Hoe kun je opereren als er geen verdoving meer is? Als de elektriciteit elk moment kan uitvallen? En als je om je heen de bommen hoort vallen? Met de grote tekorten aan hulpmiddelen in het ziekenhuis en met nog maar een beetje elektriciteit en water is hulpverlenen bijna onmogelijk. Met de tijd die tikt en de brandstof die opraakt lijkt een nog grotere ramp werkelijkheid te worden: ziekenhuizen veranderen in mortuaria. Toch blijven artsen en verpleegkundigen doorgaan met hulpverlenen.
Al ruim een maand doen artsen en verpleegkundigen in Gaza wat ze kunnen voor hun patiënten. En hoeveel mensen ze ook helpen, er komen steeds weer meer mensen bij. Kinderen met grote brandwonden op hun lichaam en zwangere vrouwen die op het punt staan te bevallen. Maar de hulpmiddelen raken steeds verder op, ook de elektriciteit is zeer schaars en de hulpverleners zijn oververmoeid.
Horrorscenario
Een horrorscenario lijkt werkelijkheid te worden. De tragedie die momenteel plaatsvindt in het Al-Shifa ziekenhuis, waar baby’s vechten voor hun leven, dreigt zich te verspreiden naar andere ziekenhuizen in Gaza. Het moment waar we voor vreesden, dat ziekenhuizen niet meer kunnen functioneren, lijkt nu echt daar te zijn. Als dit gebeurt zullen ziekenhuizen niet langer de plek van hoop zijn, maar veranderen in mortuaria.
Tom Potokar, een oorlogschirurg van het Internationale Rode Kruis, werkt in het European ziekenhuis in Gaza en houdt ons met korte video’s op de hoogte over de gebeurtenissen daar. “De situatie wordt steeds wanhopiger, als dat nog kan. We hebben de Intensive Care-afdeling moeten sluiten vanwege gebrek aan elektriciteit”, vertelt hij op 9 november.
Race tegen de klok
Niet alleen in het European ziekenhuis is dit de situatie. In het noorden van Gaza wordt het Al-Quds ziekenhuis gerund door de Palestijnse Rode Halve Maan, zoals het Rode Kruis daar heet. Ook daar wordt noodgedwongen in het donker geopereerd, met zaklampen om toch nog iets te kunnen zien. Het is een race tegen de klok om zoveel mogelijk elektriciteit te sparen zodat levensreddende apparatuur, zoals beademingsapparaten en couveuses, blijven werken. Maar zelfs dit is een verloren strijd als er geen brandstof het ziekenhuis bereikt.
Terwijl artsen al meer dan een maand onafgebroken diensten draaien om de vele patiënten te verzorgen en ze er in het ziekenhuis alles aan doen mensen zo goed mogelijk te helpen, horen ze de explosies op kleine afstanden van de ziekenhuizen. Door het vele geweld en de brokstukken op wegen is het onmogelijk voor gewonden om het Al-Quds ziekenhuis nog te bereiken. Hierdoor zullen er nog meer mensen overlijden.
Met gevaar voor eigen leven
Naast het harde werk weten hulpverleners vaak niet hoe het met hun familie gaat, waar ze zijn en of ze nog leven. Die onzekerheid is verschrikkelijk. Oorlogschirurg Tom vertelt: “Terwijl we aan het opereren waren kreeg onze orthopedisch chirurg een telefoontje dat het huis van zijn schoonzus was gebombardeerd en zij is overleden. Eerder deze week kreeg een andere collega een soortgelijk telefoontje.”
Ondanks gevaar voor hun eigen leven, de onzekerheid over hun familie en de tekorten aan medische hulpmiddelen blijven de hulpverleners doorwerken.
Een ziekenhuis hoort een plek te zijn van hoop, maar op dit moment is er van hoop amper sprake meer. We blijven herhalen dat hulpverleners beschermd zijn onder het humanitair oorlogsrecht en hun werk te allen tijde moeten kunnen uitvoeren.
Het Rode Kruis in Israël, Gaza en Westbank
Het escalerende geweld in Israël, Gaza en de Westelijke Jordaanoever lijdt tot een humanitaire catastrofe. Vele duizenden levens van onschuldige burgers lopen gevaar. Het Rode Kruis roept op tot het vrijlaten van alle gegijzelden, een veilige toegang voor onze hulpverleners tot de gehele Gazastrook en een aanhoudende stroom van hulpgoederen. De strijdende partijen moeten zich houden aan het humanitair oorlogsrecht.
