Het luchtalarm. Een ronkend vliegtuig. Een explosie. En jij en je kinderen in de schuilkelder, biddend dat de volgende bom niet op jouw huis valt. Miljoenen Oekraïners besloten niet langer af te wachten en ontvluchtten hun land. Met een tas om de schouder en een kind op de heup vertrokken ze halsoverkop in bussen en treinen voor een loodzware, dagenlange reis naar Polen. Daar werden ze opgevangen door onder andere het Rode Kruis. Rode Kruis-persvoorlichter Naomi Nolte ging erheen en vertelt.
“Een van de twee plekken waar treinen vanuit Oekraïne aankomen in Polen, is Przemysl. Dat is een kleine provinciestad met een klein stationnetje, er zijn maar weinig voorzieningen. Vanaf daar kunnen mensen overstappen op bussen of treinen naar andere steden in Polen.
Dat kleine stationnetje in die onbekende stad is in twee weken tijd een van de belangrijkste knooppunten geworden in een gigantische vluchtelingencrisis. In sommige nachten komen er wel tien treinen aan, helemaal vol met mensen die het geweld in Oekraïne zijn ontvlucht.”
“De mensen die hier aankomen, hebben vaak een loodzware reis achter de rug. Sommigen zijn meerdere dagen onderweg, zonder toegang tot voedsel, water en sanitaire voorzieningen. Velen van hen zijn uitgeput, we zien veel tekenen van uitdroging en sommige mensen zijn ziek.
Op het station hebben we een medische post ingericht. Daar vangen we mensen op die direct medische hulp nodig hebben. Onze vrijwilligers werken dag en nacht door om kinderen, moeders en ouderen te helpen. Ze kunnen nauwelijks geloven dat dit in hun land gebeurt. De hulpverleners zijn inmiddels compleet uitgeput, maar werken hard door om zoveel mogelijk mensen te helpen.”
“De gevluchte mensen moeten vaak enkele uren wachten op het station voordat ze door kunnen reizen naar andere steden in Polen. Door de enorme hoeveelheid mensen is het er vies, er is niet tegenop te poetsen. Toch zie je veel mensen op de vloer in slaap vallen, zo uitgeput zijn ze van de reis en van de emoties.
Sommige mensen weten waar ze heengaan. Ze hebben bijvoorbeeld familie, vrienden of andere plekken in Europa waar ze onderdak kunnen krijgen. Maar er zijn ook veel mensen die geen idee hebben hoe het verder moet. Zij hebben niemand om naartoe te gaan. Ze reizen verder naar een willekeurige stad en gaan naar een opvanglocatie. Ze hebben geen idee hoe het daarna verder moet.”
Opvangcentrum
“Een van die opvanglocaties is in Korczowa. Een paarhonderd mensen slapen er in een sporthal, zij aan zij op veldbedjes. Overal zijn moeders met kinderen, katten en cavia’s.”
“De mensen die er slapen, kunnen nauwelijks bevatten wat hen is overkomen. Vaak hadden ze de inval niet zien aankomen, en vlogen er plotseling bommenwerpers boven de stad. Velen van hen zijn gevlucht met alleen wat kleding en documenten. Nu zitten ze daar, verloren op een veldbedje in een vreemd land. Ze maken zich zorgen over familieleden die in Oekraïne zijn achtergebleven. En ze willen graag terug naar huis, maar niemand weet hoelang dit gaat duren en wat de toekomst gaat brengen.
De Rode Kruis-hulpverleners doen hun best om de opvang voor de vluchtelingen een beetje draaglijk te maken. Ze zorgen voor eten en drinken, delen knuffels uit aan de kinderen en maken een praatje. En ze bieden een luisterend oor, want veel mensen moeten echt hun verhaal kwijt.”
Gigantische operatie
“Om al deze mensen eten en een dak boven het hoofd te geven, dat is een enorme operatie. De mensen van het Poolse Rode Kruis zijn dag en nacht in touw om dat voor elkaar te krijgen. Ze sorteren hulpgoederen en brengen die naar plekken waar die nodig zijn.
Natuurlijk zijn ook in Oekraïne heel hard hulpgoederen nodig. Bijvoorbeeld voedsel, water en medicijnen. Mensen van het Poolse Rode Kruis rijden die spullen net over de grens. Daar worden ze dan weer opgepikt door mensen van het Oekraïense Rode Kruis. Zij brengen ze de spullen verder het land in.
Ik sprak een chauffeur die hier dag en nacht mee bezig is. Ik vroeg hem of hij het spannend vond om Oekraïne in te rijden. Hij zei dat hij er eigenlijk niet eens bij stil had gestaan. Hij wil gewoon helpen. Hij gaat het dus gewoon de volgende dag weer doen.”
Het houdt niet op
“Wat de meeste indruk op mij heeft gemaakt, is de enorme hoeveelheid mensen die nu in nood zijn. Dit is zo massaal, de stroom mensen houdt niet op. En al die mensen zijn uitgeput en radeloos: ze hebben geen idee wat de toekomst gaat brengen. Al die mensen moeten een veilig onderkomen krijgen en dat wordt een enorme uitdaging.
En de mensen die nu door Polen reizen, zijn de mensen die kónden vluchten. Veel kwetsbare mensen, zoals ouderen of mensen met een handicap, zijn achtergebleven in Oekraïne. Zij kunnen niet vluchten of willen niet vertrekken. Hun situatie is waarschijnlijk nog veel slechter.”
“Het enige lichtpuntje in deze ellende, is dat je ziet dat enorm veel mensen zich inzetten om deze vluchtelingen te helpen. Vrijwilligers van het Rode Kruis en andere organisaties gaan dag en nacht door om iets voor deze mensen te doen. Sommigen zijn al weken niet naar werk geweest omdat ze dit belangrijker vinden. Ze delen voedsel en water uit, sorteren spullen, geven eerste hulp, bieden een luisterend oor… Het is enorm bijzonder om te zien dat mensen zich zo inzetten voor hun medemens.”
Het Rode Kruis helpt
Het Rode Kruis helpt de slachtoffers van het geweld in Oekraïne. Dat doen we in Oekraïne, de aangrenzende landen en in Nederland. Steun jij onze hulp?
