Het is warm! 5 hittekwalen en wat je moet doen

Komend weekend wordt het tropisch warm in Nederland. En dat terwijl er ook veel grote festivals en sportevenementen op de planning staan. Extra belangrijk dus om jezelf koel te houden en goed op elkaar te letten. Weet jij wat je moet doen als iemand ineens helemaal bleek ziet? Of stopt met zweten? Vijf veelvoorkomende hitteklachten én wat je kunt doen om te helpen.

1. Verbrand door de zon

We hebben het allemaal wel eens meegemaakt: te lang in de zon gezeten. Bij milde verbranding is je huid licht rood, bij ernstige verbranding heb je zelfs blaren. Als een groot deel van de huid verbrand is, kan je ook koorts hebben en je ziek voelen.

Wat moet je doen?

• Ga uit de zon.
• Koel de huid met natte doeken of gebruik een waterige aftersun-gel.
• Neem of geef als het nodig is paracetamol.
• Laat blaren heel (prik ze niet door).
• Blijf uit de zon, zodat de huid zich kan herstellen.

2. Hitte-uitslag

Hitte-uitslag is een uitslag van hele kleine rode bultjes, vaak op de onderbenen, in de oksels, knieholten of aan de binnenkant van de bovenbenen. Hitte-uitslag ontstaat doordat zweetkanaaltjes verstopt raken omdat het lichaam moeite heeft met de temperatuurregulatie. Dit gebeurt bijvoorbeeld als je gaat wandelen met warm weer.

Wat moet je doen?

• Neem rust en koel met water.
• Zorg voor beschutting en schaduw.
• Bij twijfel of ernstige klachten: neem contact op met je huisarts.

3. Zonnesteek

In de zon gezeten en last van hoofdpijn, duizeligheid, misselijkheid en/of een rode huid? Dan bestaat de kans dat je last hebt van een zonnesteek. Bij een hardloopwedstrijd kun je last krijgen van oververhitting. Daarom is het goed om in te checken: ‘Ben ik goed genoeg getraind om in deze hitte te rennen?’ Neem geen onnodige risico’s. Bij twijfel: stop of matig het tempo.

Wat moet je doen?

• Zoek een koele omgeving op.
• Trek warme kleding uit.
• Leg koude kompressen of ijsblokjes in een zakje water op het lichaam (in de liezen, onder de oksels, in de nek).
• Last van bewustzijnsstoornissen? Of moeite met ademen? Bel 112!

4. Hitte-uitputting

Hitte-uitputting treedt vaak op bij hoge temperaturen in combinatie met zware inspanning. De lichaamstemperatuur stijgt, maar is niet hoger dan 40 graden. Mogelijke symptomen: veel zweten, hoofdpijn, duizeligheid, braken, spierkrampen en ernstige vermoeidheid. Hitte-uitputting kan overgaan in een levensgevaarlijke hitteberoerte.

Wat moet je doen?

• Leg het slachtoffer neer in een koele omgeving.
• Bescherm tegen de zon.
• Laat het slachtoffer drinken, maar zorg dat het niet te koud is.
• Koel eventueel verkrampte spieren.
• Wordt de toestand hierna niet veel beter? Of is iemand suf, verward, ongecoördineerd of heeft iemand last van evenwichtsstoornissen? Twijfel niet en bel 112!

5. Hitteberoerte

Hitteberoerte is het gevaarlijkste hitteletsel. Bij een hitteberoerte is onmiddellijk intensieve medische zorg nodig. Door uitdroging en een hoge lichaamstemperatuur (soms wel 41 graden of hoger) raakt de warmteregulatie in de hersenen in de problemen. Mogelijke gevolgen: verward gedrag, hallucinaties, bewustzijnsverlies, toevallen, een shock en stilstand van de bloedsomloop.

Wat moet je doen?

• Bel of laat 112 bellen als het slachtoffer suf of verward wordt, ongecoördineerd is of evenwichtsstoornissen heeft.
• Laat het slachtoffer liggen.
• Neem de temperatuur op als iemand na een duurinspanning (bijvoorbeeld een hardloopwedstrijd) suf of ongecoördineerd is. Geeft een oorthermometer een temperatuur aan die hoger is dan 39,5 °C? En is iemand bleek en klam? Koel die persoon dan direct. Koelen kan op de volgende manieren:
  • Drenk doeken in water met ijs en vervang elke twee minuten de doeken.
  • Leg coldpacks in hals, oksels, liezen en eventueel knieholtes.
  • Gebruik een ventilator op een natte huid.
  • Besproei met koud water met een douchekop of gieter.
• Zorg voor een koele omgeving, laat het slachtoffer overtollige kleding uittrekken.
• Zorg eventueel voor schaduw door een reddingsdeken boven het slachtoffer te houden. Leg geen reddingsdeken op het slachtoffer. Een reddingsdeken mag een oververhit slachtoffer niet raken.

Voorbereid op hitte

Bij 30 graden of meer kan hitte verraderlijk zijn, zeker op festivals als De Ring of Pinkpop. Bereid je goed voor en let op jezelf én elkaar.

Alcohol of drugs in de hitte vergroten het risico op uitdroging. Zorg dat je genoeg water hebt, smeer je in, draag een pet en stevige schoenen – slippers op heet asfalt kunnen brandwonden veroorzaken. Zoek op tijd de schaduw op. Kortom: gebruik je gezonde verstand.