Wat als je een uur moet lopen om een emmer water te halen uit een vervuilde rivier of een gebroken waterleiding? En als dat dan je enige drinkwater is? Dat was het geval voor veel mensen in Haïti na de aardbeving van 14 augustus 2021. Joséphine Meerman coördineert water- en hygiëneprojecten in Haïti en hielp het water weer door de leidingen stromen.
De schade van de aardbeving op 14 augustus was gigantisch. Hoe was het om vlak erna in Haïti over straat te lopen, en hoe is het nu?
“Toen ik in september vorig jaar op Haïti aankwam, zag ik vooral veel chaos. Sommige mensen sliepen nog op straat, hadden geen inkomsten, er was geen schoon drinkwater, en ga zo maar door. Veel mensen waren wanhopig en hadden hulp nodig. Het was enorm chaotisch.
Nu is het een stuk rustiger. Veel mensen hebben een manier gevonden om hun leven weer op te pakken. Uiteraard is nog lang niet alle schade hersteld. In bepaalde regio’s was de helft van alle huizen verwoest. Zulke enorme schade, dat is niet in een paar maanden opgelost. Maar we zien gelukkig wel dat het beter gaat en er is in de tussentijd heel veel werk verzet.”
Over werk gesproken: jij hebt je beziggehouden met watersystemen en hygiëne. Waarom was dat nodig?
“Veel watersystemen waren door de aardbeving kapot. Of ze waren zwaar beschadigd, bijvoorbeeld doordat de buizen waren gebroken of omdat er gruis in de watertanks terecht was gekomen. Maar mensen hebben water nodig, dus liepen ze bijvoorbeeld uren om een waterbron te vinden. Veel van die bronnen waren vervuild met bijvoorbeeld afval of omdat mensen hun behoeften vlakbij deden. De uitbraak van ziekten lag dus op de loer.
We zijn toen aan de slag gegaan om de watersystemen te herstellen en om mensen zo snel mogelijk weer schoon drinkwater te geven.
Daarnaast hebben we veel voorlichting gegeven. Dat gaat dan om concrete dingen, zoals uitleggen hoe je water kunt zuiveren, hoe je water veilig opslaat en hoe je je handen moet wassen en wanneer je dat moet doen. Daarnaast hebben we aan de meest kwetsbaren hygiënekits uitgedeeld. Dit allemaal om grote ziekte-uitbraken tegen te gaan.”
Wat heeft dat allemaal opgeleverd?
“We hebben in de eerste fase twaalf watersystemen hersteld, en we zijn nu bezig om er nog vier te herstellen. Veel van die systemen verbeteren we ook direct. Naast deze watersystemen gaan we in vijf scholen in dezelfde gebieden de watervoorziening verbeteren en handwaspunten en latrines herstellen. Dit zullen we ook in twee ziekenhuizen doen
Elk watersysteem is een enorme winst voor een lokale gemeenschap. Steeds als onze engineers de kraan opendraaien, springen mensen een gat in de lucht. In totaal helpen we op deze manier meer dan 100.000 mensen aan schoon drinkwater.
Ook hebben we tot nu toe met onze voorlichting meer dan 94.000 mensen weten te bereiken. We hebben daarnaast vrijwilligers getraind om voorlichting over hygiëne te geven, zodat die hulpverlening ook in de toekomst door kan gaan.”
Zorgt het Rode Kruis alleen voor water en hygiëne?
“Zeker niet. We hebben mensen bijvoorbeeld ook geholpen met shelterpakketten om hun huizen te kunnen herstellen. Ook hebben we kwetsbare mensen cash-ondersteuning gegeven, zodat ze zelf kunnen besluiten en kopen wat ze nodig hebben.
Daarnaast richten we ons op Haïti ook op de langere termijn. Dat zijn projecten die bedoeld zijn om mensen weerbaarder te maken tegen natuurrampen. Bijvoorbeeld door boeren voorlichting te geven over landbouw bij een veranderend klimaat: hoe zorg je dat jouw gewassen ook in de toekomst nog goed groeien? We delen daarbij ook zaden uit.”
De aardbeving is straks een jaar geleden. Hoe gaat het verder met de hulp op Haïti?
“Daar zijn we veel mee bezig geweest. We vinden het namelijk heel belangrijk dat onze projecten duurzaam zijn. Neem bijvoorbeeld het herstellen van watersystemen: dat is een langetermijninvestering. Je wilt dat mensen hier lange tijd gebruik van kunnen maken en niet afhankelijk zijn van een hulporganisatie.
Daarom hebben we de lokale gemeenschap betrokken bij het aanleggen en herstellen van watersystemen. De dorpsbewoners kunnen het dan straks overnemen en zelfstandig beheren. In alle gemeenschappen hebben we de water comité opgeleid. Die comités hebben uitleg gekregen over de systemen en weten hoe ze deze kunnen onderhouden en repareren.
Sommige zaken geven we binnenkort dus over. Er zijn overal in de lokale gemeenschappen vrijwilligers van het Rode Kruis aanwezig. Zij blijven de lokale bevolking ondersteunen. Daarnaast blijven we op Haïti betrokken bij langetermijnprojecten die het land weerbaarder moeten maken tegen natuurrampen.”
En hoe gaat het verder met Haïti?
“De situatie in Haïti is niet makkelijk. Er is veel criminaliteit, het land is politiek instabiel en er is enorme inflatie. Als daar dan een aardbeving bovenop komt, en er ook een risico op orkanen blijft, dan is dat best een lastige omgeving om je leven op te bouwen.
Het is echter enorm bijzonder om te zien hoe veerkrachtig mensen hier zijn. Wat er ook tegenzit: ze zetten de schouders eronder en gaan weer door met hun leven. Dat is enorm mooi om te zien, en het geeft hoop voor de toekomst.”
Meer over hulp aan Haïti
Een aardbeving met een kracht van 7,1 op de schaal van Richter: daar komt een land niet makkelijk overheen. De schade van de aardbeving op Haïti in 2021 was gigantisch. Gelukkig konden we dankzij jullie steun veel hulp verlenen. Met water- en hygiëneprojecten, maar ook met nog heel veel meer.
