We zien het vaak voorbijkomen op het nieuws: golven die over de kade slaan, omgewaaide bomen en huizen die volledig zijn weggevaagd. Dit zijn de beelden die horen bij orkanen, cyclonen en tyfoons. Ze razen vanaf de zee het land op en blazen binnen enkele uren complete dorpen van de kaart. Zo verwoesten deze zware stormen ieder jaar miljoenen levens.
Hoe kan dit ongelooflijke natuurgeweld ontstaan? Hoe kan het dat deze stormen steeds dezelfde plekken raken, en wat kunnen we doen om de schade te beperken? Op deze pagina lees je alles over orkanen, cyclonen en tyfoons.
Een orkaan is een heftige storm die ontstaat boven warm zeewater en kan tot wel 500-1500 kilometer breed zijn. Zodra de windsnelheid boven de 117 kilometer per uur komt, ook wel windkracht 12 op de schaal van Beaufort, wordt het officieel een orkaan genoemd. Met deze harde wind en veel regen, kunnen orkanen enorm verwoestend zijn.
Een orkaan ontstaat boven de zee, vooral in tropische gebieden waar het water minstens 26,5°C is. Het warme water maakt de lucht erboven warm, waardoor deze opstijgt. Dit zorgt voor een laagdrukgebied, waar lucht van buitenaf naartoe stroomt. Door de draaiing van de aarde begint de lucht te draaien, waardoor de storm sterker wordt. In het midden van de storm is het rustig, dit wordt het ‘oog’ van de orkaan genoemd. Orkanen bewegen van oost naar west en duren gemiddeld vijf tot tien dagen voordat ze hun kracht volledig hebben verloren.
Het orkaanseizoen is de periode waarin orkanen het meest voorkomen. In de Atlantische Oceaan loopt dit seizoen van juni tot november, met een piek tussen augustus en oktober.
Cyclonen, tyfoons en orkanen zijn allemaal tropische stormen die ontstaan boven warm zeewater. Ze hebben sterke winden, hevige regen en een draaiende beweging rondom een rustig centrum, het zogenaamde ‘oog’ van de storm. Deze stormen kunnen grote schade aanrichten door overstromingen en vernietigende windkracht.
Het enige verschil zit in de naam, die afhangt van de regio waar ze zich vormen: in de Atlantische Oceaan worden ze orkanen genoemd, in de westelijke Stille Oceaan tyfoons, en in de Indische Oceaan en zuidelijke Stille Oceaan cyclonen. Ondanks de verschillende namen gaat het altijd om hetzelfde type storm.
Orkanen komen voor in verschillende delen van de wereld, voornamelijk tussen de 5° en 20° breedtegraad ten noorden en zuiden van de evenaar, waar het zeewater warm genoeg is. Ze ontstaan niet direct bij de evenaar, omdat de draaiing die nodig is – de zogeheten Corioliskracht – daar te zwak is. Ze komen het vaakst voor in de Caribische Zee, langs de oostkust van de Verenigde Staten, Midden-Amerika, Zuidoost-Azië, Zuid-Azië, de Filipijnen, Japan en in sommige delen van Afrika.
Hoe orkaan Beryl voor verwoesting zorgde in de CaribenOrkanen krijgen namen om communicatie en waarschuwingen gemakkelijker te maken. Met een naam zijn ze eenvoudig te herkennen en volgen, wat helpt bij het snel verspreiden van informatie over mogelijke gevaren. Vroeger werden orkanen aangeduid met hun locatie of het jaar, maar dit zorgde soms voor verwarring, vooral als er meerdere tegelijk waren. Sinds de jaren 1950 krijgen orkanen namen. Eerst alleen vrouwelijke namen, maar nu ook mannelijke.
Hulp na orkaan Irma in Sint Maarten
Bij een orkaan is het belangrijk om goed voorbereid te zijn. Volg de weersvoorspellingen en het advies van de autoriteiten. Blijf binnen in een veilige ruimte zonder ramen en zorg dat je een noodpakket met water, eten, medicijnen en een zaklamp in huis hebt. Wacht na de storm nog even met naar buiten gaan, want er kunnen nog gevaarlijke situaties zijn. Veiligheid eerst!
Zo bereid je je voor op stormNa een orkaan helpen hulpverleners van het Rode Kruis slachtoffers door voedsel, water en medische zorg te bieden. We ondersteunen reddingsoperaties en zorgen voor tijdelijke opvang voor mensen die hun huis moeten verlaten. Daarnaast bieden we psychosociale hulp aan mensen die trauma’s hebben opgelopen en zorgen we ervoor dat gescheiden families weer met elkaar in contact komen.
Meer over onze hulp na een natuurramp
Extreem weer slaat steeds vaker toe en raakt miljoenen mensen wereldwijd. Of het nu gaat om verwoestende cyclonen, aanhoudende droogtes, of ongekende hittegolven: de gevolgen voor mensen zijn enorm.
Van Brazilië tot aan Jemen: overal ter wereld worden mensen getroffen door verwoestende overstromingen. En dat is niet alleen te wijten aan het regenseizoen. Het klimaat verandert en brengt steeds heftiger en onvoorspelbaarder weer. De gevolgen daarvan zijn overal voelbaar.
Onze hulpverleners zijn in de getroffen gebieden aanwezig om noodhulp te verlenen en zo meer leed te voorkomen.
Een orkaan is een grote, roterende storm die boven warm zeewater ontstaat en dagenlang kan aanhouden. Een tornado daarentegen is een kleinere, snel draaiende luchtkolom die vaak boven land voorkomt en meestal maar enkele minuten duurt. Orkanen kunnen hele regio’s verwoesten, terwijl tornado’s meestal alleen lokaal, op kleinere schaal, verwoestingen aanrichten.
Een orkaan is een krachtige storm met sterke winden, hevige regen en een rustig centrum: het ‘oog’ genaamd. Het ontstaat boven warm zeewater in tropische gebieden.
Na een orkaan is er vaak enorme schade: gebouwen zijn verwoest, bomen omgevallen en straten staan onder water. Er wordt snel noodhulp geboden aan de slachtoffers, en daarna begint het herstel van het gebied. Het kan een lange tijd duren voordat alles weer volledig is opgebouwd.
Orkanen zijn enorm gevaarlijk omdat ze veel schade kunnen veroorzaken. Neem bijvoorbeeld orkaan Katrina, die in 2005 grote delen van New Orleans verwoestte en hele buurten onder water zette. Orkaan Irma in 2017 was de sterkste orkaan ooit en verwoestte bijna alle gebouwen op het eiland Sint-Maarten, waardoor duizenden mensen dakloos werden.
De mensen in de meest kwetsbare posities worden vaak het zwaarst getroffen: ze wonen in slecht gebouwde huizen, zijn niet of slecht verzekerd en kunnen de kosten voor herstel niet betalen.
Door klimaatverandering warmt het zeewater verder op, waardoor orkanen steeds sterker worden. Warmer water zorgt ervoor dat er meer vocht in de lucht komt, wat leidt tot hevigere regen. Dit geeft de orkanen meer kracht, waardoor ze ook verder kunnen reizen. In de toekomst kunnen orkanen waarschijnlijk ook Nederland bereiken.
Orkanen kunnen we niet voorkomen, maar we kunnen ons wel beter voorbereiden. Het Rode Kruis werkt daarom samen met lokale gemeenschappen om te investeren in betere voorspellingen, betere kustbescherming en sterkere huizen. Zo kunnen we de impact van orkanen verminderen en mensen beter beschermen tegen de verwoestingen die ze veroorzaken.