We horen het helaas nogal eens de laatste tijd: migranten die bij een Europese grens aankomen en dan worden weggestuurd. Bijvoorbeeld op de Middellandse Zee. Daar worden gammele bootjes soms met geweld terug de grens over geduwd. Het is de hoogste tijd dat hier een eind aan komt: pushbacks zijn onacceptabel.
Heel even: wat zijn pushbacks ook alweer?
Bij een pushback wordt een migrant kort na aankomst illegaal terug de grens over gezet. Dit kan op zee gebeuren door een bootje letterlijk terug de grens over te duwen, maar ook op land vinden pushbacks plaats. De autoriteiten pakken migranten dan op en zetten ze direct het land weer uit.
We noemen het ook een pushback als autoriteiten voorkomen dat migranten een landsgrens bereiken. Ook dit gebeurt op land en op het water.
Deze twee vormen van pushbacks zijn allebei niet toegestaan. Mensen die zeggen dat ze asiel willen aanvragen, mag je namelijk niet wegsturen.
Waarom mag dit niet?
Volgens het Vluchtelingenverdrag van de Verenigde Naties en veel andere mensenrechtenverdragen mag je niet zomaar mensen terug de grens over zetten als er een kans is dat ze daar gevaar lopen. Dit heet het verbod van refoulement. Of iemand gevaar loopt, wordt onderzocht in een asielprocedure. Iedereen moet daarom altijd de kans krijgen om asiel aan te vragen. Met pushbacks krijgen vluchtelingen mogelijk niet de bescherming waar ze recht op hebben.
Bij migranten op zee wordt nog een extra regel gebroken. Schepen moeten namelijk mensen helpen die in nood zijn op zee. Zij moeten worden gered en worden overgebracht naar een veilige haven. Dat staat in het internationale zeerecht. Door gammele bootjes terug de zee op te duwen, komen landen deze regels dus niet na.
En tot slot is er nog het geweld dat sommige landen gebruiken. Bij veel pushbacks gaat het er namelijk hardhandig aan toe. Dit geweld is in strijd met de mensenrechten.
Zijn er meer problemen?
Ja. Net als enkele andere organisaties proberen we migranten op zee te helpen, maar dit soort reddingswerk wordt door sommige landen verboden. Dit vinden we onacceptabel. Iedereen heeft recht op hulp en levens redden is geen misdaad.
Krijgen migranten dan geen hulp?
Vaak niet. Door de pushbacks en het blokkeren van reddingsmissies is het lastiger voor migranten om hulp te krijgen en voor hulporganisaties om hen te bereiken. Wij vinden dit niet kunnen. Iedereen moet toegang hebben tot voedsel, water en medische hulp, en dus ook migranten.
Wie zijn hier het slachtoffer van?
Jaarlijks worden veel mensen het slachtoffer van deze pushbacks. Wie dat zijn? We leggen het allemaal uit in deze video:
Wat doet het Rode Kruis?
Wij verlenen hulp aan mensen op de migratieroutes. We zorgen bijvoorbeeld voor opvang of eerste hulp. Zo is een team van het Rode Kruis actief op een reddingsschip van hulporganisatie SOS Mediterranée op de Middellandse Zee.
Sport mee voor hulp aan vluchtelingen
Gaat de situatie van mensen op de vlucht jou ook aan het hart? En wil je onze wereldwijde hulp steunen? In juni kun je jouw sportieve kilometers laten tellen. Om geld in te zamelen, roepen we iedereen op om een maand lang te gaan wandelen, hardlopen, fietsen, zwemmen of skeeleren. Het maakt niet uit wat: zolang die kilometerteller maar doortikt. De kilometers staan symbool voor de afstanden die vluchtelingen ook moeten afleggen in hun zoektocht naar een veilige(re) plek.
Foto boven: Flavio Gasperini / SOS Mediterranée
