature-based solutions. Van 6 tot 18 november onderhandelen meer dan 200 landen en delegaties in de badplaats Sharm-el-Sheikh over klimaatambities. Volgens het WWF en het Rode Kruis is de tijd van praten voorbij en is er nu actie nodig om mens en natuur te beschermen.
Klimaatverandering en het Rode Kruis
Het Rode Kruis helpt mensen in nood. Daarom staan we overal ter wereld klaar om mensen te helpen die slachtoffer zijn geworden van natuurrampen. Maar nog liever zorgen we dat zo’n ramp minder slachtoffers maakt. We zien door klimaatverandering de risico’s op rampen groter worden. Daarom doen we veel onderzoek naar klimaatverandering, en helpen we kwetsbare groepen om zich voor te bereiden op klimaatverandering en zich aan te passen aan de gevolgen ervan.
Foto boven: Simon Rawles/WWF
