Het is geen geheim dat onze planeet opwarmt. En dat dit wereldwijd grote gevolgen heeft ook niet meer. Maar dat water een belangrijke oplossing kan vormen voor het klimaatprobleem wist je misschien nog niet?
In Nederland lijkt water vaak vanzelfsprekend. Maar wereldwijd heeft 1 op de 4 mensen geen toegang tot schoon water. Dit is een groot probleem: zonder water kunnen we namelijk niet overleven. En door klimaatverandering komt de beschikbaarheid en de kwaliteit van water verder onder druk te staan. Hierdoor hebben miljoenen mensen ter wereld hebben iedere dag te maken met te weinig, te veel of te vies water.
Te weinig, te veel of vervuild water
Door klimaatverandering blijven regenseizoenen uit en wordt de droogte steeds extremer. Het tekort aan water heeft grote gevolgen op de economie en gezondheid in een land. Denk bijvoorbeeld aan de Hoorn van Afrika. Het vee kan daar niet drinken en sterft in grote getalen. Ook is lastig om gewassen te verbouwen en mislukken veel van de oogsten, waardoor steeds meer mensen honger lijden. Maar té veel water hebben is ook niet bepaald ideaal. In sommige gebieden, zoals in Pakistan afgelopen zomer, is er namelijk zoveel regenval dat het leidt tot overstromingen en modderstromen. Hierdoor worden niet alleen huizen en landbouwgronden verwoest, maar ook vele levens bedreigd.
En dan hebben we ook nog een heleboel vervuild water. Slechte sanitaire voorzieningen en gebrek aan riolering zorgen ervoor dat het water in veel landen niet veilig is om te drinken. Mensen hebben dan geen andere keuze dan water drinken dat vol zit met bacteriën en virussen die ziektes kunnen veroorzaken waar je dood aan kan gaan. In dertig landen kregen ze het afgelopen jaar bijvoorbeeld te maken met een cholera-uitbraak, een ziekte die mensen vooral krijgen door het drinken van vuil water.
De meest kwetsbaren, het hardst geraakt
Water speelt dus een grote rol in veel rampen. Bijna 75% van alle recente rampen zijn zelfs watergerelateerd. En door klimaatverandering neemt het risico hierop alleen maar meer toe. Ons weer wordt namelijk steeds extremer, denk aan hevige regenbuien, overstromingen of langdurige periodes van droogte. En verdrietig genoeg zijn de mensen die het minst hebben bijgedragen hebben aan klimaatverandering, zoals in ontwikkelingslanden, degene die het zwaarst worden getroffen.
Water als oplossing
Maar genoeg over de problemen. Wat weinig mensen weten, is dat water ook juist een hele belangrijke rol speelt bij het aanpakken van het klimaatprobleem. Als we op de juiste manier met water omgaan, kunnen we de gevolgen van de klimaatcrisis verminderen en ons aanpassen aan de veranderende omstandigheden. Door goed watermanagement kunnen we ervoor zorgen dat water schoon is, dat er voldoende water is op plekken waar er te weinig is, en dat water kan worden afgevoerd of opgeslagen als er juist te veel van is.
Dijken, waterputten en wc’s
Als Rode Kruis vinden we goed watermanagement heel belangrijk. Het speelt een belangrijke rol in veel van onze projecten over de hele wereld. Elk jaar helpen we meer dan 100 miljoen mensen om toegang tot water te krijgen en de waterkwaliteit te verbeteren. Zo bouwen we waterputten, efficiënte irrigatiesystemen en sanitaire voorzieningen in andere landen, en trainen we lokale gemeenschappen die deze watersystemen zelf kunnen opzetten, onderhouden en beheren. Ook proberen we de kennis van mensen over goede hygiëne (hoe was je nou eigenlijk het best je handen?) te verbeteren. En natuurlijk zijn we er bij als er een ramp gebeurt: Als daardoor het drinkwatersysteem wordt beschadigd, zorgen we dat mensen alsnog toegang hebben tot schoon drinkwater.
Maar wat ook steeds belangrijker wordt in ons werk, is om gemeenschappen te helpen om zich voor te bereiden op en aan te passen aan rampen. Dit doen we bijvoorbeeld door dijken te versterken, vroegtijdige waarschuwingssystemen te installeren of bomen te planten. Dit is nogal belangrijk, want de klimaatverandering gaat snel. Volgens het laatste klimaatrapport van het IPCC dreigen we het 1,5 °C-doel al niet meer te behalen.
VN-Waterconferentie
We zitten dus niet stil, en laten ons ook horen op de plekken waar belangrijke afspraken worden gemaakt. Daarom zijn we samen met VN-lidstaten en partners aanwezig op de VN Waterconferentie (22 t/m 24 maart 2023). Op de conferentie pleiten we voor een serieuze aanpak van de watercrisis, zodat de meest kwetsbare mensen niet keer op keer het hardst worden geraakt.
Het Rode Kruis en water
Het Rode Kruis helpt gemeenschappen om te gaan met waterrisico’s en -gevaren. Dat doen we tijdens noodsituaties, maar ook op lange termijn om de meest kwetsbare gemeenschappen weerbaarder te maken tegen klimaatverandering.
