We horen het helaas nogal eens de laatste tijd: migranten die bij een Europese grens aankomen en dan worden weggestuurd. Bijvoorbeeld op de Middellandse Zee. Daar worden gammele bootjes soms met geweld terug de grens over geduwd. Het is de hoogste tijd dat hier een eind aan komt. Want, pushbacks zijn onacceptabel.
Heel even: wat zijn pushbacks ook alweer?
Bij een pushback wordt een migrant kort na aankomst illegaal terug over de grens gezet. Dit kan op zee gebeuren, waarbij een bootje letterlijk teruggeduwd wordt, maar ook op land vinden pushbacks plaats. De autoriteiten pakken migranten dan op en zetten ze direct het land weer uit.
We spreken ook van een pushback wanneer autoriteiten voorkomen dat migranten een landsgrens bereiken. Ook dit gebeurt op land en op het water.
Deze twee vormen van pushbacks zijn allebei niet toegestaan. Mensen die aangeven dat ze asiel willen aanvragen, mag je namelijk niet wegsturen.
Waarom mag dit niet?
Volgens het Vluchtelingenverdrag van de Verenigde Naties en diverse andere mensenrechtenverdragen mag je niet zomaar mensen terug over de grens zetten als er een kans bestaat dat ze daar gevaar lopen. Dit heet het verbod van refoulement. Of iemand gevaar loopt, wordt onderzocht in een asielprocedure. Daarom moet iedereen altijd de kans krijgen om asiel aan te vragen. Door pushbacks lopen vluchtelingen mogelijk de bescherming mis waar ze recht op hebben.
Bij migranten op zee wordt nog een extra regel gebroken. Schepen zijn namelijk verplicht om mensen in nood op zee te helpen. Zij moeten gered en naar een veilige haven gebracht worden. Dat staat vastgelegd in het internationale zeerecht. Door gammele bootjes terug de zee op te duwen, komen landen deze regels dus niet na.
Tot slot is er nog het geweld dat sommige landen gebruiken. Bij veel pushbacks gaat het er namelijk hardhandig aan toe. Dit geweld is in strijd met de mensenrechten.
Zijn er meer problemen?
Ja. Net als enkele andere organisaties proberen we migranten op zee te helpen, maar dit soort reddingswerk wordt door sommige landen verboden. Dit vinden we onacceptabel. Iedereen heeft recht op hulp, en levens redden is geen misdaad.
Krijgen migranten dan geen hulp?
Vaak niet. Door de pushbacks en het blokkeren van reddingsmissies is het voor migranten moeilijker om hulp te krijgen en voor hulporganisaties om hen te bereiken. Wij vinden dit niet kunnen. Iedereen moet toegang hebben tot voedsel, water en medische hulp, en dus ook migranten.
Wie zijn hier het slachtoffer van?
Jaarlijks worden veel mensen het slachtoffer van deze pushbacks. Wie dat zijn? Dat leggen we allemaal uit in de video hieronder.
Wat doet het Rode Kruis?
Wij verlenen hulp aan mensen op migratieroutes. We zorgen bijvoorbeeld voor opvang of eerste hulp. Zo is een team van het Rode Kruis actief op reddingsschip ‘Ocean Viking‘ van hulporganisatie SOS Mediterranée op de Middellandse Zee.
Foto header: Flavio Gasperini / SOS Mediterranée
