Het is crisis in de Hoorn van Afrika. De ergste droogte in 40 jaar tijd zorgt voor extreme honger. Maar te midden van de ellende, vergeten we soms dat er ook oplossingen zijn.
Hoewel landen zoals Kenia, Ethiopië en Somalië slechts aan 0,1% van de wereldwijde CO2-uitstoot bijdragen, worden ze zwaar getroffen door de gevolgen van klimaatverandering. Extreem weer verwoest oogsten, droogt waterbronnen uit en doodt vee, waardoor meer dan 23 miljoen mensen in de Hoorn van Afrika te maken hebben met extreme honger.
Om deze crisis aan te pakken, is het belangrijk om te investeren in preventieve maatregelen. Het Rode Kruis werkt nauw samen met lokale gemeenschappen om duurzame oplossingen vinden die hen beter laat omgaan met de gevolgen van klimaatverandering.
Superzaden
Een van de meest veelbelovende oplossingen is het gebruik van droogtebestendige zaden. In de Hoorn van Afrika verbouwen boeren vaak generatie op generatie dezelfde gewassen, maar sommige traditionele gewassen zijn niet bestand tegen het veranderende klimaat. Daarom delen wij zaden uit van gewassen die beter groeien bij de nieuwe weersomstandigheden.
Dankzij deze superzaden kunnen boeren zelfs tijdens langdurige droogteperiodes blijven oogsten. Dit zorgt niet alleen voor meer voedselzekerheid, maar ook voor overschotten die op lokale markten kunnen worden verkocht. Boer Paul is het Rode Kruis dankbaar: “Dankzij de droogtebestendige zaden heb ik nu een betrouwbare oogst. Ik kan mijn familie voeden en zelfs wat geld besparen.”
Een beter weerbericht
En dan het weerbericht. Wij zijn misschien gewend om elk wolkje in de gaten te houden via Buienradar, maar in veel landen is dat niet zo vanzelfsprekend. Maar juist voor boeren is dit waardevolle informatie, vooral gezien de snelle klimaatveranderingen. Het Rode Kruis ondersteunt boeren in de Hoorn van Afrika daarom met een slimme technologie: het Early Warning System.
Dit systeem maakt gebruik van satellietbeelden en geavanceerde weermodellen om nauwkeurige weerberichten te genereren, waardoor boeren zoals Paul tijdig worden gewaarschuwd voor aankomende weersomstandigheden. De informatie wordt vervolgens verspreid via sms en radioberichten. Boeren kunnen hier strategisch op reageren, bijvoorbeeld door te wachten met zaaien bij voorspellingen van zware regenval of juist eerder beginnen met oogsten.
Voorspelbaar water
Ook voor het reguleren van water worden slimme technieken toegepast, zoals in het geval van Keniaanse boer James. Deze vrolijke boer heeft een moeilijke periode doorgemaakt. Voorheen was hij afhankelijk van onvoorspelbaar regenwater, en de aanhoudende droogte transformeerde zijn weelderige velden tot een dorre vlakte. Maar dankzij het Rode Kruis kreeg James toegang tot innovatieve irrigatietechnieken. Met een waterpomp en een pijpleiding kan hij nu zelf water naar zijn land brengen, zelfs als er geen regen valt.
James vertelt: “Dankzij dit project is onze situatie enorm verbeterd. We konden oogsten en van de opbrengst kunnen onze kinderen weer naar school. Dit geeft me hoop en positieve energie voor de toekomst.”
Nature-based solution
Maar er zijn niet alleen oplossingen te vinden in technologische innovatie, ook de natuur zelf speelt een cruciale rol. Nature-based solutions, zoals mangrovebossen, zijn enorm waardevol. Deze boompjes nemen niet alleen grote hoeveelheden CO2 op, maar beschermen ook tegen overstromingen door de stijgende zeespiegel. Met hun sterke wortels klampen ze zich vast in de bodem en voorkomen zo dat de aarde wordt weggespoeld.
Het Rode Kruis werkt met lokale gemeenschappen samen om mangrovebossen te herstellen en te beschermen. In het kustdorpje Gazi in Kenia wordt met passie gewerkt aan het behoud ervan. Vroeger werden de mangroves meedogenloos gekapt, met rampzalige gevolgen voor de natuur en de gemeenschap. Doordat de boompjes in grote getalen werden gekapt, verdwenen de vissen, werd de grond onvruchtbaar en kwamen er ook geen toeristen meer. Gelukkig is een lokaal project erin geslaagd om 117 hectare mangroves te beschermen en herstellen, dat zijn zo’n 170 voetbalvelden!
Geld besparen én levens redden
Deze oplossingen bieden hoop voor de toekomst. Door ons te richten op preventieve maatregelen, kunnen we de gevolgen van klimaatverandering beperken en de kwetsbaarheid van gemeenschappen verminderen. Toch gaat maar weinig van het hulpgeld naar deze aanpak. Dit komt doordat mensen vaak geneigd zijn om te doneren wanneer de ramp al heeft plaatsgevonden en het kwaad dus al geschied is.
Dit is begrijpelijk, alleen niet zo efficiënt. Het helpen vóórdat een ramp plaatsvindt, kan namelijk niet alleen levens redden, maar ook veel kosten besparen. Elke euro die wordt geïnvesteerd in preventieve hulp kan zo’n 15 euro aan noodhulp besparen. Daarom pleiten we als Rode Kruis niet alleen voor snelle en goede noodhulp, maar ook voor investeringen in een preventieve aanpak.
Voorkomen is beter dan genezen
In Kenia, Ethiopië en Somalië vechten miljoenen mensen tegen de verwoestende gevolgen van de klimaatcrisis. Het Rode Kruis staat klaar om te helpen, maar we gaan verder dan noodhulp. Samen met lokale gemeenschappen werken we aan duurzame oplossingen en een hoopvolle toekomst. Een toekomst waarin de meest kwetsbaren weerbaar zijn tegen klimaatverandering.
