Rode Kruis Nederland
Sluiten
Word vrijwilliger Doneer
Zoeken
Word vrijwilliger Doneer
Home Wat doen wij? Hoe we helpen Hoe we helpen bij natuurrampen Droogte

Droogte

Elke zomer is het weer de vraag: valt er veel of weinig regen, en is de grond extra droog of juist heel nat. Dit kan namelijk grote gevolgen hebben voor voedselproductie, prijzen van groentes en maakt de kans op overstromingen groter.

Maar wanneer is het extra droog, en welke maatregelen kunnen we nemen om de gevolgen van extreme droogte tegen te gaan? Op deze pagina leggen we het uit.

Direct naar

Wat is droogte? Hoe ontstaat droogte? Waar komt droogte voor? Wat zijn de gevolgen van droogte? Wat voor maatregelen kunnen we nemen tegen de gevolgen van droogte? Nieuws over droogte Meer feitjes over droogte
hitte rode kruis

Wat is droogte?

Als het één week erg warm is en weinig regent, betekent het niet gelijk dat er sprake is van droogte. Er wordt volgens het KNMI pas van droogte gesproken als er gedurende een langere periode minder regen valt dan normaal in combinatie met grote verdamping. Kort samengevat betekent dat dus: als er een langere periode meer water verdampt dan dat er valt je kunt spreken van droogte. Het droogste jaar van deze eeuw in Nederland was in 2022. Er viel dat jaar erg weinig regen en de zon was erg sterk. Dit leidde tot een neerslagtekort van 318 mm.

Hoe ontstaat droogte?

Droogte kan op verschillende manieren ontstaan. Het kan zijn dat er langere tijd geen neerslag valt of als de zon erg hard straalt waardoor er meer water verdampt dan er valt. Als dit langere tijd aanhoudt dan kan zakt het grondwater wat onder andere nodig is voor het groeien van de vegetatie zoals bomen en planten.

Droogte kan een zelfversterkend effect hebben: als er op de grond minder water verdampt, komen er minder wolken in de lucht. En met minder wolken, wordt er minder zonlicht teruggekaatst. Waardoor de grond nog warmer wordt, en droger.

En ook: een hogere gemiddelde temperatuur zorgt voor het smelten van gletsjers en hogere sneeuwgrens. Waardoor uiteindelijk minder smeltwater beschikbaar is.

Waar is extreme droogte in de wereld?

Droogte kan in verschillende gradaties voor komen. Hoe lang een droogteperiode duurt en hoe erg hij is kan per plek verschillen. Zo hebben veel landen te maken met droogteseizoenen en regenseizoenen. Toch kan het voorkomen dat er zelfs buiten het droogteseizoen te weinig regen valt. Op sommige plekken in de wereld is er al maanden of zelfs jaren onvoldoende neerslag gevallen waardoor extreme droogte ontstaat.

Voorbeelden van plekken waar extreme droogte is Zambia. Het land heeft te maken met de ergste droogte in 40 jaar. Vele mensen zijn afhankelijk van landbouw en hebben de ene mislukte oogst na de andere.

Droogte én overstromingen: verwoestende impact van extreem weer op miljoenen mensen in Zambia
Bogange geeft water aan om voedsel voor zichzelf en familie te verbouwen.

Wat zijn de gevolgen van droogte?

De gevolgen van droogte kunnen levensbedreigend zijn. Ook hier spelen weer een aantal factoren een rol.

  • Hoe welvarend is het land waar de droogte is?
  • Hoe ernstig is de droogte?
  • Is het in een gebied waar veel dieren of mensen leven?

Ook in Nederland komt droogte voor, wat een impact kan hebben op bijvoorbeeld de oogsten van boeren, de prijzen van je groenten en fruit of of je je tuin wel of in extremere gevallen hoe lang je kan douchen bijvoorbeeld. Omdat Nederland een welvarend land is, kunnen we maatregelen nemen als er lange tijd geen neerslag valt. Zo kunnen boeren hun gewassen bewateren om de oogst te redden.

In extremere gevallen en in een minder welvarend land kan dit niet altijd. Mensen zijn hier afhankelijk van de oogst om van te leven. Als er dan maanden of zelfs jaren te weinig regen valt kan dat tot gevolg hebben dat ze voor zichzelf en hun familie geen maaltijd op tafel kunnen zetten. Ook komen waterputten droog te staan door het dalende grondwater. Hierdoor zijn mensen genoodzaakt om onveilig water te drinken en lopen ze een groot risico op ziekten. Elk jaar komen vele mensen om het leven door de gevolgen van droogte.

 

Bosbranden door extreme hitte in Griekenland - Rode Kruis

Wat voor maatregelen kunnen we nemen tegen de gevolgen van droogte?

Hoewel droogte vele levens kost over de hele wereld, is het goede nieuws dat we er ook wat aan kunnen doen. Dit kan zowel preventief, voordat het erg droog is, als reactief, tijdens de ramp.

Het allermooiste (en goedkoopste) is als je de ramp voor bent. Daarom zetten we ons in om zo veel mogelijk rampen te voorkomen door hulp te verlenen vóór een ramp. Dit kan bijvoorbeeld door droogtebestendige zaden uit te delen, en mensen te informeren over klimaatverandering en hoe je daar mee om kan gaan.

Ook is het belangrijk om – wanneer dat mogelijk is – water tijdens natte periodes op te vangen. Bijvoorbeeld een spaarbekken van een rivier.

Daarnaast zijn we er ook als de ramp al is toegeslagen. Dan delen we pakketten uit in de getroffen gebieden met bijvoorbeeld voedsel of water. Of we zorgen voor cash hulp zodat de mensen in het gebied zelf kunnen bepalen wat ze op dat moment het meest nodig hebben.

Nieuws

Meer feitjes over droogte

  • Is er droogte in Nederland?

    Ja, dat kan zeker voorkomen. We hebben zelfs een zogenoemde droogteperiode. Deze loopt van april tot oktober. Tussen deze maanden valt er vaak minder neerslag en halen bomen, planten en bloemen veel water uit de grond om te groeien, waardoor het grondwater kan zakken en er droogte kan ontstaan. Hierdoor kunnen makkelijker natuurbranden ontstaan.

  • Hoe ziet droogte eruit?

    Als je aan droogte denkt, dan zie je waarschijnlijk een zanderige vlakte zonder begroeiing voor je. Dit is ook zeker een vorm van droogte, maar zelfs als het regent dan kan er droogte zijn. Droogte komt namelijk in vele vormen en gradaties voor. Als dit erg lang aanhoudt dan kan het extreme droogte worden, waar alleen vegetatie die zeer weinig water nodig heeft kan overleven.

  • Wat is de droogste plek op aarde?

    De Atacama-woestijn, in het noorden van Chili, wordt vaak genoemd als een van de droogste plekken op aarde. Deze woestijn is zo ongelofelijk droog dat bijna geen enkele organisme overleeft.