Focus hulpverlening Rode Kruis: vijf vragen over transitie sociale hulp

Wie in Nederland direct hulp nodig heeft, kan rekenen op het Rode Kruis. Ruim 20.000 vrijwilligers staan dag en nacht paraat om slachtoffers te evacueren, medisch te ondersteunen en kwetsbare mensen beter voor te bereiden op noodsituaties. Van oudsher organiseerde het Rode Kruis ook sociale activiteiten, zoals een soos in een verzorgingstehuis of huisbezoeken, die niet onder noodhulp of de voorbereiding daarop vallen. Vanaf 1 januari worden deze activiteiten echter niet meer georganiseerd, aangezien hulp bij noodsituaties de unieke opdracht van het Rode Kruis is. Vijf vragen hierover aan Joke van Lonkhuijzen, directeur Nationale Hulp & Verenigingsmanagement. 

“We richten ons alleen nog  op hulpverlening in noodsituaties en de preventie van nood. Dat betekent dat we stoppen met het aanbieden van activiteiten die daar los van staan. Denk aan het rolstoelfietsen of zwemmen met mensen met een handicap. Of aan recreatieve activiteiten zoals de breiclub, koffiemiddagen, voorleesgroepen en ontmoetingstochten. Voor al deze activiteiten geldt dat wij naar een andere oplossing gezocht hebben.

Dat doen we met pijn in ons hart, want het gaat om mooie activiteiten die waardevol zijn voor kwetsbare mensen. We willen ook niet dat deze activiteiten verdwijnen, maar we hebben contact gezocht met andere partijen om te zorgen dat zoveel mogelijk van deze waardevolle activiteiten door kunnen gaan. Of anders proberen we activiteiten zelfstandig, buiten het Rode Kruis, verder te laten gaan.”

“Absoluut. Vooral omdat deze beslissing zoveel mensen raakt. Natuurlijk de deelnemers die elke week samenkomen, maar ook de vele vrijwilligers die zich met hart en ziel ingezet hebben om deze activiteiten aan te bieden. We hopen dan ook dat de activiteiten onder een andere vlag voortgezet kunnen worden.

We zien dat dit bij veel afdelingen goed kan. Neem bijvoorbeeld de afdeling Rode Kruis Zoetermeer. De soos die zij aanboden is met het merendeel van de Rode Kruis-vrijwilligers overgegaan naar Stichting Welzijn. Die stichting zet de soos voort, zodat de gasten nog steeds de voor hen vertrouwde vrijwilligers ontmoeten.”

“Deze zomer kijken alle afdelingen of de activiteiten die ze aanbieden, passen in de strategie. Waar dit niet het geval is, zoeken ze naar andere organisaties om de activiteiten aan over te dragen. Alleen als dat niet anders kan, zullen die activiteiten stoppen. Op 1 januari 2020 zijn alle activiteiten die het Rode Kruis aanbiedt puur gericht op hulpverlening in noodsituaties en de voorbereiding hierop.”

“Dat betekent dat we afscheid nemen van vrijwilligers, die bij bepaalde activiteiten betrokken zijn die door andere organisaties overgenomen worden. Zij kunnen bij de nieuwe organisatie aansluiten en hun belangrijke vrijwilligerswerk voortzetten. Maar we hopen dat de meeste vrijwilligers zich blijven inzetten voor de vele activiteiten die wij als Rode Kruis gewoon blijven doen.”

“Bij al onze activiteiten stellen we onszelf de volgende vragen, ook als we nieuwe activiteiten starten: is onze hulp relevant, voorkomt de activiteit de gevolgen van een (acute, fysieke) noodsituatie, is ze tijdelijk en gericht op het in eigen kracht zetten van mensen? Denk bijvoorbeeld aan activiteiten op het gebied van zelfredzaamheid: het vermogen van iemand om voor zichzelf te zorgen. We helpen mensen hun eigen problemen op te lossen en zich zelfstandig te redden. We geven in dat kader bijvoorbeeld de cursus ‘sterk door je netwerk’, waarin we mensen leren hun eigen netwerk te vergroten en het belang daarvan in geval van nood. Ook alle activiteiten op het gebied van EHBO blijven we natuurlijk doen.

Ik realiseer me dat deze ontwikkeling voor niet iedereen makkelijk is en veranderingen met zich meebrengt. Maar ik ben ervan overtuigd dat dit de stap is die het Rode Kruis moet doen om zich te richten op de meest kwetsbare mensen in een noodsituatie die onze hulp hard nodig hebben.”