Na twee weken zijn wereldleiders het in Glasgow eens geworden over nieuwe klimaatafspraken. Maar zijn die afspraken ambitieus genoeg, of is COP26 mislukt? Maarten van Aalst, directeur van het Rode Kruis Klimaatcentrum, reageert.
“In Glasgow zijn afspraken gemaakt die hoop geven. Er is nog wat duidelijker afgesproken dat we echt onder de 1,5 graad opwarming moeten blijven, en er is nieuw geld toegezegd aan de meest kwetsbare landen.
Deze afspraken zijn alleen niet genoeg. Er zijn stapjes gezet, maar we hadden een enorme sprong nodig.”
“Er zijn stapjes gezet, maar we hadden een enorme sprong nodig”
– Maarten van Aalst
Vage plannen en te weinig geld
“Neem het commitment om onder de 1,5 graad te blijven. Het is natuurlijk heel belangrijk dat we het daarover eens zijn. Maar als je kijkt hoe landen dat dan willen doen, zie je dat de plannen te vaag zijn. Zelfs de al veel te vage toezegging over het uitfaseren van kolen werd op het laatste moment nog iets verder afgezwakt. Maar ook andere afspraken brengen ons nog lang niet in de buurt, met als gevolg een opwarming van ver boven de 1,5 graad met alle gevolgen van dien, ook voor ons humanitaire werk.
Verder is weer wat extra geld toegezegd aan de meest kwetsbaren, maar die bedragen zijn nog steeds niet wat er in Parijs is afgesproken. Het ontbreekt vooral aan financiering om de armste landen te helpen om zich voor te bereiden op een veranderend klimaat. En bovendien komt het weinige geld dat er is, vaak niet terecht bij de meest kwetsbare mensen.
Ik had ook gehoopt dat we meer vooruitgang zouden boeken op ‘loss and damage’. Dit gaat over wat we doen als het klimaat verandert, we ons onvoldoende aangepast hebben, en we dus te maken krijgen met schade door klimaatverandering. Hoe moeten de getroffenen er weer bovenop komen – vooral de allerarmsten, die vaak het minst bijdragen aan de emissies? Wie gaat hen helpen en met welk geld? Daar is deze weken wel meer over gesproken dan ooit tevoren, maar concrete afspraken ontbreken nog. Zij die nu al de hardste klappen krijgen, worden in de steek gelaten.”
Tempo te laag
“Met alleen de afspraken die zijn gemaakt op COP26 zou de klimaattransitie dus veel te traag gaan. De uitstoot van broeikasgassen moet sneller omlaag, maar we moeten ons nu al gaan aanpassen aan veranderende risico’s. We hebben het vaak over de gevolgen van klimaatverandering voor onze kinderen en kleinkinderen, maar op veel plekken zijn de problemen nu al groot. Eilanden zinken, oogsten mislukken, stormen en natuurbranden worden heviger… We hebben het niet langer over de toekomst. Dat zien we als Rode Kruis aan de lopende band, overal ter wereld.
Op de COP van 2015 in Parijs kregen wereldleiders in de gaten dat ons huis in brand staat en besloot men om snel te gaan blussen. Nu, zes jaar later alweer, zeggen we dat de brand toch wel echt uit de hand loopt. En dat we de komende jaren opnieuw bij elkaar zullen komen om te kijken of we dan afspraken kunnen maken over het kopen van emmers voor het bluswater. Op deze manier ga je die brand natuurlijk nooit op tijd blussen.”
Het probleem groeit sneller dan onze oplossingen
Voorzichtige vooruitgang geboekt
“Ik zou niet willen zeggen dat COP26 volledig is mislukt, er is wel degelijk vooruitgang geboekt sinds Parijs. De afspraken zijn alleen niet concreet genoeg en de veranderingen gaan te langzaam. In dit tempo groeit het probleem sneller dan onze oplossingen.
Maar de situatie is al een stuk beter dan twintig jaar geleden. Toen waren klimaat en rampen bijvoorbeeld nog twee verschillende werelden, inmiddels ziet iedereen hoe die twee samenhangen. Investeerders realiseren zich dat fossiele brandstoffen hun langste tijd gehad hebben en langzamerhand passen we ons aan.
Dit geeft hoop: wereldwijd zijn steeds meer mensen zich bewust van de noodzaak. Het is nu alleen zaak om sneller tot actie over te gaan. En daarvoor hoeven we niet op Glasgow te wachten – dat is aan ons allemaal, aan alle landen, alle steden, alle bedrijven, alle gezinnen, en dus ook aan alle vrijwilligers van het Rode Kruis.”
Klimaatverandering en het Rode Kruis
Het Rode Kruis komt wereldwijd in actie om slachtoffers van natuurrampen te helpen. Maar nog liever zorgen we dat natuurgeweld minder slachtoffers maakt. Daarom helpen we veel gebieden om zich voor te bereiden op het veranderende klimaat.
