Medisch personeel aanvallen, ambulances blokkeren en zelfs een verpleger verjagen uit zijn eigen huis: wereldwijd worden zorgmedewerkers en patiënten lastiggevallen vanwege het coronavirus. In de eerste zes maanden van de pandemie registreerde het Internationaal Comité van het Rode Kruis (ICRC) ruim zeshonderd corona-gerelateerde gevallen van intimidatie of geweld in ruim veertig landen. Het werkelijke aantal incidenten ligt waarschijnlijk hoger. Op World Humanitarian Day roept het Rode Kruis op om zorgwerkers te beschermen.
In Afghanistan werd het grootste corona-isolatiecentrum een halve dag gesloten wegens onenigheid tussen de familie van een overleden patiënt en het zorgpersoneel. In de Filipijnen moesten een zorgmedewerker en zijn zoons hun huis verlaten nadat ze door buren werden lastiggevallen, gediscrimineerd en hun elektriciteit werd afgekapt. In Colombia werd een ambulance geblokkeerd die in het gebied kwam screenen op coronapatiënten. En in de Centraal-Afrikaanse Republiek vielen familieleden van een overledene het zorgpersoneel aan omdat zij het lichaam niet mochten komen ophalen.
Het coronavirus leidt in veel landen tot intimidatie en zelfs geweld. In driekwart van de ruim zeshonderd gevallen was zorgpersoneel de dupe. Patiënten en mensen die worden verdacht van besmetting met het coronavirus waren bij ruim een vijfde van de incidenten het slachtoffer. In zo’n vijf procent van de gevallen was de intimidatie of het geweld gericht tegen ontheemden of vluchtelingen.
“Deze crisis brengt zorgmedewerkers in gevaar, in tijden waarin we ze het hardste nodig hebben”, zegt Maciej Polkowski, hoofd van het ICRC-initiatief Health Care in Danger. “Veel van hen hebben te maken gekregen met beledigingen en bedreigingen of zijn het slachtoffer geworden van fysiek geweld. De angst voor dit soort incidenten, samen met het gebrek aan juiste persoonlijke beschermingsmiddelen, heeft grote effecten op de mentale en fysieke gesteldheid van medisch personeel en hun families.”
Het Internationale Rode Kruis registreerde in totaal 611 incidenten in meer dan 40 verschillende landen. Hierbij was in 20 procent van de gevallen sprake van fysiek geweld. Bij 15 procent ging het om discriminatie die werd gevoed door angst voor besmetting en bij nog eens 15 procent van de incidenten werden zorgmedewerkers of patiënten bedreigd.
Oorzaken
De oorzaken van agressie tegenover zorgpersoneel en patiënten lopen uiteen. Zo is er bijvoorbeeld angst voor de verspreiding van het coronavirus. Daarnaast zijn veel mensen verdrietig over het verlies van een geliefde of omdat het niet mogelijk is om bijvoorbeeld begrafenissen te laten doorgaan. Tot slot lijkt ook verkeerde informatie over het virus agressie te kunnen aanwakkeren.
“Angst voor besmetting en het gebrek aan basale kennis rondom het coronavirus zijn vaak de achterliggende redenen voor geweld tegen medisch personeel en patiënten”, zegt Dr. Esperanza Martinez, hoofd gezondheidszorg bij ICRC. “Om zorgpersoneel, medische faciliteiten en patiënten te beschermen tegen geweld, is het uiterst belangrijk om juiste informatie te verspreiden over de oorsprong en de verspreiding van het virus.”
ICRC roept overheden en gemeenschappen op om te zorgen dat zorgmedewerkers in een veilige omgeving hun werk kunnen doen. Daarnaast wil de organisatie dat misinformatie wordt aangepakt.
Volgens Martinez is het belangrijk dat mensen samen door de crisis proberen te komen. “Medisch personeel, patiënten of specifieke bevolkingsgroepen mogen niet worden gestigmatiseerd of beschuldigd voor de aanwezigheid of de verspreiding van het coronavirus. Om door deze pandemie heen te komen, moeten we ons collectieve gevoel voor menselijkheid versterken.”
Het Rode Kruis helpt tijdens de coronapandemie
Het Rode Kruis helpt om de gevolgen van de coronapandemie te bestrijden. Dit doen we in Nederland door bijvoorbeeld voedselpakketten uit te delen en te helpen in coronateststraten. Maar dat is niet het enige: in 152 landen staat het Rode Kruis klaar voor de meest kwetsbaren tijdens de coronacrisis.
